Arrimaha Bulshada
Adeegga Tabarucaadku Waa Inuu Noqdaa Mid Joogto Ah - Mudane Agenyehu Teshager
Jan 15, 2025 30
Gambella, Dharrabley/Tir 7, 2017 (ENA) - Afhayeenka Golaha Fadareeshinka, Mudane Agenyehu Teshager, ayaa xusay in adeegga tabarucaadka uu noqdo dhaqan bulshadu ay tahay in ay joogtayso.   Iyadoo la kaashanayo Wasaaradda Caddaaladda iyo hay'adaha ku shaqada leh, ayaa shan guri oo loogu talagalay dadka baahiyaha gaarka ah qaba laga dhisay magaalada Gambella maanta, looguna wareejiyey dadka loogu talagalay. mudane Agenyehu wuxuu tilmaamay muhiimada ay leedahay in adeegga tabarucaadka ah laga dhigo hawl bulsheed joogto ah.   Mudane Agenyehu wuxuu sheegay in sanadihii la soo dhaafay, dowladda ay diiradda saartay mashaariic horumarineed oo dadweynaha udub dhexaad u yihiin si loo xaqiijiyo daryeelka bulshada. Wuxuu kaloo xusay in adeegyada tabarucaadka ah ee xilliga xagaaga, kuwaasoo ujeedkoodu tahay in lagu hagaajiyo nolosha dadka nugul, ay guulo wax ku ool ah keeneen.   Sidoo kale, wuxuu sharaxay in tallaabooyinka ay ka mid yihiin dhismaha iyo dayactirka guryaha dadka baahiyaha gaarka ah qaba, nadaafadda deegaanka, iyo adeegyada kale ee iskaa wax u qabso ay noqdaan kuwa joogto ah. Madaxeynaha deegaanka Gambella, Marwo Alemitu Umode, ayaa dhankeeda sheegtay in adeegga tabarucaadka uu ka mid yahay waajibaadka loo qabto si loo xoojiyo isla u adeegida bulshada. Waxay carrabka ku dhufatay in dadaalladii la sameeyay tan iyo markii dib-u-habaynta qaranka la hirgeliyay ay faa'iido u yeesheen dadka bulshada ee danyarta ah.   Marwo Alemitu waxay intaa ku dartay in marka muwaadiniinta si wadajir ah u shaqeeyaan, caqabadaha ay ka gudbi karaan isla markaana loo baahan yahay in la xoojiyo dhaqanka taageerada iyo iskaashiga. Dr. Ermias Yemaneberhan, Wasiiru Dowlaha Caddaaladda, ayaa sheegay in wasaaraddu iyo bahwadaagteedu ay fuliyeen adeegyo tabarucaad ah oo xilliga xagaaga ah, oo ay ku jiraan olole dhiig-bixineed, dayactirka guryaha dadka baahiyaha gaarka ah qaba, bixinta agabka waxbarashada, iyo barnaamijyo kale oo taageero ah.   Wuxuu intaas ku daray in in ka badan saddex milyan oo birr ah lagu kharash gareeyay dayactirka shan guri oo loogu talagalay dadka baahiyaha gaarka ah qaba ee magaalada Gambella, kuwaasoo maanta lagu wareejiyay.
