Addis Ababa, Cuur/ Magaabiit 24/2017 (ENA): Machadka Saadaasha Hawada Qaranka ayaa sheegtay in roobka la filayo 10-ka maalmood ee soo socda uu abuuri doono xaalad ku habboon dhulka beeraleyda ee xilliga gu’ga in si wanaagsan wax loo beerto Machadku waxay fariin ay ku baahisay boggeeda baraha bulshada ku xustay in roobka la filayo uu sababi karo fatahaado, sidaas darteedna loo baahan yahay taxadar. Sida ay sheegtay hay’addu, roobka gu’ga ee la filayo wuxuu sare u qaadi doonaa qoyaanka dhulka, taasoo faa’iido u yeelan doonta wax-soosaarka beeraha iyo keydka biyaha dhulka hoostiisa ku jira. Sidoo kale, waxaa jirta khatar ah in roobka uu sababi karo fatahaado, sidaas darteedna la rabo in la nadiifiyo biyo-mareennada si looga hortago waxyeelo ka dhalata roobka. Ugu dambayntii, Machadka ayaa xusay in meelaha ay biyuhu yaraan karaan ay lagama maarmaan tahay in la qaato tallaabooyin lagu keydinayo biyaha roobka, si sare loogu qaado awoodda kaydka biyaha ee deegaanka.   #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Cuur/Magaabiit 18/2017 (ENA): Wasiirka qorshaynta iyo horumarinta Dr. Fitsum Asefa, ayaa beesha caalamka ugu baaqday in ay taageero ku haboon siiyaan hindisayaasha wadaniga ah ee la fulinayo si looga hortago is bedelka cimilada ee wadamada kale ee soo koraya oo ay ku jirto Itoobiya. Wadatashiga Isbeddelka Cimilada St. Petersburg ee sannadka 2025 ayaa lagu qabanayo magaalada Barliin ee dalka Jarmalka, ayaa socda.   Waxaa madaasha ka hadashay wasiirka Fitsum Asefa oo ka warbixisay tallaabooyinka wadaniga ah ee ay Itoobiya qaadayso si loo yareeyo loogana hortago saamaynta isbadalka cimilada. Guulaha laga gaaray raadka cagaaran ayaa lagu amaanay kulanka, waxaana lagu sheegay in hindisahaasi ay mudan tahay in la taageero oo laga fuliyo wadamada kale. Wasiirka ayaa hadalkeeda ku sheegtay in dhulka kaynta ku daboolan ee Itoobiya uu gaadhay boqolkiiba 23.6 sanadka 2023, waxa uuna ahaan jiray 6 boqolkiiba 6 sannadkii 2019 markii barnaamijka raadka cagaaran ee Itoobiya laga bilaabay.   Waxa kale oo ay sheegtay in hindisahani uu ka qayb qaatay wax ka bedelka nolosha iyo hab nololeedka bulshooyinka ku dhaqan deegaanada kala duwan; Waxaana isla hidisaha lagu hirgaliyay beerista khudaar iyo geedo isku dhaf ah oo kayn ah, loona abuuray jawi wanaagsan oo beeralaydu ay u dhoofin karaan badeecado kala duwan oo ay ka mid tahay avokaadhada. Waxa kale ay sheegtay in khibradaha ka hortagga isbeddelka cimilada ee waddaniga ah aysan kaliya hoos u dhigi karin saameynta laakiin ay sidoo kale soo celin karto baahida dhaqaale ee muwaadiniinta. Waxayna ugu baaqday beesha caalamka in ay taageero dhaqaale u fidiyaan wadamada kale ee ay dhibaatada ka taagan tahay isbadalka cimilada oo ay Itoobiya ka mid tahay. Sidoo kale, Wasiir Fitsum Asefa (Dr.) ayaa wadahadal la yeelatay Selwayn Hart, oo ah la-taliyaha gaarka ah ee ka hortagga isbeddelka cimilada ee xoghayaha guud ee Qlqaramada midoobay.   Doodooda waxay ku sheegeen inay ka wada shaqayn doonaan geeddi-socodka qorshaynta siyaasadda isbeddelka cimilada oo ay ku jirto wareegga saddexaad ee qorshaha la-qabsiga isbeddelka cimilada. Itoobiya ayaa maalmo ka hor ku dhawaaqday qorshaheeda yaraynta diqowga hawada, waxaana la tilmaamay inay ku hawlan tahay sidii ay qorshahan u soo gudbin lahayd ka hor shirka 30-aad ee Qaramada midoobay ee Isbeddelka Cimilada (COP 30) ee ka dhacaya Braaziil. Doodda, ayaa sidoo kale lagu sheegay in xoghayaha guud ee qaramada midoobay Antoniyo Guutareez ay gaareen is-afgarad si wadajir ah u fududeynaya qaabka ay Itoobiya uga qayb-qaadan karto Shir-madaxeedka labaad ee Is-beddelka cimilada ee Afrika oo la qaban-qaabinayo kooxdin ee sannadkan. Wasiirka ayaa sidoo kale kala hadashay Paablo Vee'ira, Agaasimaha Caalamiga ah ee Kooxda taageerada qorshaha la-qabsiga isbeddelka cimilada. Sida xogta aan kuhelayno wassaaradda, agaasimuhu ayaa sheegay in ay Itoobiya ka taageeri doonaan qorshaha la qabsiga isbadalka cimilada iyo hirgalinta si uu u noqdo mid wax ku ool ah oo si guul leh loogu diyaariyo shirwaynaha labaad ee isbadalka cimilada Afrika. Wadatashiga Isbeddelka Cimilada ee St. Petersburg ee sannadka 2025-ka waxaa si wada jir ah u soo qabanqaabiyay dawladaha Jarmalka iyo Braaziil.

