ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር/ 5/2017 (ኢዜኣ) እቲ ዝተማልአ መመሓሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ኣብ ዝተፈላለዩ ዘፈራት ዝለዓለን ቀፃልነት ዘለዎን ሃገራዊ ዕቤት ምጣነ ሃፍቲ እናተመዝገበሉ ከምዝኾነ ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ገንዘብ ኢዮብ ተካልኝ(ዶ/ር) ገሊፆም። ኢትዮጵያ ካብ 2016 ዓ/ም ጀሚራ ተግባራዊ ትገብሮ ዘላ ዝተማልአ መመሓሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ዓውድታት ንግድን ኢንቨስትመንትን ተወዳዳሪን ውፅኢታውን ንምግባር፣ዓቕሚ ፍርያትን መፍረያይነትን ውሽጢ ሃገር ንምጥንኻር፣ፅሬት ዘለዎ ኣገልግሎት ንምቕራብን ሓፈሻዊ ምጣነ ሃፍቲ ሃገር ንምዕባይን ልዑል ኣስተዋፅኦ ኣለዎ። ኣብዚ ጉዳይ ኣመልኪቶም መግለፂ ዝሃቡ ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ገንዘብ ኢዮብ ተካልኝ(ዶ/ር)፤ ከም ሃገር ዝተማልአ መመሓሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ተግባራዊ ምዃኑ ንዕቤት ኢኮኖሚ ማሕለኻ ኮይኖም ዝነበሩ ጸገማት ምፍታሕ ኣኽኢሉ እዩ አሎም። ስለዝኾነ እውን እቶም ዝተረፉ እዋናት እዚ በጀት ዓመት ኣብቲ ቀዳማይ ርብዒ ዓመት ዝተጀመሩ ስራሕቲ መሬት ዝሕዝሉ ኣገደስቲ እዋናት ከምዝኾኑ ሓቢሮም። ብመሰረት እዚ ኣብዚ ሕዚ እዋን ሸርፊ ወፃእን ሓፈሻዊ ዕዳጋን ኢትዮጵያ ከይረጋጋዕ ዝገብር ዋላ ሓደ ምኽንያት የለን ክብሉ እውን ተዛሪቦም። ኣብዚ ቀዳማይ ርብዒ ዓመት ኣብ ዋሕዚ ንግዲ ወጻኢ፣ኣታውን ሓዋላን ዝተርኣዩ ውፅኢታት መርኣያ ከምዝኾኑ ኣረዲኦም። እቲ ዝተማልአ መመሓሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ዝለዓለን ቀፃልነት ዘለዎን ሃገራዊ ዕቤት ምጣነ ሃፍቲ እናተመዝገበሉ ከምዝኾነ ብምግላፅ፤ መንግስቲ እዚ መመሓሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ኣብ ሽትኡ ንምብፃሕ ኣድላይ ስጉምቲ ንምውሳድ ድሉው ከምዝኾነ ገሊፆም። ኢኮኖሚ ኢትዮጵያ ኣብዚ ሓዱሽ በጀት ዓመት 8 ነጥቢ 4 ሚኢታዊ ዕቤት ከምዘመዝግብ እውን ትፅቢት ይግበር ኢሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር/ 5/2017 (ኢዜኣ) መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ብኽለት ካርቦን ዝቕንስ ዘላቒ ነዳዲ ኣውሮፕላን ንምጥቃም ናብ ስራሕ ከምዝኣተወ ዋና ፈፃሚ ስራሕ እቲ መንገዲ ኣየር ኣይተ መስፍን ጣሰው ገሊፆም። ማሕበር ዓለም ለኸ ትራንስፖርት ኣየር(ኣያታ) ብምኽንያት ትራንስፖርት ኣየር ዘጋጥም ብኽለት ካርቦን ንምቕናስ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ክሳብ 2050 ኩሎም መንገድታት ኣየር ዘላቕነት ዘለዎ ኣማራፂ ነዳዲ ኣውሮፕላን ሙሉእ ንሙሉእ ኣብ ረብሓ ንከውዕሉ ኣንፈት ኣቐሚጡ እዩ። ዋና ፈፃሚ ስራሕ መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ኣይተ መስፍን ጣሰው ንኢዜኣ ከምዝገለፅዎ፤ መፃኢ እዋን ኣብ ውሽጢ ዓውዲ ኣቬሽን ብርክት ዝበሉ ውፅኢታት ቴክኖሎጂ ኣብ ጥቕሚ ዝውዕልሉ እዩ። ካብዚኣቶም ኣብ ትንራስፖርት ኣየር ብኽለት ካርቦን ንምቕናስ ዘላቕን ኣማራፅን ነዳዲ ኣውሮፕላን (Sustainable Aviation Fuel-SAF) ምጥቃም እቲ ሓደ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ ብመዳይ መንግስቲ ኢትዮጵያ ኣማራፂ ዘላቒ ነዳዲ ኣውሮፕላን ኣብ ውሽጢ ሃገር ምፍራይ ዘኽእል ፖሊሲ እናተዳለወን መፅናዕትታት እናተኻየዱን ከምዝኾነ ገሊፆመ። ኣብ ቀፃሊ ኩባንያታት ኣፍረይቲ ኣውሮፕላን እዚ ኣማራፂ ኣብ ጥቕሚ ንክውዕል ዘኽእላ ምችዋት ኣውሮፕላናት ከምዘፍርዩ ብምግላፅ፤ መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ እውን እዚ ነዳዲ ብበዝሒ ንምጥቃም ናብ ስራሕ ከምዝኣተወ ኣረዲኦም። ስለዝኾነ እውን ሓደ ኩባንያ ኣሜሪካ ዘላቒ ነዳዲ ኣውሮፕላን ኣብ ኢትዮጵያ ንምፍራይ እኹል ምድላው ከምዝገበረ ብምሕባር፤ መንገዲ ኣር ኢትዮጵያ ምስቲ ኩባንያ ውዕሊ ከምዝተፈራረመ ኣፍሊጦም። መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ኣብዚ ሕዚ እዋን እዚ ኣማራፂ ነዳዲ ኣብ ዝተወሰኑ ኣውሮፕላናት ሙሉእ ብሙሉእን ብኸፊልን ኣብ ጥቅሚ እናውዐለ ከምዝርከብ እውን ሓቢሮም።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/5/ 2017 /ኢዜአ/ሰብ ሃፍቲ ፓኪስታን ኣብ ኢትዮጰያ ኣብ ዓውዲ ኣልሙኒየምን ግብርናን ንምውፋር ባህጊ ከምዘለዎም ገሊፆም። እቶም ሰብ ሃፍቲ ምስ ሚኒስትር ዴኤታ ንግዲን ዞባዊ ዘምድናን ወ/ሮ ያስሚን ወሃብረቢ ዘቲዮም። እቲ ዘተ፥ ኣብ መንጎ ክልቲአን ሃገራት ዘሎ ርክብ ንግዲ ንምጉልባት ኣብ ዘኽእሉ ዛዕባታት ጠመተ ዝገበረ ከምዝኾነ ተሓቢሩ። ወ/ሮ ያስሚን፥ ንዓመታት ዝፀንሐ ጠንካራ ርክብ ንግዲ ኢትዮጵያን ፓኪስታንን ክልቲኣዊ ምትሕብባርን ርከብ ንግዲን ዘጠናኽር ሰነድ ስምምዕነት ተፈሪሙ ይምራሕ ኣሎ ኢለን። ፓኪስታን ካብ መንጎ ቅብኣታት እኽሊ ኢትዮጵያ ዝዕድጋ ሃገራት ከምዝኾነት ብምግላፅ፥ ናብታ ሃገር ዝለኣኹ ፍሪያታት ክብ ብምባል እቲ ርክብ ንግዲ ብዝበለፀ ምጥንኻር ንደሊ ኢና ክብላ ገሊፀን። ኢትዮጵያ ንኢንቨሰትመነተ ንግዲ ምቹእ ኩነታት ብምፍጣራ ሰብ ሃፍቲ ፓኪስታን ዘሎ እወንታዊ ኣማራፅታት ብምጥቃም ኣብ ዓውዲ ንግዲ ወፃኢ ነክዋፈሩ ፃውዒት ከምዘቕረባ ኣብቲ ሚኒስቴር ዝረኸብናዮ ሓበሬታ የረድእ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር/ 5/2017 (ኢዜኣ) ሚኒስቴር መዓድን ካብቲ ዓውዲ ዝርከብ ኣታዊ ንምዕባይ ስራሕቲ ማዕቐፍ ፖሊስን ሕግን ብፍሉይ ትኹረት ንከሳልጥ ኣብ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ቀዋሚ ኮሚቴ ጉዳያት ምምሕዳርን ቁፅፅርን ወፃኢ መንግስቲ ኣተሓሳሲቡ። እቲ ቀዋሚ ኮሚቴ፤ ኣብ በጀት ዓመት 2015/16 ሚኒስቴር መዓደን ካብ መዓድን ዝርከብ ኣታዊ ከምዘዕበየን ከምዝኣከበን ጠመተ ብምግባር ኣብ ቤት ዕዮ ዋና ኦዲተር ዝተሳለጠ ፀብፃብ ኣፈፃፅማ ኦዲትን ዝተገበሩ መስተኻኸሊ ስጉምትታትን ኣመልኪቱ ዘተ ኣካይዱ። ኣብ ኢንቨስትመንትን ልምዓትን መዓድን ተሳትፎ ውልቀ ምዕባይ ዘኽእል ቅልጡፍን ውጽኢታውን ስርዓት ኣሰራርሓ ከምዘይተዘርገሐ ኣብቲ ፀብፃብ ኦዲት ተገሊፁ እዩ። ኣብ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ቀዋሚ ኮሚቴ ጉዳያት ምምሕዳርን ቁፅፅርን ወፃኢ መንግስትን ኣብቲ መድረኽ ዝተረኸቡ ዝምልከቶም ኣካላትን ሚኒስቴር መዓድን ብመሰረት ኦዲት ዝወሰዶም መስተኻኸሊ ስጉምትታት መብራህርሂ ሓቲቶም። ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር መዓድን ሚሊዮን ማቲዎስ፤ ኣብቲ ኦዲት ዝተፈለዩ ፀገማት ንምስትኽካል ብትልምን ብፕሮጀክትን እናተሰርሐ ከምዝኾነ ሓቢሮም። ጠንካራ ኣሰራርሓ ንምዝርጋሕ እቲ ትካል ዘመሓሾ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ክሳብ ዝፀድቕ መምርሕታት እናተዳለዉ ከምዝኾኑ እውን ተዛሪቦም። ዘይሕጋዊ ዝውውር መዓድን ንምክልኻል ስጉምቲ እናተወሰደ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ ካብቲ ዓውዲ ዝርከብ ኣታዊ ንምዕባይ ሰፊሕ ስራሕ እናተሰርሐ እዩ ኢሎም። ዋና ኦዲተር ፌዴራል መሰረት ዳምጤ ብግደአን፤ እቲ ሚኒስቴር ብመሰረት እቲ ኦዲት መስተኻኸሊ ስጉምቲ ንምውሳድ ዝተዋደደ ኣወዳድባ ብምዝርጋሕ ክሰርሕ ከምዝግባእ ገሊፀን። ኣብ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ኣካቢት ቀዋሚ ኮሚቴ ጉዳያት ምምሕዳርን ቁፅፅርን ወፃኢ መንግስቲ የሺመቤት ደምሴ(ዶ/ር)፤ ብልፅግና ኢትዮጵያ ንምርግጋፅ ትኹረት ካብ ዝተውሃቦም ዓውድታት እቲ ሓደ መዓድን ስለዝኾነ ኣብቲ ኦዲት ዝተገለፁ ጉዳያት ፍሉይ ትኹረት ክወሃቦም ይግባእ ኢለን። ሓበሬታ መዓድን ዘለዎም ቦታት ምእካብ፣ዓለም ለኸ ውድድር ዕዳጋ መዓድን ዘዕቢ ኣሰራርሓ ምዝርጋሕ፣ነቲ ዓውዲ ዝኸውን ፖሊሲ ምውፃእ፣ናብ ወፃኢ ዝለኣኹ መርኣያ ዓይነታት መዓድናት ንዘይሕጋዊ ዕዳጋ ከይቃልዑ ትኹረት ንክወሃብ እውን ኣተሓሳሲበን።

  መቐለ/ሕዳር /5/2017 (ኢዜኣ) ኣብ ክልል ትግራይ ኣብ ዘበነ ፍርያት 2016/17 ብዝራእቲ ካብ ዝለምዐ 727 ሽሕ ሄክታር መሬት ከባቢ 50 ሚኢታዊ ከምዝተኣከበ ቢሮ ሕርሻን ሃፍቲ ተፈጥሮን ግዝያዊ ምምሕዳር እቲ ክልል ኣፍሊጡ። ምክትል ሓላፊ እቲ ቢሮ ኣይተ ኣበራ ከደነው ንኢዜኣ ከምዝበልዎ፤ እዋኑ ዘይሓለወ ዝናብ ኣብ ልዕሊ ዝራእቲ ጉድኣት ንከየብፅሕ ዝባፅሑ ዝራእቲ ብቕልጡፍ ንምእካብ ግብረ ሓይሊ ተጣይሹ ናይ ምትሕብባር ስራሕ እናሳለጠ እዩ። ግዝያዊ ምምሕዳር እቲ ክልል ብኽነት ፍርያት ንምክልኻልን ዝተረኸበ ፍረያት ብኣግባቡ ንምእካብን እናሰርሐ ከምዝኾነ ኣብራህሪሆም። እቲ ግዝያዊ ምምሕዳር 10 ሚልዮን ብር ብምምዳብ ንዓፂድ ዘድልዩ እታዎታት ናይ ምምላእ ስራሕ ከምዝሰርሐ እውን ሓቢሮም። ኣብዚ ስራሕ ሓይልታት ፀጥታ፣ሰራሕተኛታት መንግስትን ማሕበረሰብ ትምህርትን ሓዊሱ ልዕሊ 40 ሽሕ ሓይሊ ሰብ እናተሳተፈ ከምዝኾነ ገሊፆም። በቲ ዝተገበረ ርብርብ እውን ኣብ ዘበነ ፍርያት 2016/17 ብዝራእቲ ካብ ዝለምዐ 727 ሽሕ ሄክታር መሬት ከባቢ 50 ሚኢታዊ ከምዝተኣከበ ኣፍሊጦም። እዋኑ ዘይሓለወ ዝናብ ኣብ ልዕሊ ዝራእቲ ጉድኣት ንከየብፅሕ ዝተጀመሩ ስራሕቲ ተጠናኺሮም ከምዝቕፅሉ እውን ተዛሪቦም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር /4/2017 (ኢዜኣ) ብመሰረት ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) ዝሃቡና ኣንፈት 2ይ ዙር ልምዓት ኮሪደር ብቕልጡፍን ብፅሬትን ክንሰርሕ ኢና ክብላ ከንቲባ ምምሕዳር ከተማ ኣዲስ ኣበባ ኣዳነች ኣቤቤ ገሊፀን። እተን ከንቲባ ኣብ ማሕበራዊ ምትእስሳር ገፀን ኣብ ዘመሓላለፍኦ መልእኽቲ፤ ስራሕ 2ይ ዙር ልምዓት ኮሪደር ዘለዎ ኩነታት ምስ ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/) ብምዃን ሎሚ መዓልቲ ከምዝገምገሙ ኣፍሊጠን። እቶም ቀዳማይ ሚኒስትር፤ እቲ ኣመራርሓ ብምትብባዕ ንልምዓት እናተሓባበሩ ንዘለዉ ህዝቢ እታ ከተማ፣ ኮንትራክተራት፣ሰብ ሃፍቲ ከምኡ እውን ብወለንታውነት ኣስተዋፅኦ እናበርከቱ ንዝርከቡ መናእሰይ ምምስጋኖም እውን ገሊፀን።