Bilawga - ENA Af-Soomaali
Warka ugu doorka roon
Ethio Telecom ayaa hirgelisay nidaamka cusub ee "Smart Parking" oo laga hirgaliyay magaalada Sheger
Nov 14, 2024 6
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Ethio Telecom ayaa bilowday nidaamka ugu horreeya ee goobta baabuurta la dhigto ee casriga ah ee "Smart Parking" ee Itoobiya, oo laga hirgeliyay degmada Melka Nono ee magaalada Sheger. Munaasabadda furitaanka waxaa ka soo qeybgalay Maareeyaha Guud ee Ethio Telecom, Frehiwot Tamiru, iyo Duqa magaalada Sheger, Dr. Tashoome Adunya. Nidaamkan wuxuu u sahlayaa darawalada inay isticmaalaan taleefannadooda si ay u helaan goobta baabuurta la dhigto, ayna dhigtaan baabuurtooda, iyagoo si toos ah u bixinaya lacagta goobta, iyagoo adeegsanaya adeega Telebirr Super App. Frehiwot Tamiru ayaa sheegtay in Ethio Telecom ay diiradda saarayso in ay kaalin weyn ka qaadato horumarinta dalka ee dhinaca tiknoolajiyadda si ay Itoobiya u noqoto mid casri ah. Duqa Maamulka Magaalada Sheger, Dr. Teshome Adunya, ayaa tilmaamay in nidaamka cusub ee "Smart Parking" uu kaalin weyn ka ciyaari doono fududeynta isu socodka gaadiidka, yareynta ciriiriga, iyo kor u qaadida dakhliga magaalada. Waxaa sidoo kale lagu sheegay in nidaamkani uu fursado shaqo u abuurayo ku dhowaad 250 qof. Ethio Telecom waxay qorsheyneysaa in adeeggan loo fidiyo meelo kale oo ka tirsan dalka, si loo dhiirrigeliyo isku xirka adeegyada casriga ah ee bulshooyinka iyo magaalooyinka, iyadoo qayb weyn ka qaadaneysa qorshaha horumarinta Itoobiya ee dhinaca tiknoolajiyada casriga ah.
Itoobiya waxay ku guulaysatay ka-qaybgal wax-ku-ool ah oo ku aaddan shirarka iyo diblumaasiyadda – Wasaaradda Arrimaha Dibadda
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Itoobiya ayaa shaacisay in intii lagu jiray rubucii hore ee sanadkan ay Itoobiya ku guulaysatay ka-qaybgal wax-ku-ool ah oo ku aaddan diblumaasiyadda iyo shirarka caalamiga ah. Afhayeenka Wasaaradda, Danjire Nabiyaat Geetaajew, ayaa sheegay in in ka badan 30 shir caalami ah lagu qabtay magaalada Addis Ababa, taasoo muujineysa sida Itoobiya ugu guuleysatay diblumaasiyadda shirarka ee wax-ku-oolka ah. Shirarkan waxay kaalin weyn ka qaateen kobcinta dhaqaalaha dalxiiska, isweydaarsiga khibradaha kala duwan, iyo sidii loogu heli lahaa faa'iidooyin dhaqaale iyo waqtiba, iyada oo aanay ku bixin kharashaad badan. Wasiirka Arrimaha Dibadda, Dr. Gadhiyoon Timootiyoos, ayaa sidoo kale ka qaybgalay shirkii wasiirrada ee Madasha Iskaashiga Afrika iyo Ruushka ee lagu qabtay magaalada Soji ee Ruushka, halkaas oo uu ka sameeyay wada-hadallo labada dhinac ah oo wax-ku-ool ah si loo ilaaliyo danta qaranka ee Itoobiya. Afhayeenka ayaa sheegay in Itoobiya ay si cad uga shaqeysay sidii aysan dhibaato ugu keenin deegaankeeda iyo guud ahaan gobolka, iyada oo door muuqata ka qaadatay xaaladda gobolka Geeska Afrika ee hadda taagan. Wasaaraddu waxay caddeysay in dadaalladan ay sii socon doonaan si loo ilaaliyo nabadgelyada qaranka iyo in la xasiliyo xaaladaha jirta.
Bangiga Dhexe ee Itoobiya ayaa sheegay in tallaabo laga qaadi doono hay'adaha isku dayaya in ay sameeyaan dib-u-habeynta aan sharciga waafaqsanayn ee nidaamka maaraynta lacagaha qalaad
Nov 14, 2024 7
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Dawladda ayaa ku hawlan inay dardargeliso siyaasadda iyo nidaamka si sharciga looga dhigo nidaamka maaraynta lacagaha qalaad. Guddoomiyaha Bangiga Qaran ee Itoobiya, Maamo Mhiratu, ayaa sheegay in tallaabo laga qaadi doono hay'adaha isku dayaya inay ku shaqeeyaan nidaam ka baxsan sharciga. Itoobiya ayaa soo martay waqtiyo adag oo lacagaha qalaad ah, taasi oo si weyn u saameysay dhaqaalaha dalka. Guddoomiyuhu wuxuu sheegay in siyaasadda bangiga wax ka beddeshay nidaamyadii khaldanaa ee hore uga jiray maaraynta lacagaha qalaad. Bangiyadu waa in ay u adeegaan hay'adaha u baahan lacagaha qalaad iyaga oo raacaya nidaamka sharciga ah. Laakiin qaar ka mid ah ayaa ku hawlan ku shaqaynta nidaam iyo siyaasad dhaqaale oo aan caafimaad qabin, taas oo Bangigu si weyn ula socdo. Dawladda ayaa qaadaysa tallaabooyin dib-u-habeyn ah oo badan si ay nidaamka lacagaha qalaad u noqoto mid sharciga waafaqsan oo waara, iyadoo sidoo kale dejisay siyaasado wax ka beddelaya dhaqaalaha guud ee dalka si loo xalliyo mushkiladda lacagaha qalaad. Waxaa la sheegay in dadka u baahan lacagaha qalaad ay hadda si sahlan ugu heli karaan xafiisyada lacagaha qalaad ee haysta shatiga saxda ah. Hay’adaha xawaaladaha ayaa sidoo kale la siiyay fursad ay kaga qayb qaadanayaan adeegyada lacagaha qalaad si sharciga waafaqsan. Dawladda ayaa sheegtay inay tallaabo adag ka qaadi doonto hay'adaha aan sharciga raacin ee isku daya inay dhibaato ku noqdaan nidaamka dib-u-habaynta dhaqaalaha dalka. Waxaa la xusuustay in farqi weyn u dhaxeeyey qiimaha lacagaha qalaad ee suuqa rasmiga ah iyo kan suuqa madow, taas oo ahayd in ka badan 97%, balse hadda ay hoos ugu dhacday in ka yar 10%. Waxaa la sheegay in bangiyada iyo xafiisyada lacagaha qalaad haddii ay si sharciga waafaqsan u shaqeeyaan, ay ka hortagi doonaan dad badan oo lacagaha qalaad u tagaya suuqa madow.
Shirka 20-aad ee caalamiga ah ee Hay'adda Shaqaalaha Adduunka (ILO) ayaa ka dhici doona magaalada Addis Ababa
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Shirkan ayaana qabsoomi doona 11ka-15ka miicaad/ginbood ee sandakan 2017T.I. Shirkan ayaa diiradda lagu saari doonaa "Abuuridda bulsho awood u leh inay wajahdo xaaladaha adag ee isbeddelka adduunka". Wasiirka Magaalooyinka iyo Horumarinta Kaabayaasha Dhaqaalaha JDFI, Jaaltu Saani, ayaa shirkan ku tilmaantay mid muhiim ah oo fursado shaqo abuur ah lagu sameynayo, maadaama ay ka qaybgalayaan shirkado dhismo iyo horumarineed. Shirka ayaa sidoo kale lagu soo bandhigi doonaa daraasado cilmiyeedyo ka hadlaya fursadaha iyo caqabadaha horyaalla waaxda horumarinta, iyadoo ka qaybgalayaasha ay booqan doonaan mashaariicda horumarineed ee laga hirgeliyey Itoobiya. Waxaa ka soo qeyb geli doona siyaasiyiinta, ururada shaqaalaha iyo shaqo-bixiyeyaasha, khubarada tiknoolajiyaddaha, hay’adaha aan dowliga ahayn, iyo machadyada tacliinta sare iyo cilmi-baarista. Ugu dambayntii, waxaa la sheegay in guddi ka kooban 15 hay’adood oo dowladda ah ay diyaarinta shirkan si hufan uga shaqeynayaan.
Madaxweyne Taye Asqasilaase ayaa la kulmay Madaxweynaha Aserbayjaan
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Madaxweyne JDFI Taaye Asqasilaase ayaa kulan la yeeshay Madaxweynaha Aserbayjaan, Ilhaam Aliyef. Madaxweyne Taye oo ku sugan magaalada Baku ee Aserbayjaan si uu uga qayb galo Shirka Isbeddelka Cimilada ee Qaramada Midoobay (COP 29). Intii uu socday shirka, Madaxweynaha Taaye ayaa kulan gaar ah la yeeshay Madaxweynaha Aserbayjaan, Ilham Aliyef.
Siyaasada
Itoobiya waxay ku guulaysatay ka-qaybgal wax-ku-ool ah oo ku aaddan shirarka iyo diblumaasiyadda – Wasaaradda Arrimaha Dibadda
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Itoobiya ayaa shaacisay in intii lagu jiray rubucii hore ee sanadkan ay Itoobiya ku guulaysatay ka-qaybgal wax-ku-ool ah oo ku aaddan diblumaasiyadda iyo shirarka caalamiga ah. Afhayeenka Wasaaradda, Danjire Nabiyaat Geetaajew, ayaa sheegay in in ka badan 30 shir caalami ah lagu qabtay magaalada Addis Ababa, taasoo muujineysa sida Itoobiya ugu guuleysatay diblumaasiyadda shirarka ee wax-ku-oolka ah. Shirarkan waxay kaalin weyn ka qaateen kobcinta dhaqaalaha dalxiiska, isweydaarsiga khibradaha kala duwan, iyo sidii loogu heli lahaa faa'iidooyin dhaqaale iyo waqtiba, iyada oo aanay ku bixin kharashaad badan. Wasiirka Arrimaha Dibadda, Dr. Gadhiyoon Timootiyoos, ayaa sidoo kale ka qaybgalay shirkii wasiirrada ee Madasha Iskaashiga Afrika iyo Ruushka ee lagu qabtay magaalada Soji ee Ruushka, halkaas oo uu ka sameeyay wada-hadallo labada dhinac ah oo wax-ku-ool ah si loo ilaaliyo danta qaranka ee Itoobiya. Afhayeenka ayaa sheegay in Itoobiya ay si cad uga shaqeysay sidii aysan dhibaato ugu keenin deegaankeeda iyo guud ahaan gobolka, iyada oo door muuqata ka qaadatay xaaladda gobolka Geeska Afrika ee hadda taagan. Wasaaraddu waxay caddeysay in dadaalladan ay sii socon doonaan si loo ilaaliyo nabadgelyada qaranka iyo in la xasiliyo xaaladaha jirta.