Caafimaadka Hooyooyinka iyo dhallaanka ayaa ka mid ah arrimaha ay dowladdu mudnaanta siiso- Wasaaradda Caafimaadka
Jan 9, 2025 40
Addis Ababa, Dharabley/ Tir 2017 (ENA) – Wasiirka Caafimaadka, Dr. Liyaa Tadhesse, ayaa sheegtay in caafimaadka hooyooyinka iyo dhalaanka, iyo badbaadinta caafimaadka carruurta dhallanka, ay yihiin arrimaha mudnaanta sare leh ee ag dowladdu xoogga saarayso. Wasiiradda ayaa hadalkan ka sheegtay war-saxaafadeed ay siisay warbaahinta iyadoo la xusayo bisha hooyo caafimaadka Qabta oo la xusayo. Waxay sheegtay in dowladdu ay dadaal ku bixiso sidii hooyooyinka loo gaarsiin lahaa adeegyada caafimaad oo ku habboon marka ay uurka leeyihiin ama ay umulayaan. Waxay intaa ku dartay in si loo hubiyo in hooyooyinku helaan adeegyada caafimaadka ee ay u baahan yihiin, laga shaqeynayo horumarinta xarumaha caafimaadka, helitaanka qalabka caafimaadka ee lagama maarmaanka ah, iyo tababarka xirfadeed ee shaqaalaha caafimaadka. Waxaa sidoo kale ay sheegtay in lagu diyaarinayo goobaha caafimaadka ee hooyooyinku ay Ku sugi karaan meelaha aysan adeeg Ku baboon aysan ka heli karin xilliyada ay umulaan. Wasiiradda ayaa xustay in la xoojinayo shaybaarada dhiigga ee tayada sare leh si looga hortago dhibaatooyinka caafimaad ee lala xidhiidhiyo dhiig-baxa xilliyada foosha iyo dhalmada ka dib. Waxay sidoo kale sheegtay in dadaallo lagu sameynayo kor u qaadista wacyiga hooyooyinka si ay ula socdaan xaaladahooda caafimaad inta aysan uur qaadin, iyadoo taageero laga helayo shaqaalaha caafimaadka bulshada (health extension workers). Wasiiradda ayaa tilmaamtay in cudurka kansarka ilmo-galeenka uu yahay mid ka mid ah sababaha ugu badan ee dhimashada hooyooyinka keena. Waxay sheegtay in dadaallada looga hortagayo cudurkan ay muhiim tahay in haweenku ay horay u sameeyaan baaritaanno caafimaad oo joogto ah. Waxay xustay in lagu howlan yahay sidii lagu xakameyn lahaa kansarka ilmo-galeenka, iyadoo bulshada loo samaynayo wacyi-galin caafimaad. Tallaabooyinkaas ayaa lagu fulin doonaa iyadoo lagu xusayo bisha hooyo caafimaad qabta. Wasiiradda ayaa ugu dambeyn sheegtay in xuska bisha caafimaadka hooyada uu xoogga saari doono sidii hooyooyinka ay heli lahaayeen adeegyada dhalmada oo tayo leh, si loo xaqiijiyo caafimaadkka hooyada iyo dhallaanka.
Waxaa la Ansixiyay bayaanka dhamaystiraya Sharciga lagu soo celinayo hantida dowladda iyo ta shacabka
Jan 9, 2025 37
Addis Ababa, Dharabley/Tir 1/2017 (ENA): Golaha Wakiillada Shacabka ayaa ansixiyay xeerka hantida dowladda iyo ta shacabka lagu soo celinayo, kaas oo buuxinaya sharciga laguso celinayo hantida dawlada iyo ta shacabka. Goluhu waxa uu maanta kalfadhigiisii caadiga ah ee 14aad kaga dooday hindise-sharciyeedka hantida lagu soo celinayo, isagoo ka baaraandegay warbixinta iyo soo jeedinta Guddiga Joogtada ah ee Arrimaha Sharciga iyo Caddaaladda, kadibna si aqlabiyad leh ku ansixiyay.   Sharcigan cusubi waxa uu ku saabsanyahay dib usoo celinta hantida si sharci-darro ah lagu helo, iyada oo sidoo kale la xaqiijinayo isla xisaabtanka sharciga ah iyo shuruucda lagu hagayo. Xoghayaha Guddiga Joogtada ah, isagenet Mengistu, ayaa sheegtay in dib-u-habaynta iyo qodobbada cusub ee lagu daray xeerkan lagu soo bandhigay warbixin loo gudbiyay golaha si loo ansixiyo.   Bayaankan ayay ujeedadiisu tahay in dadku si sharci ah ay hanti u yeeshaan in lala xisaabtamo kuwa ku sameeya hanti si khiyaano ah, iyo in uu taageerto horumarka dalka. Xildhibaanada golaha ayaa sheegay in xeerkan uu muhiim u yahay ilaalinta xuquuqda shacabka, iyaga oo sidoo kale muujiyay baahida loo qabo in si feejignaan ah loo hirgeliyo, lana xoojiyo hay’adaha fulinta si loo xaqiijiyo caddaaladda. Sidoo kale, waxa la xusay in loo baahan yahay in xeerku aanu meel uga dhicin xuquuqda dastuuriga ah ee hantida gaar ahaaneed, isla markaana uu joojiyo musuqmaasuqa iyo dambiyada la xidhiidha hantida qaranka. Golaha ayaa dood dheer kadib xeerkan ku ansixiyay saddex cod oo diidmo ah iyo afar cod oo ka aamusay, iyadoo cod aqlabiyad buuxda lagu meel mariyay.