Addis Ababa, Cuur/ Magaabiit 16/2017 (ENA): Itoobiya ayaa ku baaqday in qodobadii lagu heshiiyay shirweynaha 30-aad ee Qaramada Midoobay ee Isbedelka Cimilada (COP30), oo lagu qabtay Brazil, loo beddelo ficil dhab ah. Baaqaas waxaa jeedisay Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta, Dr. Fitsum Assefa, oo ka qeyb gashay shir ka dhacay Berlin, Germany, oo lagu diyaarinayo shirweynaha Petersburg 2025. Wasiiradu waxay xustay in Itoobiya ay si buuxda uga go'an tahay hirgelinta ujeeddooyinka Heshiiskii Cimilada ee Paris, iyadoo ay muhiim tahay in la xoojiyo dadaalka wadajirka ah ee wax looga qabanayo saamaynta sii kordheysa ee isbedelka cimilada.   Sidoo kale, waxay shaacisay in Itoobiya ay martigelin doonto shirweynaha labaad ee Afrika ee Isbedelka Cimilada bisha Sebtembar 2025, taasoo muujinaysa sida ay uga go’an tahay la dagaallanka saameynta cimilada. Intii lagu guda jiray shirka, Wasiirka ayaa kulamo gaar ah la yeelatay Andre Korea Do Lago, Madaxweynaha COP30, iyo Simon Stiell, Xoghayaha Guud ee Heshiiska Cimilada ee Qaramada Midoobay (UNFCCC). Waxay labada mas'uul ku casuuntay inay ka qeybgalaan shirweynaha Itoobiya ay qaban doonto. Shirka hordhaca ah ee Petersburg 2025, oo ka socda Berlin, ayaa la filayaa inuu sii socdo maalinta xigta.

Addis Ababa, Cuur/ Magaabiit 15/2017 (ENA): Machadka Saadaasha Hawada ee Itoobiya ayaa sare u qaaday awooddiisa la xiriirta bixinta saadaasha cimilada iyo digniinaha hore ee la xiriira khataraha suurtagalka ah. Arrintan ayaa lagu shaaciyay xilli la xusayay Maalinta Caalamiga ah ee Saadaasha Hawada, oo sanadkan markii 44-aad laga xusayo Itoobiya. Xuska sannadkan ayaa lagu qabtay halku-dhigga ah “Aan si wadajir ah u buuxinno galdaloolooyinka digniinaha hore”.   Agaasimaha Guud ee Machadka Saadaasha Hawada ee Itoobiya, Fataa Tashooma, ayaa sheegay in machadku uu dadaal badan geliyay sidii ay bulshada u heli lahaayeen xog dhammaystiran oo la xiriirta xaaladdaha hawada, laga soo bilaabo saadaasha maalinlaha ah ilaa tan muddada dheer. Machadku waxa uu xoogga saaray horumarinta cududdiisa shaqaale iyo adeegsiga tignoolajiyadaha casriga ah, si loo horumariyo nidaamka digniinaha hore ee khataraha dabiiciga ah, taasoo gacan ka geysanaysa horumarka qaranka. Ugu dambayntii, xuska maalintan ayaa waxaa ka qaybgalay khubaro, madax ka tirsan hay’adaha caalamiga ah ee saadaasha hawada, iyo mas’uuliyiin sare, kuwaas oo ka wada hadlay horumarka iyo caqabadaha horyaalla qaybta saadaasha hawada ee Itoobiya.