Shirka 20-aad ee caalamiga ah ee Hay'adda Shaqaalaha Adduunka (ILO) ayaa ka dhici doona magaalada Addis Ababa
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Shirkan ayaana qabsoomi doona 11ka-15ka miicaad/ginbood ee sandakan 2017T.I. Shirkan ayaa diiradda lagu saari doonaa "Abuuridda bulsho awood u leh inay wajahdo xaaladaha adag ee isbeddelka adduunka". Wasiirka Magaalooyinka iyo Horumarinta Kaabayaasha Dhaqaalaha JDFI, Jaaltu Saani, ayaa shirkan ku tilmaantay mid muhiim ah oo fursado shaqo abuur ah lagu sameynayo, maadaama ay ka qaybgalayaan shirkado dhismo iyo horumarineed. Shirka ayaa sidoo kale lagu soo bandhigi doonaa daraasado cilmiyeedyo ka hadlaya fursadaha iyo caqabadaha horyaalla waaxda horumarinta, iyadoo ka qaybgalayaasha ay booqan doonaan mashaariicda horumarineed ee laga hirgeliyey Itoobiya. Waxaa ka soo qeyb geli doona siyaasiyiinta, ururada shaqaalaha iyo shaqo-bixiyeyaasha, khubarada tiknoolajiyaddaha, hay’adaha aan dowliga ahayn, iyo machadyada tacliinta sare iyo cilmi-baarista. Ugu dambayntii, waxaa la sheegay in guddi ka kooban 15 hay’adood oo dowladda ah ay diyaarinta shirkan si hufan uga shaqeynayaan.
Madaxweyne Taye Asqasilaase ayaa la kulmay Madaxweynaha Aserbayjaan
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Madaxweyne JDFI Taaye Asqasilaase ayaa kulan la yeeshay Madaxweynaha Aserbayjaan, Ilhaam Aliyef. Madaxweyne Taye oo ku sugan magaalada Baku ee Aserbayjaan si uu uga qayb galo Shirka Isbeddelka Cimilada ee Qaramada Midoobay (COP 29). Intii uu socday shirka, Madaxweynaha Taaye ayaa kulan gaar ah la yeeshay Madaxweynaha Aserbayjaan, Ilham Aliyef.
Madaxweyne Taaye Asqasilaase ayaa daah-furay bandhig lagu soo bandhigayo dadaallada Itoobiya ee ilaalinta deegaanka
Nov 12, 2024 26
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 03/2017T.I.(ENA): Madaxweyne Taaye ayaa ka daahfuray magaalada Baku ee dalka Aserbayjaan bandhig ku saabsan dadaallada Itoobiya ee ilaalinta deegaanka iyo la dagaallanka isbeddelka cimilada, iyadoo muujinaysa waxyaabaha dalku uu ka qabtay arrimaha ilaalinta deegaanka. Bandhigan ayaa ka tarjumaya dadaalka Itoobiya ay ugu jirto ka hortagga isbeddelka cimilada iyadoo adeegsaneysa barnaamijka horumarinta deegaanka ee dhirbeerista ee raadka cagaaran iyo mashruucyo kale oo lagu ilaalinayo deegaanka. Shirka 29-aad ee Cimilada Adduunka ayaa ka bilowday magaalada Baku, Aserbayjaan. Madaxweyne Taye ayaa sheegay in Itoobiya ay ka shaqeyneyso dhisidda dhaqaale cagaaran oo u adkeysan kara isbeddelka cimilada iyadoo hirgelinaysa mashruucyo waaweyn. Madaxweynuhu wuxuu kaloo xusay in aduunku ay tahay inay si gaar ah diiradda u saaraan wax ka qabashada isbeddelka cimilada iyo in la taageero dalalka soo koraya. Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta, Itoobiya Dr. Fitsum Asafaa, ayaa dhankeeda tiri “Itoobiya waxay hormuud ku tahay quwada dib loo cusboonaysiin karo, damaanad qaadka cuntada, iyo horumarinta dalxiiska iyadoo dadaal ugu jirta ilaalinta deegaanka.” Itoobiya ayaa ku bixisay in ka badan 40 bilyan oo doollar dadaallada cagaaran si ay u soo celiso dhulka xaalufay ee dalka. Inta lagu guda jiro shirka 29-aad ee Cimilada Adduunka, dalalka ayaa soo bandhigi doona dadaallada ay ugu jiraan la dagaallanka isbeddelka cimilada iyo ka hortagga xaalufinta deegaanka.
Waxaa la sheegay in xuska 19-aad ee maalinta Qowmiyadaha iyo Shucuubta Itoobiya si weyn looga wada qayb qaadan doono
Nov 12, 2024 28
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 03/2017T.I.(ENA): Waxaa la shaaciyay in xuska 19-aad ee maalinta Qowmiyadaha iyo shucuubta Itoobiya looga wada qayb qaadan doono iyadoo si weyn ay uga qayb qaadanayaan heer dal, deegaan iyo maamul magaalo ayna si wanaagsan uga wadaqaynqaadan doonaan dhamaan bulshada. Warbixin ay soo saartay golaha federationka oo ku saabsan munaasabadan ayaa waxa ay ku shaaciyeen in munaasabada lagu qaban doono magaalada Arbaaminj ee deegaanka koonfurta Itoobiya iyadoo la xusi doono muddo shan maalmood oo xidhiidh ah. Waxaa la sheegay in 25-ka Gudba 2017-ka la xusi doono maalinta Walaalyinimada, 26-ka Gudba, Maalinta Wadajirka, 27-ka Gudba, Maalinta Koonfurta Itoobiya, 28-ka Gudba, Maalinta Wada-tashiga, iyo 29-ka Gudba, 2017-ka oo la xusi doono Maalinta Itoobiya. Marwo Baanjiyirga oo ah xiriiriyaha guud ee munaasabada ayaa sheegtay in ujeedada ugu weyn ee xuskan ay tahay sidii midnimada qaranka loo xoojin lahaa, iyadoo xuskani ay meesha ka saarayso kala duwanaanshiyaha korna loogu qaadi lahaa horumarka iyo wadajitka guud. Xuska 19-aad ee Maalinta Qowmiyadaha iyo Shucuubta dalka ayaa halku dhig looga dhigay “Isfahan qaran iyo Midnimo Qaran”.
Wasiirka arrimaha dibadda, Itoobiya Dr. Gadhiyoon Timootiyoos ayaa kulan la yeeshay dhiggiisa dalka Ruushka
Nov 9, 2024 63
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 30/2016T.I.(ENA): Dr. Gadhiyoon Timootiyoos, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Itoobiya ayaa wadahadallo miro dhal ah la yeeshay Sergey Lafrof, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Ruushka. Waxay is dhaafsadeen fikrado badan oo ku saabsan arrimo badan oo laba geesood ah, gobolka iyo kuwa caalamiga ah ee danaha labada dhinac khuseeya. Labada dhinac ayaa ku heshiiyey in kor loo qaado iskaashiga laba geesoodka ah, lagana faa’ideysto awoodda aan laga faa’ideysan ee xiriirkooda dhaqaale. Kulankan ayaa dhacay ka hor shirkii ugu horeeyay ee heer wasiir ee Madasha Iskaashiga Ruushka iyo Afrika oo la qorsheeyay in la qabto 09-10 November 2024 kaasoo ka dhacaya magaalada Soji ee dalka Ruushka.
Munaasabada qalin jabinta dufcada 25-aad ee koorsada nabada ayaa maanta la qaban doonaa
Nov 9, 2024 53
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 30/2016T.I.(ENA): Xaflada qalin jabinta dufcada 25-aad ee koorsada nabada ee kuliyada ciidamada Itoobiya iyo dugsiga tababarka ee Hurso ee waaxda difaaca ayaa maanta laqabanayaa. Sida ay sheegayaan wararka lagu baahiyay bogga baraha bulshada ee ciidanka difaaca, saraakiishii tababarka ku qaatay xarunta ayaa qaatay dhamaystayna dhamaan tababaradii loo baahnaa.
Waxaa bilaabmay madasha wada tashiga madaxda iyo komishaneerada xuduudaha Itoobiya iyo Jabuuti
Nov 7, 2024 86
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 28/2016T.I.(ENA): Shirka 28-aad ee hogaaminta Xuduudaha ee Itoobiya iyo Jabuuti oo ay martigelinayso Itoobiya ayaa saaka furmay. Waxaa la sheegay in madashan oo ujeedadeedu tahay sidii looga wada tashan lahaa arrimaha ganacsiga, amniga iyo xuduudaha, iyadoo muddo labo maalmood ah uu ka socon doono magaalada Bishoftu. Waxaa la sheegay in madashan ay wax weyn ka tari doonto xoojinta xiriirka diblumaasiyadeed ee u dhaxeeya Itoobiya iyo Jabuuti iyo weliba xiriirka ka dhaxeeya labada shacab. Madashan ayaa sii xoojin doonto xiriirka ka dhexeeya dalalka iyadoo sidoo kalena dejin doonta jihooyinka mustaqbalka. Waxaana madasha ku sugnaa madax sare oo ka tirsan labada dal.
Siyaasada
Itoobiya waxay ku guulaysatay ka-qaybgal wax-ku-ool ah oo ku aaddan shirarka iyo diblumaasiyadda – Wasaaradda Arrimaha Dibadda
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Itoobiya ayaa shaacisay in intii lagu jiray rubucii hore ee sanadkan ay Itoobiya ku guulaysatay ka-qaybgal wax-ku-ool ah oo ku aaddan diblumaasiyadda iyo shirarka caalamiga ah. Afhayeenka Wasaaradda, Danjire Nabiyaat Geetaajew, ayaa sheegay in in ka badan 30 shir caalami ah lagu qabtay magaalada Addis Ababa, taasoo muujineysa sida Itoobiya ugu guuleysatay diblumaasiyadda shirarka ee wax-ku-oolka ah. Shirarkan waxay kaalin weyn ka qaateen kobcinta dhaqaalaha dalxiiska, isweydaarsiga khibradaha kala duwan, iyo sidii loogu heli lahaa faa'iidooyin dhaqaale iyo waqtiba, iyada oo aanay ku bixin kharashaad badan. Wasiirka Arrimaha Dibadda, Dr. Gadhiyoon Timootiyoos, ayaa sidoo kale ka qaybgalay shirkii wasiirrada ee Madasha Iskaashiga Afrika iyo Ruushka ee lagu qabtay magaalada Soji ee Ruushka, halkaas oo uu ka sameeyay wada-hadallo labada dhinac ah oo wax-ku-ool ah si loo ilaaliyo danta qaranka ee Itoobiya. Afhayeenka ayaa sheegay in Itoobiya ay si cad uga shaqeysay sidii aysan dhibaato ugu keenin deegaankeeda iyo guud ahaan gobolka, iyada oo door muuqata ka qaadatay xaaladda gobolka Geeska Afrika ee hadda taagan. Wasaaraddu waxay caddeysay in dadaalladan ay sii socon doonaan si loo ilaaliyo nabadgelyada qaranka iyo in la xasiliyo xaaladaha jirta.