Shaqooyinka Kormeerka iyo Taageerada Federaalka waxay door muhiim ah ka ciyaarayaan horumarinta awoodda horumarka deegaanka – Mudane. Adan Faarax
Jan 9, 2025 29
Addis Ababa, Dharablay/ Tir 2017 (ENA) – Mudane Adem Farah, Madaxweyne Ku xigeenka xisbiga iyo Madaxa Xarunta Isku-xirka Dhismaha Dimuqraadiyadda lehna darajo Ra’iisul Wasaaraha-xigeen, ayaa sheegay in shaqooyinka kormeerka iyo taageerada federaalka ay door weyn ka ciyaarayaan ballaarinta awoodda horumarka deegaanada.   Kulan ay kusoo bandhigeen warbixinta qiimeynta waxqabadka hawlaha kormeerka ee xubnaha kooxda federaalka ayaa lagu qabtay magaalada Addis Ababa. Intii uu kulanku socday, xubnaha kooxda kormeerka waxay soo bandhigeen warbixintooda waxayna ka yeesheen dood wadajir ah. Mudane Adan Faarax ayaa xusay in dowladda ay xooga saarayso xaqiijinta ka faa’iidaysiga horumarka ee cadaalada ah oo ay heli karaan muwaadiniinta, iyada oo diiradda la saarayo xaqiijinta adeegyada horumarineed ee laga hirgaliyay deegaanada.   Wuxuu sheegay in marka laga soo gudbo warbixinta iyo qiimeynta, hawlaha kormeerka iyo jawaab celinta ay si rasmi ah uga socdaan deegaanada, taas oo fursad u ah hirgelinta qorshayaasha iyo siyaasadaha dowladda si si dhab ah looga keeno natijooyin waxqabad iyo ballaarinta dadaalada guulaysiga leh. Sidoo kale, wuxuu tilmaamay in la tirtirayo farqiga waxqabadka u dhexeeya deegaanada ay ka caawin karto in horumarka si caddaalad ah loo qaybiyo oo ay ka faa’iidaystaan muwaadiniinta. Mas’uuliyiin heer sare ah oo ka qaybgalay kulanka ayaa ku celiyay muhiimadda ay leedahay isticmaalka awoodaha kormeerka ee jira si loo hormariyo shaqooyinka horumarineed.   Wasiirka Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha iyo Arrimaha Golaha Wasiirada, mudane Alemsehay Paulos, ayaa sheegay in kormeerka uu muhiim u yahay xallinta caqabadaha, fahamka baahiyaha shacabka, iyo fidinta dadaalada guulaha keenaya. Wasiirka Shaqada iyo Xirfadaha, Marwo Muferihat Kamil, ayaa hoosta ka xarriiqday in kormeerka uu kaalin muhiim ah ka ciyaaro bixinta xalal waxtar leh oo toos ugu faa’iideynaya bulshada.   Sidoo kale, Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta, Dr. Fitsum Assefa, ayaa xusay in meelaha la kormeeray ay kasoo baxeen natijooyin guul leh, halka meelaha kale ay caqabado ka muuqdeen, kuwaas oo xal waara u baahan. Ugu dambeyn, Mudane Adan faarax ayaa ku booriyay in la sii xoojiyo isla xisaabtanka iyo hufnaanta shaqooyinka kormeerka, Wuxuu sidoo kale sheegay in loo baahan yahay in dadaallada lagu sii xoojiyo tababarrada iyo tayeynta shaqaalaha si loo gaaro natiijooyin waxtar leh.