Addis Ababa, Cuur/Megabit 13, 2017 (ENA): Wasiirka Biyaha iyo Tamarta, Inj. Habtamu Itefa (Dr.), ayaa sheegay in Barnaamijka Raadka cagaaran uu door muhiim ah ka ciyaaray Sugida iyo ilaalinta kheyraadka biyaha. Wasaaradda Biyaha iyo Tamarta ayaa u Xusaysa Maalinta Caalamiga ah ee Biyaha oo sanadkan lagu xusay halku-dhegga "Fahanka iyo Ilaalinta Biyaha."   Wasiirku wuxuu tilmaamay in xuska maalintan ay fursad u tahay in la gorfeeyo arrimaha la xiriira biyaha, lagana shaqeeyo ilaalintooda. Waxa uu xusay in ay lagama maarmaan tahay in si masuuliyad leh loo isticmaalo biyaha guryaha, si loo xaqiijiyo in la badbaadiyo lana xaqiijiyo in dadku si waxtar leh uga faa’iidaystaan biyaha. Sidoo kale, wasiirku wuxuu carrabka ku adkeeyay in ilaalinta kheyraadka biyaha ee dalka ay tahay arrin muhiim ah, ayna si dhab ah ugu xiran tahay horumarka cagaaran ee dalka. Wuxuu intaa ku daray in dadaallada ay wado itoobiya ay yihiin kuwo waxtar u leh dunida oo dhan. Isagoo ka hadlayay muhiimada maalinta caalamiga ah ee biyaha, wuxuu wasiirku sheegay in loo baahan yahay in la dhiirrigeliyo ilaalinta iyo daryeelka biyaha.   Waxa uu sheegay iyada oo waddanka loogu yeero "hooyada biyaha ," ayaa ay jiritaan deegaanno u nugul abaaro iyo biyo yari. Sidaas darteed, waxaa lagama maarmaan ah in si hufan loo ilaaliyo loona maareeyo kheyraadka biyaha, si kor loogu qaado faa'iidada aynu ka helno. Munaasabadda xuska maalinta caalamiga ah ee biyaha waxaa ka soo qeyb galay masuuliyiinta wasaaradda, hoggaaminta hay’adaha kala duwan, iyo marti sharaf kale. #ENA #Ethiopian_News_Agency #Ethiopia #BiyahaIyoTamarta

Addis Ababa, Cuur/Magaabiit 08, 2017 (ENA) — Dhulgariir lagu qiyaasay 5.5 ayaa ka dhacay deegaanka Canfarta agagaarka dhul-dillaaca wayn. Sida ay sheegtay hay’adda sahaminta dhulk-gariirka ee Maraykanka, dhulgariirkii dhacay fiidnimadii caawa ayaa ka dhacay meel 45 Kiilomitir dhanka waqooyi kaga beegan magaalada Awaash. Dhulgariirkii ugu horreeyay wuxuu dhacay 9:53 habeennimo, mid kalena wuxuu dhacay 12:21 habeennimo. Gariirka dhul-gariirkan oo aad u xoogganaa ayaa laga dareemay dhowr magaalo oo ay kamid tahay caasimadda Addis Ababa. In kasta oo ay todobaadyadii hore ay jirin; Dhulgariirrada ayaa la ogyahay in ay si joogto ah uga dhacayeen sannadkan agagaarka dhul-dillaaca wayn.