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/4/ 2017 /ኢዜአ/ብፍራንኮ ቫሉታ ይኣትዉ ዝነበሩ መሰረታዊ ጠለባት ሸቐጣት ብስሩዕ መተኣማመኒ ሰነድ ንግዲ ባንኪታት (ኤል ሲ) ኣቢሎም ንኸኣትዉ ከምዝተወሰነ ሚኒስትር ገንዘብ ኣሕመድ ሽዴ ገሊፆም፡፡ መንግስቲ ኣብ መሰረታዊ ናይ ንግዲ ሸቐጣት ሕፅረት ፍርያት ከየጋጥም ብምሕሳብ ንውልቀ ሰብ ሃፍቲ ፍራንኮ ቫሉታ ከምዝፈቐደ ኣዘኻኺሮም፡፡ ፍራንኮ ቫሉታ መሰረታዊ ሸቀጣት ናብ ውሽጢ ሃገር ብምእታው ሕፅረት ፍርያት ከየጋጥም ዝተወሰነ ሓገዝ ከምዝገበረ እውን ተዛሪቦም፡፡ ይኹን እምበር ፍራንኮ ቫሉታ ብዘይተገበአ መገዲ ንፀሊም ዕዳጋ ብምቅልዑ ኣብ ሸርፊ ወፃኢ ፅዕንቶ ምሕዳር ካብ ረብሑኡ ጉድኣቱ ከምዘዘምብል ገሊፆም፡፡ ዝተማለአ ትግበራ ፖሊሲ መመሓየሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ኣብ ስሩዕን ተነፃፃሪ ዕዳጋን ዘሎ ተመን ሸርፊ ወፃኢ ተቐራራቢ ብምግባሩ ፍራንኮ ቫሉታ ክለዓል ከምዝተገበረ ገሊፆም፡፡ መሰረታዊ ጠለባት ብፍራንኮ ቫሉታ ናብ ሃገር ናይ ምእታው ውሳነ ሙሉእ ብሙሉእ ጠጠው ክብል ከምዝተገበረ እውን ተዛሪቦም፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/4/ 2017 /ኢዜአ/ከተማታት ንምዕባለን ናብራን ብዝበለፀ ምቹዋት ንምግባር ካብ ቀዳማይ ምዕራፍ ልምዲታት ብምውሳድ ትርጉም ዘለዎ ስጉሚ ሰጒምና ኢና ክብሉ ቀዳማይ ሚኒስትር ኣቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) ገሊፆም፡፡ እቶም ቀዳማይ ሚኒስትር ኣብ ማሕበራዊ ሚዲያ ገፆም ኣብ ዘመሓላለፉዎ ፅሑፍ÷ “ሎሚ መዓልቲ ኣብ ሸሞንተ ኣንፈታት ልምዓት ኮሪደርን 2 ሺሕን 879 ሄክታር ዝሽፍን ስፍሓትን እናተሰርሐ ዝርከብ ፀብፃብ ካልኣይ ምዕራፍ ልምዓት ኮሪደር ኣዲስ ኣበባ ገምጊምና” ኢሎም። በዚ ድማ ከተማታትና ንዕቤትን ምዕባለን ንናብራ ብዝበለፀ ምቹዋት ንምግባር ካብ ቀዳማይ ምዕራፍ ተሞክሮታት ብምውሳድ ትርጉም ዘለዎ ስጉምቲ ንምስጓም ከመዝተኽኣለ ገሊፆም። ኣብዚ ሕዚ እዋን ኣብ ሰለስተ መሰረታዊ ሓላፍነታት ምድሃብ ከምዝግባእ ኣገንዚቦም፡፡ ብመሰረት እዚ ፈለማ ንዝቕፅል ወለዶ ዝስማዕምዑ ከተማታት ምህናፅ ከምዝኾነ ኣብሪሆም፡፡ “ካልኣይ ድማ ኣብ ምልዋጥ ዝርከባ ከተማታት ክብ ኢሉ ክዓቢ ዝኽእል ትውልዲ ምሕናፅ ኢዩ” ኢሎም፡፡ ሳልሳይ ድማ እዞም ዝዘመኑ ከተማታት ብልህቀት ንምምራሕ ዝተሰናደአ ኣመራርሓ ኮስኲስካ ምብቃዕ ከምዝኾነ ኣብሪሆም፡፡

  ባህር ዳር/ሕዳር/ 4/2017 (ኢዜኣ) ኣብ ክልል ኣምሓራ ዝሳለጥ ዘሎ ልምዓት ኮሪደር ምስሊ ከተማታት ካብ ምቕያር ብተወሳኺ ባህሊ ስራሕ ኣብ ምምዕባል እውን ጭቡጥ ለውጢ እናርኣየ ከምዝኾነ ርእሰ ምምሕዳር እቲ ክልል ኣይተ ኣረጋ ከበደ ገሊፆም። ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ ክልል ኣምሓራን ምምሕዳር ከተማ ባህር ዳርን ምንቅስቓስ ስራሕ ምሸት ልምዓት ኮሪደር ከተማ ባህር ዳር ተዓዚቦም። ርእሰ ምምሕዳር እቲ ክልል ኣይተ ኣረጋ ከበደ ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኣብቲ ክልል ባህር ዳር ሓዊሱ ኣብ 8 ዋና ዋና ከተማታት ልምዓት ኮሪደር እናተሳለጠ እዩ። ብፍላይ ድማ ኣብ ከተማታት ባህር ዳርን ጎንደርን ስራሕ ልምዓት ኮሪደር ብዝተዋደደን ብሙሉእ ዓቕምን እናተሳለጠ ይርከብ ኢሎም። እቲ ልምዓት ኮሪደር ብፅሬትን ቅልጣፈን ብምዝዛም ንሕብረተሰብ ክፍቲ ንምግባር ስራሕቲ ብምሸት እናተሳለጡ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ እዚ እውን ባህሊ ስራሕ ምሸት ኣብ ምዕባይ ጭቡጥ ለውጢ እናርኣየ ከምዝኾነ ገሊፆም። እቲ ስራሕ ልምዓት ኮሪደር ምስሊ ከተማታት ካብ ምቕያር ብተወሳኺ ንብርክት ዝበሉ ወገናት ዕድል ስራሕ ብምፍጣር ኢኮኖሚያዊ ተረባሕነት ዜጋታት እናረጋገፀ ከምዝርከብ ተዛሪቦም። ልምዓት ኮሪደር ሓዊሱ ካልኦት ረብሓ ህዝቢ ዘረጋግፁ ስራሕቲ ልምዓት ንምስላጥ ሰላም ኣገዳሲ ስለዝኾነ ሰላም ንምሕላው ኩሉ ክረባረብ ከምዘለዎ እውን ኣገንዚቦም።