Isbeddellada laga hirgaliyay xarumaha farsamada iyo xirfadaha waxay abuureen khayraad cusub:Wasaaradda Shaqada iyo Xirfadaha
Jan 8, 2025 25
Addis Ababa, Xorrey/ahsas 30, 2017 (ENA) – Wasiirka Shaqada iyo Xirfadaha, Muferihat Kamil, ayaa sheegtay in isbeddellada laga hirgeliyay xarumaha farsamada iyo xirfadaha ee sanadihii isbeddelka kadib ay suurtageliyeen in la abuuro khayraad cusub. Waxa ay tilmaantay in xarumaha tababarku ay door muhiim ah ka ciyaareen sidii muwaadiniinta loogu dhiirrigelin lahaa inay noqdaan hal-abuurayaal shaqo, xalna ka keenaan caqabadaha iyadoo la adeegsanayo tignoolajiyada cusub. Wasiirka oo la hadashay wakaaladda wararka Itoobiya ee (ENA) ayaa xustay in horumarinta xirfaduhu ay tahay mid muhiim u ah kobaca dhaqaalaha, joogtaynta horumarka, iyo yaraynta shaqo la’aanta. Waxay intaas ku dartay in horumarinta xirfadaha ay u baahan tahay qiimeynta xarumaha tababarada, horumarinta kaabeyaasha, iyo hirgelinta mashaariic badan oo dhinacyo kala duwan ah. Waxa ay xustay in sanadihii isbeddelka xarumaha farsamada iyo xirfadaha ay ka hirgeliyeen isbeddello wax ku ool ah oo keenay in la abuuro khayraad cusub. Waxay tilmaantay in ardayda ka baxaysa xarumahaasi lagu tababaro sidii ay u noqon lahaayeen hal-abuurayaal shaqo, xalna ay ka keenaan caqabadaha iyadoo la adeegsanayo tignoolajiyada cusub. Sidoo kale waxay sheegtay in la sii xoojin doono hawlaha xarumaha farsamada iyo xirfadaha, lagana shaqeyn doono sidii loo ballaarin lahaa waxtarkooda. Xaruamahani waxay fursad siin doonaan soo saarista muwaadiniinta da’ yarta ah ee leh hibada iyo hal abuurka helaan shaqooyin. #Ethiopian_News_Agency #Ethiopia
In ka badan 2 milyan oo fursado shaqo abuur ah ayaa loo sameeyey muwaadiniinta lixdii bilood ee lasoo dhaafay - Wasaaradda Shaqada iyo Xirfadaha, Itoobiya
Jan 6, 2025 32
Addis Ababa, Xorrey/Tahsaas 28/2017 (ENA): Wasaaradda Shaqada iyo Xirfadaha ee Itoobiya, ayaa sheegtay in lixdii bilood ee lasoo dhaafay in ka badan 2 milyan oo muwaadiniin ah loo abuuray fursado shaqo oo joogto ah. Wasiiradda Shaqada iyo Xirfadaha Itoobiya Mufarixaat Kaamil oo u warantay Wakaaladda Wararka Itoobiya (ENA), ayaa sheegtay in fursadaha shaqo lagu gaadhsiiyay muwaadiniinta iyada oo la adeegsanayo barnaamijyo horumarinta xirfadaha, abuurista fursadaha shaqo, iyo xoojinta xiriirka u dhexeeya loo shaqeeyaha iyo shaqaalaha. Waxay intaas ku dartay in shaqooyin joogto ah loogu abuuray muwaadiniinta, gudaha dalka iyo dibadda, iyadoo kuwa ka faa’iidaysan kara fursadaha kale ee soo baxana la diyaariyey. Waxa kale oo ay sheegtay in lixdii bilood ee lasoo dhaafay guulo waaweyn laga gaadhay abuurista fursadaha shaqo, iyadoo laga soo saaray natiijooyin muuqda oo ku saabsan tirada shaqooyinka la sameeyey. Intii lagu jiray lixdii bilood ee lasoo dhaafay, in ka badan 2 milyan oo qof ayaa shaqo joogto ah loogu abuuray gudaha dalka iyo dibadda. Waxaa ka mid ah 1.7 milyan oo shaqooyin abuur loogu sameeyey gudaha dalka, iyadoo 300,000 oo kalena shaqooyin loogu abuuray dalalka dibadda. Barnaamijka tababarka digital-ka ee "5 Million Coders" ee uu ku dhawaaqay Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Dr. Abiy Ahmed, ayaa si gaar ah uga qayb qaatay kobcinta xirfadaha casriga ah iyo abuurista fursadaha shaqo, ayay wasiiraddu sheegtay. Mufarixaat Kaamil waxay xaqiijisay in qorshayaasha abuurista shaqooyinka ay sii socon doonaan bilaha soo socda. Ugu dambaytnii, wasaaraddu waxa kale oo ay sheegtay in sanad-miisaaniyaddeedkan 2017 ay qorshaynayaan in fursado shaqo loo abuuro 4.9 milyan oo muwaadiniin ah oo ku kala sugan gudaha dalka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Wakaalada Warka Itoobiya
2015