Addis Ababa, Cuur/ Magaabiit 3/2017 (ENA): Maalmaha soo socda, goobo badan ayaa lagu wadaa inay helaan roobab fudud iyo mid dhexdhexaad ah, sida ay sheegtay Machadka Saadaasha Hawada ee Itoobiya. Warsaxaafadeed Machadka Saadaasha Hawada ee Itoobiya ay u soo direen wakaaladda wararka Itoobiya (ENA), machadku wuxuu sheegay in roobabka ay ka di'i doonaan koonfurta iyo bariga koonfureed ee Itoobiya, iyadoo la filayo roobab culus iyo duufaanno. Gaar ahaan, meelaha ay ka jiri doonaan duufaannada xooggan waxaa lagu wadaa inay helaan roobab badan maalmaha soo socda. Warbixinnada saadaasha hawadu waxay muujinaysaa in roobab wanaagsan ay sidoo kale heli doonaan koonfurta, bariga, iyo bartamaha Itoobiya. Sidoo kale, koonfurta, galbeedka koonfureed, badhtamaha, waqooyiga bari, iyo galbeedka Itoobiya, goobaha ay kamidka yihiin Gaambeella, Addis Ababa, Harar, iyo Diri Dhaba ayaa lagu wadaa inay helaan roob fudud iyo kuwo dhexdhexaad ah, sida uu sheegay machadku. Sida ku xusan warbixinta Machadka Saadaasha Hawada ee Itoobiya, deegaannada Gaambeella, Canfarta, Soomaalida, Benishangul-Gumus, iyo galbeedka Amxaarada ayaa lagu wadaa in bishan dhexdeeda heerkulku uu sare u kaco. Xaaladda roobabka ayaa kordhin doonta heerarka biyaha dhulka, taasoo lagu qiyaasayo inay hagaajiso diyaarinta dalagga, bixinta biyo cabitaan iyo sidoo kale biyo loogu talagalay xoolaha. Ugu dambayntii, goobaha sida Abaay, Omo Gibe, Awash, Simit Sheleko, Baro, iyo Wabi Shebele, waxaa lagu wadaa inay helaan roobab kala duwan, oo fudud iyo dhexdhexaadba.

Addis Ababa, Cirir/yekatit 26, 2017 (ENA) – Agaasimaha Guud ee Hay'adda Ilaalinta Deegaanka, Injineer Lelise Neme ayaa sheegtay in Bulshada oo yeelata wacyigelin ku filan waxay door muhiim ah ka ciyaari kartaa ka-qaybgalka dadaallada ilaalinta deegaanka, Wakaalada Wararka Itoobiya (ENA) iyo Hay’adda Ilaalinta Deegaanka ee Itoobiya ayaa kala saxiixday heshiis is-afgarad oo ay si wadajir ah uga shaqeyn doonaan arrimaha la xiriira wacyigelinta ilaalinta deegaanka. Heshiiskan waxaa kala saxiixday Maareeyaha ENA, Seyfe Derbe, iyo Agaasimaha Guud ee Hay’adda Ilaalinta Deegaanka, Inj. Lelise Neme. Agaasimaha Guud ayaa hoosta ka xariiqay in aanay suuragal ahayn in la hirgeliyo dadaallada ilaalinta deegaanka iyada oo aan la helin ka-qaybgalka bulshada. waxayna xustay in warbaahinta guud ay door weyn ka ciyaari karto wacyigelinta bulshada si ay u hesho wacyiga ilaalinta deegaanka. Waxay intaas ku dartay in iskaashiga ENA, oo ah warbaahin muhiim ah oo la isku halleyn karo oo dalka oo dhan laga heli karo, ay gacan ka geysan doono xaqiijinta yoolalka hay’adda. waxay sheegtay in qorshaha Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed (Dr.) uu bilaabay ay muhiimad u leedahay in si joogto ah loo xoojiyo dadaallada wacyigelinta bulshada si kor loogu qaado hindisayaasha ilaalinta deegaanka iyo barnaamijka Raadka Caggaaran "Green Legacy". waxay sidoo kale carabka ku adkaysay in iskaashigan ENA lala yeeshay uu gacan ka geysan doono baahinta hindisayaasha Ilaalinta Deegaanka ee Itoobiya si loo gaarsiiyo dhammaan bulshada. Maareeyaha ENA, Seyfe Dharbe, ayaa dhankiisa ballanqaaday in ENA ay dadaal ku bixin doonto baahinta warar iyo barnaamijyo kala duwan ee kor u qaadaya wacyiga bulshada ee ilaalinta deegaanka. Wuxuu xusay in ENA ay dhowaan bilowday baahinta macluumaad luqado kala duwan si ay u gaarto balshada kala duwan, taasoo gacan ka geysanaysa hirgelinta yoolalka hay’adda.