  አዲስ አበባ/ ህዳር/ 4/2017/ኢዜአ/፦ቀዳማይ ሚነስትር አብይ አህመድ (ዶ/ር) ብሸሞንተ አንፈታትን አብ ልዕሊ 2 ሽሕን 879 ሄክታር ይስራሕ ንዘሎን ፀብፃብ ካልአይ ምዕራፍ ስራሕ ኮሪዶር ልምዓት አዲስ አበባ ገምጊሞም። ቀዳማይ ሚነስትር አብይ አህመድ (ዶ/ር) አብ ማሕበራዊ ምትእስሳር ገፆም አብ ዘማሓለለፍዎ መልእኸቲ ሎሚብሸሞንተ አንፈታትን አብ ልዕሊ 2 ሽሕን 879 ሄክታር ይስራሕ ንዘሎን ፀብፃብ ካልአይ ምዕራፍ ስራሕ ኮሪዶር ልምዓት አዲስ አበባ ገምጊምና ኢሎም። ከተማታትና ንምዕባለን ንናብራን ብዝበለፀ ምቹኡ ንምግባር ካብ ተሞክሮ ፈላሚ ምዕራፍ ትምህርቲ ብምውሳድ ትርጉም ዘለዎ ስጉሚ ንምስጘም ተኻኢሉ ክብሉ ገሊፆም። ሓዚ አብ ሰለስተ መሰረታዊ ሓላፍነታት ጠመተ ምግባር ይግበአና ዝበሉ ቀዳማይ ሚኒስትር ዐብይ አሕመድ(ዶ/ር) ብቐዳምነት ንቐፃሊ ወለዶ ዝስማዕምዑ ከተማታት ምህናፅ ፤ካልአይ አብ ከይዲ ምልዋጥ አብ ዘለዉ ከተማታት ልዕል ኢሉ ምዕባይ ዝኸእል ወለዶ ምቐራፅ ሳልሳይ ነዞም ዘመናውነት ዝተላበሱ ከተማታት ብልህቀት ንምምራሕ ዝተዳለወ አመራርሓ ኮስኪስካ ምብቃዕ እዮም ክብሉ አብሪሆም።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/3/ 2017 /ኢዜአ/ኣብ ክልል ሶማሌ ዞባ ሊበን ወረዳ ቆልማዮ 2 ሺሕ ኪሎ ዋት ዘፈልፍል ፕሮጀክት መፈልፈሊ ሓይሊ ፀሓይ ተመሪቑ። ኣብቲ መርሃ ግብሪ ምረቓ ሚኒስትር ማይን ኢነርጂን ሃብታሙ ኢተፋ (ዶ/ር ኢ/ር)፣ ዋና መካየዲ ስራሕ ኣገልግሎት ኤሌክትሪክ ኢትዮጵያ ሽፈራው ተሊላ (ኢ/ር)፣ ርእሰ ምምሕዳር ክልል ሶማሌ ሙስጠፌ መሓመድ ከምኡ እውን ካለኦት ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ ተረኺቦም። ሃብታሙ ኢተፋ (ዶ/ር ኢ/ር) ኣብቲ መርሃ ግብሪ÷ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ኣብ ዓውዲ ኢነርጂ ዘኹርዕ ስራሕቲ ምስራሕ ከምዝተኽኣለ ብምሕባር ነዚ ድማ ዓብዪ ግድብ ህዳሰ መርአያ ኢዩ ኢሎም፡፡ ብብርኪ ኢትዮጵያ ፍልፍል ሓይሊ ፀሓይ ምጥቃም ንሕብረተሰብ ኣገልግሎት ኤሌክትሪክ ተበፃሒ ንምግባር ብፍሉይ ኩነታት እናተሰርሐ ከምዝርከብ እውን ተዛሪቦም፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/3/ 2017 /ኢዜአ/ኣፈፃፅማ ፕሮጀክት መፈልፈሊ ሓይሊ ንፋስ ኣይሻ ሰለስተ 83 ነጥቢ 8 ሚኢታዊ ከመዝበፅሐ ሓይሊ ኤሌክትሪክ ኢትዮጵያ ኣፍሊጡ፡፡ እቲ መፈልፈሊ ሓይሊ ንፋስ 120 ሜጋ ዋት ሓይሊ ናይ ምፍልፋል ዓቕሚ ክህልዎ ተሓሲቡ እናተሃነፀ ዝርከብ ፕሮጀክት እንትኸውን÷ ኣብዚ ሕዚ እዋን ኣፈፃፅምኡ 83 ነጥቢ 8 ሚኢታዊ ከምዝበፅሐ ዳይሬክተር ኮርፖሬት ኮሙዩኒኬሽን ኣይተ ሞገስ መኮንን ገሊፆም፡፡ እቲ ህንፀት ደረጃ ብደረጃ እናተሰርሐ ምዃኑ ብምሕባር÷ እቲ ፕሮጀክት 80 ሜጋ ዋት ሓይሊ ናብ ብሄራዊ ሓይሊ ቖፎ እናእተወ ከምዝኾነ ተዛሪቦም፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/3/ 2017 /ኢዜአ/ኣብ ታሪክ ኢትዮጵያ ንፈለማ እዋን ፍሪያት ኣትክልቲ ብመርከብ ናብ ዕዳጋ ኣውሮፓ ከምዝተልኣኹ ሚኒስቴር ግብርና ኣፍሉጡ። ኢትዮ ቬጅ ፍሩ ሃላፍነቱ ዝተወሰነ ውልቀ ኩባኒያ ሹገር ስናብን ማንጄቱትን ዝተብሃሉ ፍሪያታት ብምርካብ ብምጉዕዓዝ ናብ ኔዘርላንድስ ምልኣኽ ምጅማሩ ተገሊፁ። 