Shirka 20-aad ee caalamiga ah ee Hay'adda Shaqaalaha Adduunka (ILO) ayaa ka dhici doona magaalada Addis Ababa
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Shirkan ayaana qabsoomi doona 11ka-15ka miicaad/ginbood ee sandakan 2017T.I. Shirkan ayaa diiradda lagu saari doonaa "Abuuridda bulsho awood u leh inay wajahdo xaaladaha adag ee isbeddelka adduunka". Wasiirka Magaalooyinka iyo Horumarinta Kaabayaasha Dhaqaalaha JDFI, Jaaltu Saani, ayaa shirkan ku tilmaantay mid muhiim ah oo fursado shaqo abuur ah lagu sameynayo, maadaama ay ka qaybgalayaan shirkado dhismo iyo horumarineed. Shirka ayaa sidoo kale lagu soo bandhigi doonaa daraasado cilmiyeedyo ka hadlaya fursadaha iyo caqabadaha horyaalla waaxda horumarinta, iyadoo ka qaybgalayaasha ay booqan doonaan mashaariicda horumarineed ee laga hirgeliyey Itoobiya. Waxaa ka soo qeyb geli doona siyaasiyiinta, ururada shaqaalaha iyo shaqo-bixiyeyaasha, khubarada tiknoolajiyaddaha, hay’adaha aan dowliga ahayn, iyo machadyada tacliinta sare iyo cilmi-baarista. Ugu dambayntii, waxaa la sheegay in guddi ka kooban 15 hay’adood oo dowladda ah ay diyaarinta shirkan si hufan uga shaqeynayaan.
Madaxweyne Taye Asqasilaase ayaa la kulmay Madaxweynaha Aserbayjaan
Nov 14, 2024 5
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Madaxweyne JDFI Taaye Asqasilaase ayaa kulan la yeeshay Madaxweynaha Aserbayjaan, Ilhaam Aliyef. Madaxweyne Taye oo ku sugan magaalada Baku ee Aserbayjaan si uu uga qayb galo Shirka Isbeddelka Cimilada ee Qaramada Midoobay (COP 29). Intii uu socday shirka, Madaxweynaha Taaye ayaa kulan gaar ah la yeeshay Madaxweynaha Aserbayjaan, Ilham Aliyef.
Madaxweyne Taaye Asqasilaase ayaa daah-furay bandhig lagu soo bandhigayo dadaallada Itoobiya ee ilaalinta deegaanka
Nov 12, 2024 26
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 03/2017T.I.(ENA): Madaxweyne Taaye ayaa ka daahfuray magaalada Baku ee dalka Aserbayjaan bandhig ku saabsan dadaallada Itoobiya ee ilaalinta deegaanka iyo la dagaallanka isbeddelka cimilada, iyadoo muujinaysa waxyaabaha dalku uu ka qabtay arrimaha ilaalinta deegaanka. Bandhigan ayaa ka tarjumaya dadaalka Itoobiya ay ugu jirto ka hortagga isbeddelka cimilada iyadoo adeegsaneysa barnaamijka horumarinta deegaanka ee dhirbeerista ee raadka cagaaran iyo mashruucyo kale oo lagu ilaalinayo deegaanka. Shirka 29-aad ee Cimilada Adduunka ayaa ka bilowday magaalada Baku, Aserbayjaan. Madaxweyne Taye ayaa sheegay in Itoobiya ay ka shaqeyneyso dhisidda dhaqaale cagaaran oo u adkeysan kara isbeddelka cimilada iyadoo hirgelinaysa mashruucyo waaweyn. Madaxweynuhu wuxuu kaloo xusay in aduunku ay tahay inay si gaar ah diiradda u saaraan wax ka qabashada isbeddelka cimilada iyo in la taageero dalalka soo koraya. Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta, Itoobiya Dr. Fitsum Asafaa, ayaa dhankeeda tiri “Itoobiya waxay hormuud ku tahay quwada dib loo cusboonaysiin karo, damaanad qaadka cuntada, iyo horumarinta dalxiiska iyadoo dadaal ugu jirta ilaalinta deegaanka.” Itoobiya ayaa ku bixisay in ka badan 40 bilyan oo doollar dadaallada cagaaran si ay u soo celiso dhulka xaalufay ee dalka. Inta lagu guda jiro shirka 29-aad ee Cimilada Adduunka, dalalka ayaa soo bandhigi doona dadaallada ay ugu jiraan la dagaallanka isbeddelka cimilada iyo ka hortagga xaalufinta deegaanka.
Waxaa la sheegay in xuska 19-aad ee maalinta Qowmiyadaha iyo Shucuubta Itoobiya si weyn looga wada qayb qaadan doono
Nov 12, 2024 28
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 03/2017T.I.(ENA): Waxaa la shaaciyay in xuska 19-aad ee maalinta Qowmiyadaha iyo shucuubta Itoobiya looga wada qayb qaadan doono iyadoo si weyn ay uga qayb qaadanayaan heer dal, deegaan iyo maamul magaalo ayna si wanaagsan uga wadaqaynqaadan doonaan dhamaan bulshada. Warbixin ay soo saartay golaha federationka oo ku saabsan munaasabadan ayaa waxa ay ku shaaciyeen in munaasabada lagu qaban doono magaalada Arbaaminj ee deegaanka koonfurta Itoobiya iyadoo la xusi doono muddo shan maalmood oo xidhiidh ah. Waxaa la sheegay in 25-ka Gudba 2017-ka la xusi doono maalinta Walaalyinimada, 26-ka Gudba, Maalinta Wadajirka, 27-ka Gudba, Maalinta Koonfurta Itoobiya, 28-ka Gudba, Maalinta Wada-tashiga, iyo 29-ka Gudba, 2017-ka oo la xusi doono Maalinta Itoobiya. Marwo Baanjiyirga oo ah xiriiriyaha guud ee munaasabada ayaa sheegtay in ujeedada ugu weyn ee xuskan ay tahay sidii midnimada qaranka loo xoojin lahaa, iyadoo xuskani ay meesha ka saarayso kala duwanaanshiyaha korna loogu qaadi lahaa horumarka iyo wadajitka guud. Xuska 19-aad ee Maalinta Qowmiyadaha iyo Shucuubta dalka ayaa halku dhig looga dhigay “Isfahan qaran iyo Midnimo Qaran”.
Wasiirka arrimaha dibadda, Itoobiya Dr. Gadhiyoon Timootiyoos ayaa kulan la yeeshay dhiggiisa dalka Ruushka
Nov 9, 2024 63
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 30/2016T.I.(ENA): Dr. Gadhiyoon Timootiyoos, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Itoobiya ayaa wadahadallo miro dhal ah la yeeshay Sergey Lafrof, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Ruushka. Waxay is dhaafsadeen fikrado badan oo ku saabsan arrimo badan oo laba geesood ah, gobolka iyo kuwa caalamiga ah ee danaha labada dhinac khuseeya. Labada dhinac ayaa ku heshiiyey in kor loo qaado iskaashiga laba geesoodka ah, lagana faa’ideysto awoodda aan laga faa’ideysan ee xiriirkooda dhaqaale. Kulankan ayaa dhacay ka hor shirkii ugu horeeyay ee heer wasiir ee Madasha Iskaashiga Ruushka iyo Afrika oo la qorsheeyay in la qabto 09-10 November 2024 kaasoo ka dhacaya magaalada Soji ee dalka Ruushka.
Munaasabada qalin jabinta dufcada 25-aad ee koorsada nabada ayaa maanta la qaban doonaa
Nov 9, 2024 53
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 30/2016T.I.(ENA): Xaflada qalin jabinta dufcada 25-aad ee koorsada nabada ee kuliyada ciidamada Itoobiya iyo dugsiga tababarka ee Hurso ee waaxda difaaca ayaa maanta laqabanayaa. Sida ay sheegayaan wararka lagu baahiyay bogga baraha bulshada ee ciidanka difaaca, saraakiishii tababarka ku qaatay xarunta ayaa qaatay dhamaystayna dhamaan tababaradii loo baahnaa.
Waxaa bilaabmay madasha wada tashiga madaxda iyo komishaneerada xuduudaha Itoobiya iyo Jabuuti
Nov 7, 2024 86
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 28/2016T.I.(ENA): Shirka 28-aad ee hogaaminta Xuduudaha ee Itoobiya iyo Jabuuti oo ay martigelinayso Itoobiya ayaa saaka furmay. Waxaa la sheegay in madashan oo ujeedadeedu tahay sidii looga wada tashan lahaa arrimaha ganacsiga, amniga iyo xuduudaha, iyadoo muddo labo maalmood ah uu ka socon doono magaalada Bishoftu. Waxaa la sheegay in madashan ay wax weyn ka tari doonto xoojinta xiriirka diblumaasiyadeed ee u dhaxeeya Itoobiya iyo Jabuuti iyo weliba xiriirka ka dhaxeeya labada shacab. Madashan ayaa sii xoojin doonto xiriirka ka dhexeeya dalalka iyadoo sidoo kalena dejin doonta jihooyinka mustaqbalka. Waxaana madasha ku sugnaa madax sare oo ka tirsan labada dal.