Addis Ababa, Cirir/ Yakaatiit 18/2017 (ENA): Japan ayaa taageero lacageed oo gaaraysa $7.2 milyan siisay Itoobiya si loo caawiyo deegaannada ay colaadaha waxyeelleeyeen, loo xoojiyo dadaallada ka dhanka ah isbeddelka cimilada, loona horumariyo wax-soosaarka beeraha. Taageeradan ayaa lagu fulinayaa mashaariic muddo afar sano ah ka socda kilillada Amxaarada, Tigray, iyo Canfarta. Japan waxay mashaariicdan u hirgelin doontaa iyada oo la kaashanaysa hay’adda horumarinta caalamiga ah ee JICA, hay’adda cuntada adduunka (WFP), iyo Wasaaradda Beeraha ee Itoobiya. Mashruucan oo diiradda saaraya ka hortagga cawaaqibka isbeddelka cimilada iyo horumarinta horumarka deegaanka ayaa lagu maalgelin doonaa lacag dhan $7.2 milyan.

Haddii aadan guri dhex joogin: 👉Ka fogow geedaha, daaraha, tiirarka korontada iyo waxyaabaha kale ee soo dhici kara waxyeeladana keeni kara, joogna meel banaan ah. Haddii aad guriga dhex joogtid: 👉 ka fogoow daaqadaha, geesaha gidaarrada iyo marinnada. 👉 Ka fogow meelaha dabka lagu shido, xargaha sudhan iyo qurxinta gidaarada, shelfyada buugaagta, iyo meelaha daaqadaha. 👉 Dami shooladaha gaaska sida ugu dhaqsaha badan, haddii kale ka fogow aagga. Haddii aad ku jirto dhismo weyn: 👉 Aan isku dayin inaad ka baxdo dhismayaasha, waligaa ha isticmaalin wiishka. Ka fogow jaranjarada. Haddii aad gaadhi wadato: 👉 Ha istaagin meel u dhow tiirarka gudbinta korontada, geedaha iyo fiilooyinka. 👉Ha isku dayin in aad ka degto baabuurka haddii xadhkaha korontada iyo fiilooyinka ay ku dhacaan baabuurka. 👉Baabuurka dhig meel bannaan ah sida ugu dhakhsaha badan. Waxa la ogyahay In dhulgariirrada isdaba joog ah uga dhacaan dalkeena Awash Fentaale sanadkan; Taas oo la xasuusan yahay in machadka Geology-ga Itoobiya uu wado daraasad iyo cilmi baadhis aad u balaadhan. Waxa uu gudbinayey fariimo ku saabsan taxadarka loo baahan yahay in la sameeyo haddii uu dhul-gariir dhaco isagoo si joogto ah ula tashanaya dhinacyada ay khuseyso. Maanta oo ay taariikhdu tahay Cirir/Yakaatiit 16/2017 saacadu markay tahay 2:44 PM waxaa la xasuustaa in hay’adda sahanka dhulka ee Maraykanka ay shaacisay in dhul gariir lagu qiyaasay 5.3 uu ka dhacay magaalada Addis Ababa.

Addis Ababa, Cirir/yrkatit 17, 2017 (ENA): Saqdii dhexe ee xalay, saacaddu markay ahayd 2:44 waxaa magaalada Addis Ababa laga dareemay dhulgariir cabbirkiisu yahay 5.3 rektar. Sida ay xaqiijisay Hay’adda Sahanka Juqraafiga ee Maraykanka (USGS), dhulgariirkan ayaa ka ka dhacay deegaanka Awash. Khuburada ku takhasusay dhul-gariirrada ayaa dadka kula taliyay in ay ka taxaddaraan dhaqdhaqaaqyada khatarta keeni kara marka uu dhulgariir dhacayo, isla markaana ay u dhaqmaan si deggan si ay uga fogaadaan waxyeello. #Ethiopia #Ethiopian_News_Agency #ENA

Addis Ababa, Dharrabley/Tir 7/2017 (ENA): Degmadda Fentalle, gobolka Bariga Shawa, ee Oromiya ayaa dhul gariir uu ku soo noqnoqday iyadoo cabsi weyn ku beertay dadka ku nool agagaarka buurta Fentalle, sida warbixinta lagu sheegay.   Sida laga soo xigtay xafiiska warfaafinta ee degmada Fantaalle, dhul gariirkan ilaa iyo hadda wax khasaare ah ma uusan geysan, balse wuxuu cabsi xooggan ku abuuray dadka deegaanka, taas oo sababtay in qaarkood ay deegaanka ka cararaan. Waxaa sidoo kale la xaqiijiyey in dhul gariirku uu weli socda, waxaana caawa fiidkii qaraxyo dhulgariir oo kale laga dareemay agagaarka Fantaalle.