12 ቶን ሹገር ስናብን ማንጄቱትን ፍሪያታት ኣትክልቲ ዘበናዊ ናይ ምዝሓልን ሓደሽቲ ቴክኖሎጂታትን ዝተገጠመሉ ኮንቴነር ብምጥቃም እቲ ፍሪያት ናብ ወደብ ጅቡቲ ድሕሪ ምብፅሑ ብመርከብ ከምዝለኣኽ ተሓቢሩ። ኣብ ውሽጢ 23 መዓልታት ኔዘርላድስ ከምዝበፅሕ ምግላፁ ኣብቲ ሚኒስቴር ዝረኸብናዮ ሓበሬታ የረድእ።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/2/ 2017 /ኢዜአ/ቢሮ ሕርሻን ልምዓት ገፀርን ግዚያዊ ምምሕዳር ክልል ትግራይ እዋናዊ መደባት ሕርሻ ዕላዊ ገይሩ። እቲ ቢሮ ኣብ ማሕበራዊ ሚዲይኡ ኣብ ዝወዘዖ ሓበሬታ፥ ኣብዚ ሕዚ እዋን ኣብ ሕርሻ ቀዳምነት ሂብካ ካብ ክዕመሙ ዝግባኦም ተግባራት ምህርቲ ምእካብን ዝተላዕለ እኽሊ ቀልጢፎም ብዝባፅሑ ዝራእቲ ኣዕታርን ሳዕስዓን ምዝራእ ዘብል ሓደ ከመዝኾነ ገሊፁ። ብተወሳኺ ምንካይ ብኽነት(ልዕሊ ዓቐን ድግስ) ብዝምልከት ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ማሕበራዊ ጉዳይ፣ መራሕቲ ሃይማኖት ብሓባር ምስራሕ ከምዝግባእ ሓቢሩ። በፍላይ ምስ ኣብያተ ትምሕርቲ ኣብ ዝግበር ምትሕብባር፥ እቲ ተግባር ተው ንክብል ኣጀንዳ እናሃብካ ብሚኒሚድያ ኣቢሉ ተማሃሮ ምንቃሕ፣ ሕብረተሰብ ብሓባር ተዛትዩ ናይ ከባቢ መተሓዳደሪ ደንቢ ማለት ስሪት ከውፅእ ምትብባዕ ከምዝግባእ ገሊፁ። መስኖ ልምዓት ቀልጢፍካ ምጅማር፣ ምብርባር መዓርን ምስግጋር ቆፎ ንህብን፣ ልምዓት ሃፍቲ እንስሳ ናይ ሙሉእ ዓመት ስራሕ ምዃኑ ታሓቢሩ። ንእዋናዊ መደባት ሕርሻ ቀዳምነት ብምሃብ ክስራሕ ከም ዘሎዎን ነቶም ሕርሻዊ ንጥፈታት ኣብ ምትግባር ኩሉ ዝምልከቶ አካል ንክሰርሕ ፃውዒት ኣቕሪቡ።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/2/ 2017 /ኢዜአ/ ልዕሊ 294 ሚሊየን ብር ዋጋ ዘለዎም ናውቲታት ኮንትሮባንድ ተታሒዞም። ኮሚሽን ጉምሩክ ካብ 22 ክሳብ 28 ጥቅምቲ 2017 ዓ.ም ብዝገበሮ ክትትል ልዕሊ 294 ሚሊየን ብር ዋጋ ዘለዎም ናውቲታት ኮንትሮባንድ ከምዝተትሓዙ ገሊፁ። ካብ መንጎ እቶም ዝተትሓዙ፥ ኣልባሳት፣ ኤሌክትሮኒክስ፣ ናውቲታት ህንፀት፣ ቡና፣ ጥራምረ፣ ናውቲታት ፅባቐ፣ ጫት፣ መዐወኒ ጫት፣ መድሓኒት፣ ዘይቲ ብልዒ፣ ዝተፈላለዩ ተሽከርከርቲን ገንዘብ ወፃኢ ዓዲን ይርከብዎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ/ 30/2017 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ብዘለዋ ሃፍቲ እንሰሳት ልክዕ ካብ ንግዲ ወፃኢ ተረባሒት ንክትኸውን ምትሕብባር መዳርግቲ ኣካላት ክጠናኸር ከምዝግባእ ተገሊፁ። ሚኒስቴር ግብርና ምስ በዓል መዚ ግብርና ብምትሕብባር ዘዳለውዎ ኣብ ንግዲ ወፃኢ ስጋ ኣብ ዝረኣዩ ፀገማትን መፍትሕታትን ትኹረት ዝገበረ ዘተ መዳርግቲ ኣካላት ይካየድ ኣሎ። ምክትል ዋና ዳይሬክተር በዓል መዚ ግብርና ዶክተር ሃሚድ ጀማል ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኢትዮጵያ ዋላ ኳ ካብ ዓለም ኣብ ቅድሚት ዝስራዕ ሃፍቲ እንሰሳት እንተሃለዋ በቲ ዝግባኣ ልክዕ ግና እናተጠቐመት ኣይኮነትን። ኣብዚ ሓዱሽ በጀት ዓመት 15 ሽሕ ቶን ስጋ እንሰሳት ናብ ወጻኢ ንምልኣኽ ትልሚ ተታሒዙ እናተሰርሐ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ እቲ ዝተልኣኸ ስጋ ምስቲ ትልሚ እንትነፃፀር እቲ ትፅቢት ዝግበረሉ ከምዘይኮነ እውን ተዛሪቦም። ዝሓሸ ውፅኢት ንምምፃእ ብዝበለፀ ምስራሕ ከምዝግባእ ድማ ሓቢሮም። ፖሊሲ መመሓሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ስዒቡ ምስ ቀረብ ዶላር ዝተኣሳሰሩ ፀገማት እናተፈትሑ ምዃኖም ነቲ ዓውዲ ዓብይ ተስፋ ሒዙ ከምዝመፀ ኣረዲኦም። ዋና ዳይሬክተር ኢኒስቲትዩት ልምዓት እንሰሳሰት ኢትዮጵያ ዶክተር ኣስራት ጤራ ብግደኦም፤ ካብቲ ዓውዲ ብዝበለፀ ተረባሒ ንምዃን ፅሬት ካብ ምርግጋፅ ብተወሳኺ ማእኸላት ዕዳጋ ምስፍሕፋሕ ከምዝግባእ ገሊጾም። ኣብዚ መዳይ ቻይና ድሌት ከምዘለዋ ብምሕባር፤ ነቲ ዝመፅእ ዘሎ ዕዳጋ ዝምጥን ቀረብ ንምፍጣር ምትሕብባር መዳርግቲ ኣካላት ክጠናኸር ይግባእ ኢሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ ጥቅምቲ/30/ 2017 /ኢዜአ/ኩባኒያ ኤር ባስ ምስ መገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ዘለዎ ምትሕብባር ኣጠናኺሩ ከምዝቕፅል ዓለም ለኸ ፕሬዚዳንት እቲ ኩባኒያ ውተር ቫን ዌልስች ገሊፁ። ኤር ባስ ኣብ ኣፍሪካ ፈላማይ ምስ ዝኾነ መገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ንብዙሕ ዓማውቲ ዝፀንሐ ምትሕብባር ከምዘለዎ ኣዘኻኺሮም። ኣብ ኣፍሪካ ገዚፍ ብፅሒት ዕዳጋ ዝወስድ መገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ኣውሮፕላናት ካብቲ ኩባኒያ ብምእዛዝ ፈላማይ ከምዝኾነ እውን ገሊፆም። መገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ቅድመ ሐዚ ሞዴል ኤ350-900 ኣውሮፕላን ካብቲ ኩባኒያ ምግዝኡ ሓቢሮም። ሐዚ ድማ ኣዚዩ ዘበናዊ ዝኾነ ኤ350-1000 ኣውሮፕላን ካብቲ ኩባኒያ ምርካቡ እቲ መገዲ ኣየር ዘለዎ ትልሚ ንምዕዋት ሓገዝ ከምዝገብር ተዛሪቦም። ኩባኒያ ኤር ባስ ኣብ ቀፃሊ እውን ምስ መገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ዘለዎ ምትሕብባር ኣጠናኺሩ ክቕፅል ኢዩ ኢሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ/30/ 2017 /ኢዜአ/መበል 15 ኣኼባ ቤት ምኽሪ ሚኒስትራት ኣህጉራዊ ነፃ ዞባዊ ንግዲ ኣፍሪካ ኣብ ሕብረት ኣፍሪካ ይካየድ ኣሎ። ኣብ ስነ ስርዓት መኽፈቲ እቲ ኣኼባ፥ ፕሬዚዳንት ታዬ ኣፅቀስላሴን ካልኦት ሚኒስትራት ኣባል ሃገራት እቲ ሕብረትን ተረኺቦም። ሚኒስትር ምትእስሳር ዞባውን ንግድን ካሳሁን ጎፌ (ዶ/ር) ከምዝበልዎ እቲ ጉበኤ ንአፍሪካ ብሓባር ውፂታዊ ክገብሩ አንፈታት ንምምልኻት ፅገማት ንምእላይን አብ ቀንዲ ጉዳያት ብምድሃብ ንምዝታይ ዘኸእል እዩ ኢሎም ። ዝካየድ ዘተ ሕሩያት ተሞክሮታት ንምልውዋጥን ናብ ለውጢ ዘምርሑ ግብራዊ መፍትሕታት ንምፍላይ ዝሕግዝ ምኹኑ አመልኪቶም። ኣብቲ ንክልተ መዓልታት ዝፀንሕ ኣኼባ፥ ስምምዕነት ኣህጉራዊ ነፃ ዞባዊ ንግዲ ብምፍራም ናብ ስራሕ ካብ ዝኣቲ ጀሚሩ ዝተሰርሑ ስራሕቲ ዝጠመተ ፀብፃብ ክቐርብ ኢዩ ዝበል ትፅቢት ኣሎ። ከምኡወን ሰነድ ስምምዕነት ብዋና ፀሓፊ ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ዋምኬሌ ሜኔን ኣቦ መንበር ፅርየት ትካላት መሰረተ ልምዓት ፓን ኣፍሪካ ሄንሪ ሮቲች (ዶ/ር) ክኽተም ኢዩ ተባሂሉ። ኢትዮጵያ ሓዊሱ 54 ሃገራት ኣፍሪካ ኣብቲ ስምምዕነት ክታመን ኣንቢረን ኢየን። ኣብ ኣባል ሃገራት ኣፍሪካ ለዕሊ 1 ነጥቢ 3 ቢሊየን ሀዝቢ ከዛመድ ኢዩ ዝብል ትፅቢት ኣሎ።

  ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 29/2017 (ኢዜኣ) ካብ ልዕሊ 30 ሃገራት ዝተውፃእፅኡ ልዕሊ 250 ትካላት ዝተሳተፍሉ መበል 10ይ ቅነ ኤግዚቢሽን ሶርሲንግን ፋሽንን ኣፍሪካ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ተኸፊቱ። ኣብ መርሃ ግብሪ ምኽፋት እቲ ኤግዚቢሽን፤ ሚኒስትር ኢንዱስትሪ መላኩ ኣለበል፣ሚኒስትር ቱሪዝም ሰላማዊት ካሳን ዲፕላማትን ተረኺቦም። እቲ ኤግዚቢሽን፤ ካብ ሎሚ መዓልቲ ጀሚሩ ን4 ተኸታተልቲ መዓልትታት ዝካየድ እንትኸውን ካብ ልዕሊ 30 ሃገራት ዝተውፃእፅኡ ልዕሊ 250 ኣብ ዓውድታት ጨርቃ መርቂ፣ቆርበትን ፋሽንን ዝተዋፈሩ ኣፍረይቲ ፍርያቶምን ኣገልግሎታቶምን ዘፋልጥሉ እዩ ተባሂሉ። ከምኡ እውን ካብ ልዕሊ 60 ሃገራት ዝተውጻእፅኡ 7 ሽሕ ነጋዶ ከምዝሳተፉ ተገሊፁ። እቲ ኤግዚቢሽን፤ ኣብቲ ዓውዲ ዝተዋፈሩ ኢትዮጵያውያን ዓለም ኣብ ጨርቃ መርቅን ኢንዱስትሪ ቆርበትን ዝበፅሐቶ ብርኪ ንክርድኡ ዕድል ከምዝፈጥረሎም እውን ተሓቢሩ። እቲ መድረኽ፤ ኣብቲ ዓውዲ ዝተዋፈሩ ኣፍረይቲ ምስ መሓዙት ትካላት ፍርያቶም ምልላይ ዘኽእሉ ዘተታትን ተሞኩሮ ልውውጥን ንክገብሩ ከምኡ እውን ምትእስሳር ዕዳጋ ንክፈጥሩ ከምዝሕግዞም ሚኒስትር ኢንዱስትሪ መላኩ ኣለበል ተዛሪቦም። ኢትዮጵያ ኣብ ዓውዲ መፍረያይ ኢንዱስትሪ ሰብ ሃፍቲ ውሽጢ ዓድን ወፃእን ኢንቨስት ንክገብሩ ምችው ኩነታት ከምዝፈጠረት እውን ኣፍሊጦም። ሚኒስትር ቱሪዝም ሰላማዊ ካሳ ብግደአን፤ ኢትዮጵያ ፍርያታት ጨርቃ መርቅን ቆርበትን ናይ ምጥቃም ልምድን ታሪኽን ከምዘለዋ ገሊፀን። እቲ ኤግዚቢሽን ምንቅስቓስ ቱሪዝምን ንግድን ንምንቕቓሕ ዓብይ ረብሓ ከምዘለዎ እውን ተዛሪበን።

  ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ /29/2017 (ኢዜኣ) ኣፍረይቲ ሲሚንቶ 20 ሚልዮን ቶን ዓመታዊ ሃገራዊ ድሌት ንምምላእ ብትኹረት ክሰርሑ ከምዘለዎም ሚኒስትር ንግድን ዞባዊ ምትእሰስሳርን ካሳሁን ጎፌ(ዶ/ር) ገሊጾም። ሚኒስትር ንግድን ዞባዊ ምትእሰስሳርን ካሳሁን ጎፌ(ዶ/ር) ምስ ኣፍረይቲ ሲሚንቶ ቀረብን ድሌትን ፍርያት ሲሚንቶ ምጥዕዓም ኣብ ዝከኣሎም ጉዳያት ጠሚቶም ዘትዮም። ብቕልጡፍ እናዓበየ ኣብ ዘሎ ኢኮኖሚ ኢትዮጵያ እጃም ዓውዲ ኢንዱስትሪ ኮንስትራክሽን እናዓበየ ከምዝመፀ ገሊፆም። ይኹን እምበር ቁልፊ እቲ ዓውዲ ዝኾነ ዓመታዊ ቀረብ ሲሚንቶ ካብ 7 ሚልዮን ቶን ከምዘይሓለፈ ብምሕባር፤ ኣፍረይቲ ኣብ ቀረብ ዘሎ ፀገም ንምፍታሕ ናይ ምፍራይ ዓቕሞም ናብ 80 ሚኢታዊ ብምብፃሕ 20 ሚልዮን ሃገራዊ ዓመታዊ ፍርያት ሲሚንቶ ንምምላእ ብትኹረት ንክሰርሑ ኣተሓሳሲቦም። መንግስቲ ዕዳጋ ሲሚንቶ ንምርግጋእ ጥቡቕ ቁፅፅርን ክትትልን ብምግባር ኣብ ልዕሊ ፀብፃብ ኣፈፃፅማ ናብቲ ሚኒስቴር ዘየቕርቡ ኣፍረይቲ ሲሚንቶ ዘየዳግም ስጉምቲ ከምዝወስድ እውን ኣረዲኦም። ሚኒስትር ዲኤታ ዘፈር ስርዓትን ላይሰንሲንግን ንግዲ ኣብዱልሃኪም ሙሉ(ዶ/ር) ብግደኦም፤ ዝተረጋግዐ ስርዓት ዕድጊት ፍርያት ሲሚንቶ ንምርግጋፅ ዝተገበረ መመሓየሺ ፍትሓዊ ተረባሕነት እቲ መፍረይን ሸማትን ብዘረጋግፅ መልክዑ ተግባራዊ ክግበር ኣለዎ ኢሎም። እቶም ኣፍረይቲ ብሙሉእ ዓቕሞም ብምፍራይ ናብ ሙሉእ ከባብታት ኢትዮጵያ ከባፅሑ ከምዘለዎም እውን ገሊፆም። ኣብቲ ዘተ ዝተሳተፉ ኣፍረይቲ እውን፤ ፀገማት እታዎታት፣ቀረብ ሓይልን ካልኦትን ንክፍትሑሎም ሕቶ ከምዘቕረቡ ካብቲ ሚኒስቴር ዝተረኸበ ሓበሬታ የመላኽት።