Arrimaha Bulshada
Ethio Telecom ayaa hirgelisay nidaamka cusub ee "Smart Parking" oo laga hirgaliyay magaalada Sheger
Nov 14, 2024 6
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Ethio Telecom ayaa bilowday nidaamka ugu horreeya ee goobta baabuurta la dhigto ee casriga ah ee "Smart Parking" ee Itoobiya, oo laga hirgeliyay degmada Melka Nono ee magaalada Sheger. Munaasabadda furitaanka waxaa ka soo qeybgalay Maareeyaha Guud ee Ethio Telecom, Frehiwot Tamiru, iyo Duqa magaalada Sheger, Dr. Tashoome Adunya. Nidaamkan wuxuu u sahlayaa darawalada inay isticmaalaan taleefannadooda si ay u helaan goobta baabuurta la dhigto, ayna dhigtaan baabuurtooda, iyagoo si toos ah u bixinaya lacagta goobta, iyagoo adeegsanaya adeega Telebirr Super App. Frehiwot Tamiru ayaa sheegtay in Ethio Telecom ay diiradda saarayso in ay kaalin weyn ka qaadato horumarinta dalka ee dhinaca tiknoolajiyadda si ay Itoobiya u noqoto mid casri ah. Duqa Maamulka Magaalada Sheger, Dr. Teshome Adunya, ayaa tilmaamay in nidaamka cusub ee "Smart Parking" uu kaalin weyn ka ciyaari doono fududeynta isu socodka gaadiidka, yareynta ciriiriga, iyo kor u qaadida dakhliga magaalada. Waxaa sidoo kale lagu sheegay in nidaamkani uu fursado shaqo u abuurayo ku dhowaad 250 qof. Ethio Telecom waxay qorsheyneysaa in adeeggan loo fidiyo meelo kale oo ka tirsan dalka, si loo dhiirrigeliyo isku xirka adeegyada casriga ah ee bulshooyinka iyo magaalooyinka, iyadoo qayb weyn ka qaadaneysa qorshaha horumarinta Itoobiya ee dhinaca tiknoolajiyada casriga ah.
Waxaa laga shaqaynayaa sidii loiga faa’iidaysan lahaa fursadaha caalamiga ah, marka laga soo tago fursadaha shaqo abuur iyo nalaadhinteeda ee gudaha dalka
Nov 12, 2024 25
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 03/2017T.I.(ENA): Waxaa lagu dhawaaqay in diiradda la saari doono ka faa'iidaysiga fursadaha suuqa shaqa abuurka caalamiga ah si loo ballaariyo oo loo casriyeeyo shaqa abuurka gudaha. Waxaa la qiimeeyey waxqabadka iyo jihooyinka mustaqbalka ee bandhigga shaqo qaran ee 5aad. Kulankan ayaa waxaa goob joog ka ahaa mas’uuliyiinta hay’adaha kala ah Dereja.com iyo Ethio Jobs iyadoo ay hogaaminaysay kulanka wasiirka shaqada iyo xirfadaha, Mufarixaat Kaamil, Wasiiru dowlaha wasaaradda ee waaxda shaqada iyo suuqa Solomon Soka. Sidoo kale waxaa la tilmaamay in loo baahan yahay in la xoojiyo shaqada isku xirka dadka shaqo doonka ah iyo loo shaqeeyaha si kor loogu qaado shaqada iyo natiijada hay'adaha. Kulanka, waxaa si faahfaahsan loogu soo bandhigay arrimaha xoojin kara nidaamka shaqo abuurka. Haddaba, waxaa la tilmaamayaa in la sii xoojin doono shaqada isku xirka dadka shaqo doonka ah ee xoojin kara tayada shaqo eehay’adaha iyo hay’adaha loo shaqeeyaha ah. Waxa kale oo la sheegay in marka laga reebo balaadhinta iyo casriyaynta shaqada gudaha, sidoo kale laga shaqayn doono sidii si buuxda looga faa’iidaysan lahaa fursadaha dhinacyada kala duwan ee ay ka mid tahay shaqooyinka dibadda ee heer caalami. Xogta laga helayo Wasaaradda Shaqada iyo Xirfadaha ayaa sheegeysa in dadaalladan lagu doonayo in ganacsiga gaarka loo leeyahay ay kaalintooda ka qaataan, xalinta caqabadaha iyo abuurista xaalado wanaagsan oo ay muwaadiniintu uga faa’ideysan karaan fursado shaqo abuur oo tayo leh la iskuna halayn karo.
Wasiirka Biyaha iyo Tamarta ee JDFI Dr. Inj. Habtaamu Itafaa iyo Wasiiru Dawlaha Biyaha Iyo Tamarta ee JDFI Dr. Inj. Suldaan Wali ayaa ka degey garoonka Malkaadiida
Nov 12, 2024 21
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 01/2017T.I.(ENA): Waftigan oo uu hoggaaminayo Madaxweynaha DDS, Mudane Mustafe Muxummed ayaa ku wajahan degmada Boqolmaayo ee gobolka Liibaan iyagoo cago-dhigtay Garoonka Diyaaradaha ee Malkaadiida. Maamulka gobolka iyo ka degmada ayaa masuuliyiinta qaabilay. Masuuliyiintan ayaa la filayaa inay xadhiga ka jaraan mashruuc koronto oo laga dhaliyay tamarta cadceeda iyadoo loo isticmaalayo soolar.
Wasaaradda caafimaadka ayaa ku taageertay 572 mootooyin, iyo 100 'qabaal' iyo 160 nooca bikapta loo yaqaano ah
Oct 30, 2024 126
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 20/2016T.I.(ENA): Wasaaradda caafimaadka ayaa siisay xarumo caafimaadka ee wareegta 260 gaadhi oo noocya kala duwan ah, 572 mooto, 2,700 oo kombuyuutar, iyadoo ugu deeday hay’adaha bahwadaagta ah, xafiisyada caafimaadka ee deegaannada iyo degmooyinka iyo isbitaalladaba. Wasiirka caafimaadka Dr. Maqdhas Dhaaba ayaa sheegtay in taageeradani ay wax badan ka tari doonto habsami u socodka adeega caafimaadka iyo casriyaynta nidaamka caafimaadka. Waxa kale oo uu ay sheegtay in si loo casriyeeyo shaqada hay’adaha caafimaadka ayna u noqon lahaayeen mid la heli karo, laga shaqaynayo sidii loo habayn lahaa adeega loona tayayn lahaa loona heli lahaa shaqaale ku filan, teknolojiyad iyo agab caafimaad oo dhamaystiran.
Dhaqaalaha
Bangiga Dhexe ee Itoobiya ayaa sheegay in tallaabo laga qaadi doono hay'adaha isku dayaya in ay sameeyaan dib-u-habeynta aan sharciga waafaqsanayn ee nidaamka maaraynta lacagaha qalaad
Nov 14, 2024 7
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Dawladda ayaa ku hawlan inay dardargeliso siyaasadda iyo nidaamka si sharciga looga dhigo nidaamka maaraynta lacagaha qalaad. Guddoomiyaha Bangiga Qaran ee Itoobiya, Maamo Mhiratu, ayaa sheegay in tallaabo laga qaadi doono hay'adaha isku dayaya inay ku shaqeeyaan nidaam ka baxsan sharciga. Itoobiya ayaa soo martay waqtiyo adag oo lacagaha qalaad ah, taasi oo si weyn u saameysay dhaqaalaha dalka. Guddoomiyuhu wuxuu sheegay in siyaasadda bangiga wax ka beddeshay nidaamyadii khaldanaa ee hore uga jiray maaraynta lacagaha qalaad. Bangiyadu waa in ay u adeegaan hay'adaha u baahan lacagaha qalaad iyaga oo raacaya nidaamka sharciga ah. Laakiin qaar ka mid ah ayaa ku hawlan ku shaqaynta nidaam iyo siyaasad dhaqaale oo aan caafimaad qabin, taas oo Bangigu si weyn ula socdo. Dawladda ayaa qaadaysa tallaabooyin dib-u-habeyn ah oo badan si ay nidaamka lacagaha qalaad u noqoto mid sharciga waafaqsan oo waara, iyadoo sidoo kale dejisay siyaasado wax ka beddelaya dhaqaalaha guud ee dalka si loo xalliyo mushkiladda lacagaha qalaad. Waxaa la sheegay in dadka u baahan lacagaha qalaad ay hadda si sahlan ugu heli karaan xafiisyada lacagaha qalaad ee haysta shatiga saxda ah. Hay’adaha xawaaladaha ayaa sidoo kale la siiyay fursad ay kaga qayb qaadanayaan adeegyada lacagaha qalaad si sharciga waafaqsan. Dawladda ayaa sheegtay inay tallaabo adag ka qaadi doonto hay'adaha aan sharciga raacin ee isku daya inay dhibaato ku noqdaan nidaamka dib-u-habaynta dhaqaalaha dalka. Waxaa la xusuustay in farqi weyn u dhaxeeyey qiimaha lacagaha qalaad ee suuqa rasmiga ah iyo kan suuqa madow, taas oo ahayd in ka badan 97%, balse hadda ay hoos ugu dhacday in ka yar 10%. Waxaa la sheegay in bangiyada iyo xafiisyada lacagaha qalaad haddii ay si sharciga waafaqsan u shaqeeyaan, ay ka hortagi doonaan dad badan oo lacagaha qalaad u tagaya suuqa madow.
Mashruuca tamarta dabaysha ee Aysha 3 ayaa gaaray 83.8 boqolkiiba
Nov 12, 2024 23
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 03/2017T.I.(ENA): Shirkadda Quwada Korontada Itoobiya ayaa shaacisay in mashruuca dhismaha tamarta dabaysha ee Aysha 3 uu gaaray 83.8 boqolkiiba. Mashruucan oo loo qorsheeyay in uu yeesho awoodda dhalinta tamarta dabaysha ee 120 megawatt ayaa hadda gaaray 83.8 boqolkiiba, sida uu sheegay Agaasimaha Guud ee Isgaarsiinta Shirkadda , Mudane Moogas Makonnan. Wuxuu intaas ku daray in dhismaha mashruucan uu ku socdo heerar kala duwan, iyadoo ay hadda 80 megawatt oo ka mid ah tamarta laga soo saarayo mashruuca loo gudbinayo kaydka quwada korontada ee qaranka. Waxa uu sidoo kale xusay in shaqooyinka lagu rakibayo turbines-ka soo saaraya tamarta haray ee 40 megawattka ah ay si kala duwan u socdaan shaqadeedu, sida ay sheegtay shirkadda quwada korontada Itoobiya. Dib u dhaca ku yimid shaqooyinka rakibista turbines-ka ayaa sabab u ah dhibaatooyin dhanka maaliyadda ah, balse shirkaddu waxay go'aansatay inay mashruuca ku dhamaystirto dadaalkeeda iyadoon cidna sugin, waxaana haatan lagu guda jiraa hawsha shaqadaas.
Itoobiya waxa ay wadaa dib u habayn dhaqaale oo ku wajahan kobaca dhaqaale – Kasahun Gofe (Dr.)
Nov 9, 2024 50
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 30/2016T.I.(ENA): Wasiirka ganacsiga iyo xiriirka gobolka Kasahun Gofe (Dr.) ayaa sheegay in Itoobiya ay sameyneyso isbedello dhaqaale oo lagu doonayo in lagu kobciyo dhaqalaha. Wasiirka ayaa sidoo kale tilmaamay in dib u habeyntu ay dhiirigelin doonto maalgashiga tooska ah ee shisheeye, isbeddelka casriga ah iyo ka qaybgalka ganacsiga gaarka loo leeyahay. Shirweynaha 15-aad ee Aagga Ganacsiga Xorta ah ee Qaaradda Afrika iyo Wasiirada Ganacsiga ayaa ka socda hoolka Midowga Afrika. Wasiirka ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday in shirkan uu gacan ka geysan doono in la tilmaamo jihooyinka lagaga dhabayn karo qorshaha guud, xalinta mashaakilaadka, lagana taliyo arrimaha muhiimka ah. Xogta laga helayo wasaaradda ayaa tilmaamaysa in Aagga Ganacsiga Xorta ah ee Qaaradda Afrika uu fursad ballaaran u abuuri doono geeddi-socodka dhismaha warshadaynta iyadoo la fududeynayo ganacsiga u dhexeeya dalalka xubnaha ka ah.
"Beeralayda yaryar waa in la taageero si loo xaqiijiyo sugnaanta cuntada ee mustaqbalka fog." – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.)
Nov 7, 2024 67
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 28/2016T.I.(ENA): Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa khudbad uu ka jeediyay maalintii saddexaad ee shirka “Duni xor ka ah gaaajada” ku sheegay in beeralayda yar yar la taageero si loo xaqiijiyo sugnaanta cuntada ee mustaqbalka fog. Waxa uu sheegay in Itoobiya ay hirgalisay dib u habayn dhanka beeraha ah si loo kordhiyo wax soo saarka iyadoo la tacaalaysa isbadalka cimilada. Ra’iisul Wasaaraha ayaa sheegay in Itoobiya ay si baaxad leh uga shaqeyneyso wax soo saarka dalagyada ee u adkaysan kara abaarta si loo sugo sugnaanta cuntada. Dalka Itoobiya waxaa si baaxad leh looga wadaa hawsha taakulaynta beeralayda yar yaa ayuu yiri ra'iisul wasaaruhu. Waxa uu xusay in laga shaqeynayo sidii loo kordhin lahaa wax soo saarka iyadoo tababaro iyo taageero dhaqaale oo gaar ah loo siinayo haweenka beeraleyda ah. Wuxuu xusay in dadaalka beeralayda yar yar uu muhiim u yahay dadaalka loogu jiro abuuritaanka adduun ka caagan gaajada, wuxuuna sheegay in Itoobiya ay ku dadaalayso sidii loo sugi lahaa sugnaanta cunntada iyadoo dejinaysa siyaasad qaran. Waxa uu xusay in la sugi karo sugnaanta cunntada, iyadoo la dhisayo dhaqaale aan la kulmin isbedelka cimilada, abaaro iyo dhibaatooyin kale.
Sayniska Iyo Teknoloojiyada
Si nidaamka dhijitaalku u ahaado mid madax-banaan, waa in amniga internet-ka fiiro gaar ah loo yeesho – Mudane Mamo Mehretu
Oct 11, 2024 295
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 20/2016T.I.(ENA): Si loo xaqiijiyo madax-banaanida nidaamka dhijitaalka ah, waa in fiiro gaar ah loo yeesho amniga internetka, ayuu yiri Gudoomiyaha Bangiga Qaranka ee Itoobiya, Mamo Mihratu. Bandhiga Amniga Internetka oo socon doona muddo bil ah ayaa ka furmay madxafja sayniska Addis Ababa iyadoo halkudheg looga dhigay "Ammaanka Kaabayaasha Muhiimka ah ee Madaxbanaanida Dijitalka". Mamo Mihratu waxa uu sheegay in ammaanka internet-ka la siiyo fiiro gaar ah si loo ilaaliyo agabka dhijitaalka ah si buuxdana loo sugo ammaanka muwaadiniinta. Waxa uu tilmaamay in si loo dammaanad qaado madax-bannaanida nidaamka dhijitaalka ah ee Itoobiya, in fiiro gaar ah loo yeesho ammaanka internetka. Waxa uu xusay in kartida teknoolajiyada ee dhalinyaradu ay tahay in la horumariyo iyada oo laga caawinayo ganacsiga gaarka loo leeyahay in ay ka ciyaaraan doorkooda laga filayo horumarinta tignoolajiyada internetka. Agaasimaha Guud ee Maamulka Xogta iyo Amniga Shabakadda, Tigist Xamiid, ayaa sheegtay in marka la eego Qorshaha Istaraatiijiyadda Dijitalka ah ee Itoobiya, in ahmiyad gaar ah la siinayo sidii loo sugi lahaa ammaanka internetka. Waxay sheegtay in xuska bisha amniga internetka ay faa’iido weyn u leedahay kor u qaadista wacyiga muwaadiniinta, iyadoo xustay in la fashiliyay weeraradii dhanka Internetka ee lagu qaaday Itoobiya, lagana badbaadiyay khasaare balaayiin Birr ah.
Waxaa maanta furmaya shirweynaha sirdoonka macmalka ah ee Pan African
Oct 8, 2024 304
Addis Ababa; Kodxin/Maskaram 28/2017 (ENA):Machadka Sirdoonka Macmalka ah ee Itoobiya ayaa shaaca ka qaaday in maanta laga bilaabo uu magaalada Addis Ababa ka furmi doono shirweynaha sirdoonka macmalka ah ee Pan African. Waxa ay sheegeen in shirkan oo socon doona muddo laba maalmood ah, laguna qabanayo Madxafka xuska guushii Adwa, kaas oo uu hal-ku-dheggiisu noqon doono “ku Xoojinta Afrika leh Sirdoonka Macmalka ah”. Xogta laga helayo machadka ayaa sheegaysa in shirkan uu furmayo la Qabanayo markii saddexaad, isla markaana ay ka soo qayb galayaan dhinacyada ay khusayso.
Dunida maanta xawliga ku socota, ku lug yeelashada waxbarashada joogtada ah iyo horumarinta xirfada ayaa aad muhiim ugu ah waligeed – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.)
Aug 12, 2024 722
Addis Ababa, Naaf/Nahaase, 06/2016T.I.(ENA): Dunida maanta ayaa ah mid xawli badan ku socota, ku lug yeelashada waxbarashada joogtada ah iyo horumarinta xirfadaha ayaa noqotay mid aad uga muhimsan sidii hore, ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (PhD). Fariin uu soo dhigay bartiisa baraha bulshada ayuu Ra’iisul Wasaaruhu ku sheegay in la diyaariyay barnaamij ay ka faa'iidaysanayaan shan Milyan oo qof oo noqonaya Coders, taasoo dhammaan ardayda, aqoonyahanada, dhalinyarada, iyo kuwa u hanqal taagaya in ay dalka iyo dibadda ka abuuraan saameyn wanaagsan. iyaga ka faa'iidaysanayaan aqoon ku dhisan teknoolajiyad. Waxa uu sheegay in iyadoo aan loo eegin aqoontaada gaarka ah iyo heerkaagaba, waxaa la idiin furay albaab ballaaran oo fursad u ah qof kasta oo doonaya inuu horumariyo xirfaddiisa ama uu barto wax cusub. Dhammaan xirfad-dhisayaasha Itoobiya, barayaasha, kuliyadaha iyo jaamacadaha waxa loogu baaqayaa ayuu yidhi inay taageeraan barnaamijkan iyo hawlihiisa. Ugu dambayntii Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu dhambaalkiisa sidoo kale ku sheegay in xooga iyo awooda Itoobiya ay ku dhisan tahay horumarkiina. Iskaduwaangali barnaamijkan mareegtan: 👉 http://www.ethiocoders.et/
Ciyaaraha
Itoobiyaanku waxay leeyihiin soodhawayn la yaab leh oo quluubta dadka ku jiri karta - Madaxweynaha CAF Batris Motsebe (Dr.)
Oct 23, 2024 195
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 13/2016T.I.(ENA): Itoobiyaanku waxay leeyihiin soodhawayn la yaab leh oo ku jiri karta quluubta dadka, ayuu yiri Batris Motsebe (Dr.), madaxweynaha xiriirka kubbadda cagta Afrika (CAF). Madaxweynaha ayaa xalay lagu sii sagootiyay garoonka diyaaradaha ee caalamiga ah ew Bole. Wasiirka Dhaqanka iyo Isboortiga Shawiit Shaankaa iyo Madaxweynaha Xiriirka Kubadda Cagta Itoobiya Isaayaas Jira ayaa sagootiyay Madaxweynaha. Madaxweynaha ayaa ka mahadceliyey soo dhawaynta iyo martiqaadka ay u samaysay dawladda Itoobiya. Intii aan Adis-ababa joogay waxa aan arkay in Itoobiyaanku ay leeyihiin dhaqan aad u qurux badan, marti-soor iyo ixtiraam badan. Sida ay sheegayso xogta aan kahelayno Wasaarada Dhaqanka iyo Ciyaaraha, Madaxweynaha ayaa u yimid qabashada shirweynaha 46-aad ee CAF, waxaana uu shaaca ka qaaday in si wanaagsan uu kusoo dhamaaday shirka.
Giyanni Infantino, oo ah madaxweynaha xiriirka kubbadda cagta adduunka ee FIFA, ayaa la sagootiyay
Oct 22, 2024 189
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 12/2016T.I.(ENA): Giyanni Infantino oo ah gudoomiyaha xiriirka kubada cagta aduunka ee FIFA ayaa laga sagootiyay garoonka caalamiga ah ee Bole. Waxaa la og yahay in madaxweynaha FIFA Giyaanni Infantino uu shalay soo gaaray magaalada Addis Ababa si uu uga qeyb galo shirweynaha 46-aad ee caadiga ah ee xiriirka kubadda cagta Afrika (CAF).
Shirweynihii 46-aad ee CAF oo lagu qabanayo dalka Itoobiya waxa uu dib u soo noolayn u samayn doonaa kubbadda cagta dalkeena
Oct 22, 2024 188
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 12/2016T.I.(ENA): Xidigaha kubbada cagta aduunka ee Africa ayaa iyaguna shirkan ku sugan magaaladeena. Waxaan si kal iyo laab ah u rajaynaynaa in shirku ku dhamaado guul”. - Ra'iisul Wasaare ku xigeen Tamasgan Tirunah
Madaxweynaha FIFA Giyanni Infantino ayaa soo gaaray Addis Ababa
Oct 22, 2024 192
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 11/2016T.I.(ENA): Madaxweynaha FIFA Giyanni Infantino ayaa soo gaaray magaalada Addis Ababa. Madaxweynaha ayaa caawa fiidkii soo gaaray magaalada Addis Ababa si uu uga qeyb galo shirweynaha 46-aad ee xiriirka kubadda cagta Afrika ee CAF. Markii uu ka soo degay garoonka caalamiga ah ee Bole, waxaa ku soo dhaweeyay Wasiirka Arrimaha Dibadda Dr. Gadhiyoon Timootiyoos, Guddoomiyaha Xiriirka Kubadda Cagta Afrika Batris Motsebe (Dr.) iyo Guddoomiyaha Xiriirka Kubadda Cagta Itoobiya Isaayaas Jira.
Ilaalinta Deegaanka
Waxaa lakala saxiixday is-afgarad cusub oo u dhaxeeya Itoobiya iyo Ruushka, kaasoo ku saabsan in la yareeyo heerka carbon-ka iyo isbeddelka cimilada iyadoo la adeegsanayo iskaashiga arrimaha hawada
Nov 14, 2024 6
Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Heshiiskan ayaa lagu ansixiyey shirkii ay ka qayb galeen dowladaha xubnaha ka ah ururka caalamiga ah ee isbeddelka cimilada. Heshiiskan ayaa tilmaamaya in Itoobiya iyo Ruushka ay si wadajir ah uga shaqeyn doonaan arrimaha isbeddelka cimilada, oo ay ka mid yihiin yareynta heerarka carbon-ka iyo horumarinta farsamooyinka la xiriira hawada iyo tamarta. Heshiisku wuxuu sidoo kale ka kooban yahay mashaariicda la xiriira kor u qaadista waxtarka tamarta iyo horumarinta ilaha tamarta ee waara. Dowladda Itoobiya waxay muujisay in heshiiskan uu muhiim u yahay sidii loo gaari lahaa himilooyinka qaranka ee yareynta carbon-ka, iyadoo sidoo kale lagu xusay in heshiiskani uu yahay tallaabo muhiim ah oo loo qaaday horumarinta deegaanka iyo ilaalinta cimilada. Itoobiya waxay sidoo kale si gaar ah u xustay muhiimadda iskaashiga noocan oo kale ah si loo gaaro natiijooyin waara ee dhinacyada tamarta iyo deegaanka.
Waxaa la beeray inkabadan 615.7 milyan oo geed maanta
Aug 23, 2024 602
Addis Ababa, Naaf/Nahaase, 17/2016T.I.(ENA): Sidaan wada ognahay guud ahaan dalka waxaa ka socday barnaamij dhir-beeris ah oo lagu beerayay 600 oo milyan oo geed. Hadaba waxaa lagu guulaystay in 615.7 milyan oo geed, taasoo ka saraysa qorshihii la dhigtay in la beero. Waxaa la aasaasay gudi xog ururin iyo tirakoob samaynaysay iyagoo shaaciyay in la beeray in kabadan qorshihii maanta yaalay in la beero.
Waxaa lagu dhawaaqay in 594 milyan oo geed la beeray maanta guud ahaan dalka
Aug 23, 2024 581
Addis Ababa, Naaf/Nahaase, 17/2016T.I.(ENA): Adeegga Xidhiidhka dawladda ayaa ku dhawaaqay in 594 milyan oo geed la beeray barnaamijka raadka cagaaran ee halkq maalin oo maanta ah tan iyo 12-kii subaxnimo la beerayay. Barnaamijkan oo lagu beerayo 600 oo milyan oo geed hal maalin ayaa guud ahaan dalka laga wado maanta. Wasiiru Dawlaha Adeega Xidhiidhka Dawladda Salaamaawiit Kaasaa ayaa sheegtay in maanta laga soo bilaabo waabarigii ilaa iyo gabal dhaca in guud ahaan la beeray 594 milyan oo geed. Waxaana dhir beeristan laga sameeyey 8 kun, 454 goobood iyadoo ay ka qayb qaateen in kabadan 28 milyan oo qof oo qaybaha kala duwan ee bulshada ah.
Hogaaminta Gobalka Afdheer ayaa samaysay dhir-beeris
Aug 23, 2024 590
Addis Ababa, Naaf/Nahaase, 17/2016T.I.(ENA): Hoggaaminta gobolka Afdheer, maamulka degmada Baarey iyo bulshada ku dhaqan degmada Baarey ayaa dhirbeeris qaybka ah barnaamijka dhaxalreebka cagaaran oo la rabo in si guud deegaanka laga beero 2.5 miyan oo geed ka sameeyay degmada Baarrey. Maamulka gobolka, kuwa degmooyinka iyo bulshada qaybaheeda kala duwan oo maalmihii u dambeeyay ka waday xarunta gobolka iyo degmooyinkaba dhirbeeris loogu talo'galay dhaxalreebka cagaaran oo qaybka ah maalinta dhirbeerista qaranka oo loo asteeyay 17-ka bisha nahaase oo ku beegan maanta oo jimce ah si duud magaalooyinka degmooyinka iyo xarunta gobolka Afdheer waxaa si wadajira looga beeray 51,850 geed. Gudoomiyaha gobolka Afdheer Mudane Shugri Xasan Barre oo tilmaamaay in marka laga yimaado in dhirtan looga faa'iidaysan doono dhanka bilicda iyo quruxda deegaanka ay sidoo kale noqon doonto mid anfacda dadka iyo duunyadaba.
Wararka Caalamka
51 qof ayaa ku dhintay daadad ka dhacay dalka Spain
Oct 30, 2024 154
Addis Ababa, Dirir/Tiqimt, 20/2016T.I.(ENA): Ugu yaraan 51 qof ayaa ku dhintay daadad ka dhashay roobab xooggan oo ka da’ay magaalada Falenshiya ee dalka Spain. Guddoomiyaha aagaas Kaarlos Masoon ayaa sheegay in 1,000 askari iyo samatabixiyeyaal badan la geeyay goobta shilka. Waxa uu tilmaamay in 51 qof ay ku dhinteen shilkaasi ilaa iyo hadda waxa uuna tilmaamay in laga yaabo in dhimashadu ay intaasi ka badato. Warbaahinta France 24 ayaa ku warantay in sidoo kale la hakiyay tareenada iyo gaadiidka cirka sababo la xiriira fatahaada aagga.
Madaxweynihii Hore ee Maraykanka Donald Trump ayaa goob fagaare ah oo uu ol'ole ka waday la isku dayay in la toogto
Jul 15, 2024 844
Addis Ababa, Afagaal/Hamle, 08/2016T.I.(ENA): Ra'iisul Wasaaraha JDFI Dr. Abiy Axmed ayaa muujiyay sida uu uga xunyahay iskudaygii dil ee lagula kacay madaxweynhii hore ee dalka Maraykanka Donald Trump. Ra'iisul Wasaaraha JDFI Dr. Abiy Axmed ayaa fariin u soo dhigay bartiisa baraha bulshada ku cadeeyey sida uu uga xunyahay isku daygii dil ee lagula kacay Madaxweynihii hore ee dalka Maraykank Donald Trump, xilli uu ku jiray ol'ole doorasho. Ra'iisul wasaaraha ayaana u rajeeyay in uu kasoo kabsado dhaawici soo garay.
Madaxweynaha Iran Ibrahim Raisi ayaa la sheegay in uu ku geriyoday shil diyaaradeed
May 20, 2024 1281
Addis Ababa Ginboot Ginboot 12/2016 (ENA):-Madaxweyne Ibrahim Raisi iyo wasiirkii arrimaha dibadda, Hossein Amir Abdullahi ayaa ku dhintay shil diyaaradeed, sida ay qortay wakaaladda wararka ee Reuters. Warbixintu waxa ay tilmaantay in afar qof oo ka mid ahaa dadkii la socday diyaaradaasi ay ku dhinteen shilkii diyaaradeed ee shalay. Madaxweynaha ayaa ku sii jeeday magaalada Tabriz si uu xariga uga jaro labo biyo xireen oo laga dhisay meel u dhow xadka u dhaxeeya Iran iyo Asarbayjaan markii uu shilku dhacay. Diyaaradda Helicopterta-ah ayaa ku burburtay meel 50 KM u jirta magaalada Tabriz, waxaana la tilmaamay in cimilo aan wanaagsanayn oo halkaasi ka jirtay ay ku adkaatay kooxda gurmadka. Sidoo kale waxaa la sheegay in baaritaan kadib diyaaraddii Helicopter-ka ah ee ay saarnaayeen Madaxweynaha iyo Wasiirka oo laga helay dhulka buuraleyda ah iyo barafka.
In ka badan 90 qof oo ay ku jiraan carruur ayaa ku dhintay doon ku dagtay dalka Mozambique
Apr 8, 2024 1413
Addis Ababa; Magaabit 30/2016 (ENA): In ka badan 90 qof oo ay ku jiraan caruur ayaa ku dhintay doon ku dagtay xeebaha waqooyiga dalka Mozambique. Saraakiisha dalkaasi ayaa ku dhawaaqay in doon ay saarnaayeen 130 qof ay ku degtay gobolka Nampula ee waqooyiga dalka Mozambique. Saraakiisha ayaa sheegay in shilkan uu yimid kadib markii dadka deegaanka ay raaceen dooni ay uga cararayeen cudurka daacuunka ee ka dilaacay gobolka, islamarkaana ay u socdeen deegaano kale.BBC ayaa sheegtay in in ka badan 90 qof oo ay ku jiraan carruur ay dhinteen. Wararka ayaa intaas ku daraya in hadda shilkaas laga soo badbaadiyay shan qof, iyadoo lagu dadaalayo sidii dad badan loo badbaadin lahaa. Warbixinta ayaa sidoo kale tilmaamaysa in gobolka Nampula uu ka mid yahay meelaha uu sida xun u saameeyay cudurka daacuunka ee ka dillaacay Mozambique sannadkii hore.
Faalooyin
Iilaha dhaqaalaha kala duwan ee dalxiiska (Koyisha Chabera Chur churaa Maroodiga Danaa Lodgi, Halaalaa Kelaa, Wanchi Dandi, Gorgora...)
Jan 17, 2024 1650
Addis Ababa Tir 8 /2016 -Horumarinta gobaha dalxiiska dhaqaale ee kala duwan ayaa kaalin mug leh ku leh faa'iidada caalamiga ah ee muwaadiniinta dakhliga kahelaan . Hantida tooska ah iyo tan dadbanba waxaa laga abuuri karaa fursado badan oo ka abuurma dhinacyada kala duwan ee dhaqaalaha. Sannadihii u dambeeyay, Itoobiya waxa ay diiwaangelinaysay isbeddel wax ku ool ah iyada oo ahmiyad gaar ah siinaysa dhismaha dhaqaale kala duwan. Sannad maaliyadeedka 2015-ka ee dhammaaday, waxa ay diiwaangelisay kobaca dhaqaalaha boqolkiiba 6.4. Warbixinta Bangiga Adduunka ayaa muujisay in kobaca Itoobiya ee 2023 uu ka dhigay midda koowaad ee Bariga Afrika iyo tan saddexaad ee ka hooseeya Saxaraha. Dhinacyada Beeraha, Warshadaha, Macdanta iyo Dalxiiska ayaa ah tiirarka hormuudka u ah koboca dhaqaale. Ku darida tan dadaalka lagu dhisayo dhaqaalaha dhijitaalka ah, aragtida dhaqaalaha badan ayaa ah mid wax ku ool ah. Tusaale ahaan, beerta beeralayda ayaa leh saamiga ugu horreeya ee 6.1 boqolkiiba wadarta kobaca qaranka ee la diiwaan geliyey sannadkii hore. Warshadaha boqolkiiba 4.9; Qaybta adeeggu waxay lahayd door muhiim ah oo leh 7.6 boqolkiiba. Kobaca dhaqaalaha ee boqolkiiba 7.5 ayaa la filayaa in la diiwaan geliyo sanad maaliyadeedka 2016ka. Tan, waxaa si weyn loo xusay doorka shaqooyinka laga qabtay kaabayaasha dalxiiska ee sanadihii la soo dhaafay. Itoobiya waxa ay hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan waxbarashada, Sayniska iyo dhaqanka ee UNESCO ka diwaangelisay guud ahaan 16 goobood oo la taaban karo. Dhaxalka diiwaangashan ayaa soo jiita dadka soo booqda gudaha iyo dibadda waxayna si weyn uga qayb qaataan horumarka dalka iyo sarifka lacagaha qalaad. Dalxiiska iyo adeegga oo dhaqan ahaan loogu yeero warshadaha ka caagan qiiqa ayaa ka qayb qaadan doona horumarka dalka iyadoo si toos ah iyo si dadbanba ay uga faa’iidaysan doonaan muwaadiniin badan. Boqolkiiba 7.6 kobaca guud ee qaranka ay Itoobiya gaadhay 2015 waa daliil cad. Xaqiiqda ah in dalxiisku yahay mid ka mid ah shanta tiir ee dhaqaalaha ee qorshaha horumarinta 10-ka sano ayaa si cad u muujinaya fiirada la siiyay qaybta. In si sax ah loo ogaado loona horumariyo hantida dalxiiska ee dalka, xoojinta kaabayaasha dhaqaalaha ee goobaha dalxiiska iyo dhisidda kaabayaal cusub oo badan; Horumarinta goobaha cusub ee dalxiiska ee dalka iyo horumarinta goobaha hadda jira ayaa ka mid ah hawlaha laga fuliyay waaxda dalxiiska ee qorshaha horumarinta. Kordhinta tartanka iyada oo la balaadhinayo nooca iyo qaybaha wax soo saarka dalxiiska, abuurista suuqyo cusub oo dalxiis iyo kordhinta saamiga suuqa iyada oo la fulinayo isku xidhka suuqa oo wax ku ool ah, calaamadaynta iyo kor u qaadista waxqabadyada horumarinta, iyo kordhinta waxtarka qaybta ee dhaqaalaha qaranka iyada oo la taageerayo tiknoolajiyada, cilmi-baarista iyo horumarinta. . Hadafyada ayaa la dejiyay in la kordhiyo tirada adeeg bixiyayaasha dalxiiska ee ka ahaa 1,348 sanad miisaaniyeedka 2012 ilaa 2,696 sanad xisaabeedka 2022, iyo in kor loo qaado heerka qanacsanaanta booqdayaasha 50 boqolkiiba ilaa 75 boqolkiiba. Intaa waxaa dheer, waxaa la qorsheeyay in la horumariyo 59 goob dalxiis oo cusub oo lagu kordhinayo 40 goobood oo hadda jira si loo helo suuqa. Iyadoo la horumarinayo dalxiiska gudaha iyo horumarinta dhaqanka booqashooyinka, hadafku waa in la kordhiyo tirada dadka soo booqda oo ahaa 23.7 milyan sanad misanyeedka 2012 oo la gaarsiiyo 70 milyan sanadka 2022, iyo in la kordhiyo tirada shaqaalaha tababaran ee hoteelada iyo dalxiiska 23 ilaa 59 boqolkiiba. Sidoo kale, waxa la qorsheeyey in la kordhiyo tirada shaqa abuurka ee loo abuurayo muwaadiniinta iyadoo la horumarinayo laguna kordhinayo qaybta 1.64 milyan ee sanad miisaaniyadeedka 2012, lana gaadhsiiyo 5.2 milyan sanad miisaaniyeedka 2022. Hadafka ayaa la qorsheeyay in la kordhiyo tirada dadka soo booqda dalka oo ka ahaa 850,000 ilaa 7.3 milyan isla mar ahaantaana si kor loogu qaado dakhliga ka soo gala dalxiiska. Si loo gaaro yoolkaas, waxaa lagu sameyn doonaa horumarro dhanka habraaca shaqada ah, waxaana qorshuhu uu yahay in la sameeyo machadka maaraynta goobaha iyo kor u qaadista hoteellada iyo xarunta tababarka dalxiiska oo laga dhigo machad. Isla sahankaas, dawladdu waxa ay waddaa meelo badan oo soo jiidasho leh iyo dhismo kaabeyaasha dhaqaalaha ah si loo soo nooleeyo waaxda loona abuuro jawi raaxo leh oo soo booqda. Sannadkii 2011, istaraatijiyadda dalxiiska gudaha waa la dejiyay oo la hawl galiyay. Addis Ababa, oo leh taariikh in ka badan 130 sano, ayaa waday shaqo ay ku ballaarinayso goobta dalxiiska iyada oo loo marayo mashruuca Gebeta Le Sheger. Sida la og yahay "Map for Sheger" waa qorshe 29 bilyan oo birr ah oo lagu horumarinayo dooxoyina webiyada iyo seeraha Addis Ababa. Waxaa xusid mudan in Ra’iisul Wasaare Dr. Abiy Axmed uu bishii miyaziya 2011 diyaariyey barnaamijka “Map For Migration” si dhaqaale loogu soo saaro mashaariicda ka dhigi doona Addis Ababa mid ku habboon dalxiiska magaalooyinka. Waxaan la tilmaami karin in ka badan 200 oo qof, hay’ado iyo hay’ado caalami ah iyo kuwo maxalli ah ayaa ka soo qeyb galay barnaamijka casho sharafta loo soo agaasimay. Mashaariicda lagu fuliyay barnaamijka, waxaa sidoo kale lagu xusay Beerta Enteto, Midnimada iyo Saaxiibtinimada ee laga dhisay Addis Ababa. Waxa la sheegay in mashaariicdani aanay ahayn mid balaadhinta dalxiiska balse ay abuureen fursado shaqo oo badan, isla markaana ay wax weyn ka tartay kor u kaca dhaqaalaha adeegyada iyo wax ka bedelka bilicda magaalada. Sannadkii 2013-kii, Mashruuca Gegeta Le Sheger waxa uu u koray Shaxda Dalka waxaana la fuliyay mashaariic kala duwan. Mashaariicda Gorgora, Wonchi-Dandina Koisha ayaa qayb ka ah mashruuca Gebeta Le Egar, kaas oo wax badan u abuuri doona Itoobiya oo ah mulkiilaha dalxiiska badan. Gorgora Gorgora waa magaalo qurux badan oo ku taal banka harada Tana oo masaafo dhan 61.4 km u jirta magaalada qadiimiga ah ee Gonder. Waxa caddaymo muujinaya in Imbaraadoor Susnyos uu caasimaddiisii ka raray Guzara una guuray Gorgora sannadkii 1604tii. Kaniisadaha ku xeeran, kaniisadaha, burburka daaraha boqortooyadu iyo dhirta doogga ah ayaa caddayn u ah in magaaladu ay taariikhda ku duugan tahay. Haddi ay ahaan lahayd hilmaan ama feejignaan la'aan, Gorgora waxa ay ku hoos jirtay cidhiidhiga da'da. Si kastaba ha ahaatee, mashruuca Jaantuska Qaranka oo uu daah-furay Ra’iisul Wasaare Dr. Abiy Axmed, ayaa arrinkaas wax ka beddelay oo la soo baxay sarakicidda Gorgora. Kaabayaal dalxiis ayaa loo dhisayaa, kaas oo dib u cusbooneysiin doona taariikhdiisa, magaciisana ku rinjinaya midabyo dhalaalaya. Shacabka magaalada ayaa bilaabay in ay isku amaanaan “Gorgora – Aroosadii waagii Alle”, iyagoo u maleynaya in arrin cajiib ah ay ku timid, taas oo laga jawaabay niyad jabkii ay mudada dheer ku jireen. Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed ayaa mar uu ka hadlayay mashruucan ku sheegay in mashruuca Gorgora uu ku jiro taariikhdii hore ee Itoobiya, fursadaha maanta jira iyo riyada berrito. Sheekadan, fursada iyo riyadu waxay ku dhowdahay inay rumoobaan; Sababtoo ah mashruuca Gorgora ayaa gabagabo ku dhow. Harta wanchii Harada Wonchi waa muuqaal kale oo ifaya oo Itoobiya ah. Waxay ku taal meel 150 kiiloomitir u jirta Addis Ababa ee Degmada Wonchi, Soonka Koonfur Galbeed Showa ee Gobolka Oromia, waa meesha ugu quruxda badan ee dabiiciga ah. Wonchi waa haro iyo il kulul oo jooggeedu yahay 3,380 mitir, aagguna wuxuu hoy u yahay kaymo, shimbiro naadir ah, iyo keniisadda caanka ah ee St. Kirk waxay ku taal jasiiradda harada. Mid ka mid ah harooyinka uu sameeyay Folkaanaha, harada Wonchi ee quustay ayaa ka mid ah mashaariicda ay dowladdu u qorsheysay dalka. Waxaa lagu naaneysaa "Switzerland of Africa" ee booqdayaasha, Wenchi Lake waxay hoy u tahay kaymo dabiici ah, ilo kulul iyo biyo-dhacyo, iyo sidoo kale wax soo saarka malabka ee caanka ah. Ka dib muuqaalka soo jiidashada leh ee aagga. Harada Wonchi waxaa loo doortay tuulada dalxiiska ugu wanaagsan shirkii 24-aad ee Ururka Dalxiiska Adduunka ee lagu qabtay Madrid, Spain sanadka 2021. Tuuladan quruxda badan ee loo dalxiis tago oo ku taalla meel aan ka fogayn caasimadda Addis Ababa, ayaan helin dareenkii ay mudnayd. Hadda, fursadda uu abuuray mashruuca Ra’iisul Wasaare Dr. Abiy ee Gegeta Le Heger, waxay u beddeshay kheyraadkii dabiiciga ahaa iyo bilicda harada Dandi iyo nawaaxigeeda faa’iidooyin dhaqaale. Kooisha Koisha Eco- Dalxiiska waa haro macmal ah oo uu sameeyay biyo xireen weyn oo koronto oo ku yaal wabiga Omo. Waxay ku taalaa aagga Dauro ee Ismaamulka Koonfur Galbeed Itoobiya, waxaana laga furay goob loo dalxiis tago oo lagu magacaabo Halala Kela oo lagu magacaabo Kooisha. Deegaanka Daurona Contan waa mashruuc weyn oo heer qaran ah oo isku dhafan kheyraadka dabiiciga ah iyo kuwa bani-aadmiga. Mashruucan ayaa isku xiri doona xarunta koronto oo Gibe-3 ah, harada dabiiciga ah ee Dauro King Kao Halala, Beerta Qaranka ee Chobera Churchura ilaa Koisha iyo kaabayaasha kala duwan ayaa laga dhisay beerta. Dalxiiska Halala Kela sidoo kale waa fursad weyn oo lagu booqdo goob dalxiis oo suurtagal ah oo ku taal aagga. Mashruuca Koisha ayaa mar uu yiri Ra’iisul Wasaare Dr. Abiy Axmed, wuxuu daliil u yahay in Itoobiya ay sii wadi doonto horumarka dhanka barwaaqada mustaqbalka iyadoo la dardargelinayo horumarkeeda. Shaxda jiilka xiga. . . Waxa aan joogsanayn mashaariicda horumarineed ee dalka loo qabtay ee loo samaynayo shaxda dawladnimo iyo shaxda dalka iyadoo la dhamaystirayo wakhtiga iyo miisaaniyada loo qorsheeyay si ay kaalintooda uga qaataan horumarinta dhaqaalaha dalka. . Waxay ku bilaabantay shaxda waddan, waxay ku kortay shaxda waddan, waxayna u gudbi doontaa jiilba jiil. Horumarinta iyo horumarinta meelaha quruxda badan ee la ilaaway ama aan indhaha laga qarsanin, waxay dawladu ka tagaysaa raad kale oo aanay taariikhdu hilmaami doonin, si ay u ilaashato, uguna gudbiso jiilka danbe. Mashruuca "Be Gebeta Le Atorim" ayaa sidoo kale la fuliyay si loo horumariyo siddeed goobood oo dalxiis oo kale oo dalka oo dhan ah. Mashaariicdan ayaa laga dhisi doonaa Gera Alta oo ka tirsan degaanka Tigray, Jimma oo ka tirsan degaanka Oromia, Harada Arba Moshan ee degaanka Axmaarada, Beerta Palm ee degaanka Canfarta iyo magaalada Jigjiga ee ismaamulka Soomaalida. Marka mashaariicda mustaqbalka Jiilka la dhammeeyo, waxay kaalin mug leh ka qaadan doonaan abuurista deegaan qurux badan oo dalxiiska deegaanka ah iyagoo beddelaya muuqaalka agagaarka deegaanka. Waxay sidoo kale si cad u xaqiijinayaan in aragtida dhaqaale ee dhinacyada badan ay tahay mid sax ah oo isku xiran. Guud ahaan hawlaha horumarineed ee baaxadda leh ee laga fulinayo heer qaran ayaa ah kuwo muhiim u ah horumarinta dhaqaalaha qaranka. Way fiicantahay in la caawiyo mashaariicda waaweyn ee la bilaabay si loo xaqiijiyo dadaalka Itoobiya si ay u noqdaan calaamad muujinaysa barwaaqada Afrika.
Falanqayn
Itoobiya waa aasaasihii ururrada caalamiga ah iyo hay’adaha diblomaasiyada ee dhinacyada badan leh – Madaxweyne Sahlework Zewde
Jan 12, 2024 1599
Addis Ababa; Tir 3/2016 (ENA): Itoobiya waxay kamid tahay waddan saxiixay heshisy iyo axdiyo badan oo diblomaasiyadeed oo dhinacyo badan leh, aasaasaha hay'adaha iyo hay'adaha caalamiga ah. “Diblamaasiyadayada waa Danteena Qaran” waa halkudhig logumagac daray munaasibada todobaadka ee Deblomaasyada dalka . Laga soo bilaabo caasimada Afrika ilaa heer caalami, waxaa si habsami leh uga socda barnaamijka furitaanka todobaadka dublamaasiyada Itoobiya. Ugu horeyn waxa ka hadashay furitaanka munaasibada Madaxweyne Sahlework Zewde oo sheegtay in diblumaasiyadda Itoobiya ay soo martay marxalado kala duwan. Waxa kale oo ay sheegtay in Itoobiya ay leedahay taariikh dheer oo dastuuri ah, isla markaana ay xornimadeeda ilaalinaysay qarniyo badan, isla markaana ay tahay aasaasaha hay’ado iyo ururo badan oo caalami ah. Waxna ay tilmaamay in siyaasadda arrimaha dibadda ee dalalku ay tahay mid loga danleyah in lagu muujiyo dadalka u dalku somaray , waxayna sheegay in carwo bandhiggaka dublamaasiyadeed uu muujinayo sida ay Itoobiya u faca weyn tahay. Madax wayne Slwarqi Zade sheegay in madaxda iyo dublamaasiyiinta ay dadaal dheer u galeen sidii loo ilaalin lahaa danta qaranka Itoobiya iyo sharafta qaranka. Waxa ay intaa kusodartay in guulo dublamaasiyadeed oo ay Itoobiya ka faa’iidaysteen sannadihii la soo dhaafay, wuxuuna sheegay in si bari wanaag loo sameeyo ay tahay in la iska kaashado sidii loo xallin lahaa dhibaatooyinka nala soo wajahay. Sida uu sheegay ra’iisul wasaare ku xigeenka ahna wasiirka arrimaha dibadda mudane Demeke Mekonon, bandhiggan dublamaasiyadeed waxaa loogu talagalay in lagu xuso taariikhda diblumaasiyadeed ee Itoobiya, lagana sheekeeyo waxa hadda jira, laguna tilmaamo jihada mustaqbalka. Wuxuu sheegay in taariikhda dheer ee diblumaasiyadda Itoobiya ay muhiim u tahay in la ilaaliyo danaha qarankeena. Wuxuu sheegay in sida aan taariikhda ka baranay ay jiraan waxyaabo dalkeena ka jira oo aan si wanaagsan aan u ilaashano. Mudane Demeke ayaa sheegay in Itoobiya ay tahay dal awood leh oo shacab ay kunoolyihin leh, wuxuuna sheegay in midnimadeena gudaha ay tahay inaynu sii xoojino ugan hortagno cadaadiska caalamiga ah.
Warbixino Gaar Ah
Degaanada hela xilliga robka guga ayaa heli doona 11ka maalmood ee soo socda roob fudud iyo mid dhexdhexaad ah - Haayada Saadaasha Hawada Itoobiya
Mar 22, 2024 1753
Addis Ababa; magaabid 12/2016 (ENA): Haayada Saadaasha Hawada Itoobiya ayaa shaaca ka qaaday in 11-ka maalmood ee soo socda inta badan dhulalka hela robka diraacda ay heli doonaan roobab fudud iyo kuwo dhexdhexaad ah. Qoraal ay haayada saadaasha hawada Itoobiya u sodirtay ENA oo ku saabsan saadaasha 11 maalmood ee soo socdainlafilaayo in ay da’aan roobab fudud ama dhexdhexaad ah. Gobalda lafilaayo in ay robabkani kad’aan waxa kamid ah degaanka herarida , Galbeedka iyo Bariga Hararge iyo Diredawa . Sidokale melha lafilaayo in u roob fiican kada’o ee Degaanka Soomaalida, waxa kamid ah deegaanada Daawa, Liibaan, Afdheer, Erer iyo Negob. roobab fudud iyo kuwo culus ee ka da'aya qaybo kala duwan ee Itoobiya ah ayaawaxa u waxtar u leyahay calafka xoolha iyo helida biyaha la cabbo,gaarahaana goobaha ay kunoolyihiin xoolo-dhaqatada iyo xoolo-dhaqata beralayda .
Golaha Wasiirada ayaa dib u eegis ku sameeyay waxqabadka rubuci labaad ee shaqada ee sanadka 2016-ka
Mar 5, 2024 1489
Addis Ababa;yakaatiit 26/2016 (ENA): Golaha Wasiirada oo uu shir gudoominaayo Ra’iisal Wasaare Abiy Axmed (Dr.), ayaa bilaabay qiimaynta waxqabadka rubuci labaad ee sanadkan 2016-ka. Xogta aan ka helnay Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha ayaa sheegeysa in dib u eegista lagu bilaabay afarta waaxood ee kala ah maamulka , cadaalada, bulshada iyo dhaqaalaha. Waxaa hubaal ah in Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) uu horay u bilaabay kulamo qiimeyn ah oo lagu lagu eegaayo dhaqanka waxqabad ee hay’adaha dowladda.
munaasibad aroos oo ay kasoqayb qaaten kun lamaana ah ayaa laguqabtay magaalada Addis Ababa.
Jan 16, 2024 1548
Addis Ababa, Tir 7, 2016 (ENA) 2016 -Kun guur Cruus lamaana ah oo ka kala yimid gobolada dalka Itoobiya ayaa waxaa lagu soo bandhigay heeso dhaqameed iyo bandhigyo kala duwan, waxaana lagu qabtay hoolka Millennium Hall iyo fagaaraha bi cook. Wasiirka dhaqanka iyo isboortiga Kejela Merdasa oo khudbad ka jeediyay xafladda ayaa sheegtay in guurka kun uu yahay madal kor u qaadaysa guurka, kaasoo ah aasaaska ugu weyn ee bulshada, isla markaana muujisa qiimaha dhaqanka. Waxa kale oo uu xusay in kun caruus meel ay isku guursadaan oo keliya, balse ay soo saaraan dhaqanka deegaan kasta, isla markaana ay abuuraan fursad ay isku bartaan. Warkan oo aan kahelay FBC Waxa tilmaamay in ay wasaarada dhaqanka iyo isbortigu ka shaqeyn doonoto sidii loo abuuri lahaa hanaan lagu aqal galiyo lamaanaha taasi oo muujineysa guud ahaan hanaanka guurka.
Qodobada Tilmaamaha