Addis Ababa, Dharrabley/Tir 7, 2017 (ENA) – Shirweynaha 69-aad ee Saadaasha Cimilada ee Geeska Afrika (GHACOF 69) ayaa lagu qaban doonaa magaalada Addis Ababa maalmaha Dharrabley/Tir 12 iyo 13, 2017 T.I. Shirkan ayaa lagu qaban doonaa hal-ku-dhigga, “Adeegyada saadaasha Cimilada,Wadajir u Buuxinta godaloolada Digniinta Hore.” Waxaa la shaaciyay in Xarunta Saadaasha Cimilada iyo Urur-goboleedka IGAD (ICPAC), oo kaashanaysa hay’adaha horumarinta, ayaa soo qabanqaabisay shirkan. Sida ku cad bayaan ka soo baxay IGAD ee looso diray ENA, shirkan waxa lagu soo bandhigi doonaa saadaasha rasmiga ah ee xilliyeedka cimilada ee Geeska Afrika, taas oo lagu eegi doonta muddada u dhaxaysa march ilaa May 2025.   Bayaanku waxa uu intaas ku daray in sidoo kale diiradda la saari doono qiimaynta saadaasha cimilada ee xilli-ciyaareedka laga soo gudbay, ee u dhexeeyay Oktoobar ilaa Disembar 2024. Sidoo kale, shirkan ayaa lagu falanqeyn doonaa istiraatiijiyadaha la hirgeliyay iyo natiijooyinka laga gaaray dhisidda adkaysiga cimilada iyo la qabsiga isbeddelka cimilada.   Shirweynahan waxaa la filayaa inuu noqdo madal ay isugu yimaadaan khubaro, sameeyayaasha siyaasadda, hay’adaha horumarinta, iyo daneeyayaasha ku shaqada leh arrimaha cimilada. Ka hor shirweynaha , IGAD ayaa ku dhawaaqday in sidoo kale la qaban doono dood-cilmiyeedyo ku saabsan saadaasha cimilada iyo nuglaanta bulshooyinka. Waxaa xusid mudan in Shirweynihii 68-aad ee Saadaasha Cimilada ee Geeska Afrika lagu qabtay magaalada Nairobi, Kenya, sanadkii 2024.

Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 12/2017T.I.(ENA): Ololahan ayaa qayb ka ah xuska sanad guurada 5aad ee aas aaska Xisbiga Barwaaqo iyadoo laga fuliyay wadooyinka waaweyn iyo 20 ka xaafadood ee Maamulka Magaalada Jigjiga.   Ol'olahan ayaa waxaa qayb ka ahaa hoggaaminta, shaqaalaha iyo bulshada magaalada Jigjiga.   Inj. Shaafi Axmed, Duqa maamulka magaalada Jigjiga oo ol'olahan kadib warbaahinta la hadlay, ayaa sheegay in mudada lagu gudo jiro sannad guurada 5aaad ee Xisbiga Barwaaqo magaalada laga fulin doono tabarucaad iskugu jira dhiig shubis, dadka danyarta ah oo la caawiyo iyo in la soo bandhigo waxqabadka 5 tii sano ee la soo dhaafay guulihii u qabsoomay Maamulka Magaalada Jigjiga.

Addis Ababa; Gudba/Hidaar 12/2017 (ENA): Ku xigeenka Duqa maamulka magaalada Addis Ababa Jaantirar Abaay ayaa sheegay in bulshada looga baahan yahay inay kaalintooda ka qaataan ilaalinta nadaafadda iyo bilicda magaalada si magaaladu ay u noqoto magaalo bilic iyo soo jiidasho leh. Mudane Jaantiraar ayaaa ka qayb galay barnaamijka ololaha nadaafadeed ee saaka ka qabsoomay guud ahaan magaalada Addis Ababa.   Waxaa barnaamijka ololaha nadaafadda si weyn uga qeyb qaatay madaxda iyo shacabka caasimadda. ku xigeenka duqa magaalada Jantiraar Abay ayaa sheegay in nadaafadda deegaanka ay tahay habka ugu wanaagsan ee lagu abuuri karo bulsho caafimaad qabta.   Sidoo kale waxa uu xusay in guud ahaan magaalada ay ka socdaan howlo nadaafadeed oo lagu nadiifinayo magaalada iyo sidii ay bulshadu ugu nolaan lahaayeen magaalo nadiif ah. Ugu dambayntii, waxa kale oo uu bulshada ugu baaqay inay gacan ka geystaan sidii loo heli lahaa bulsho caafimaad qabta oo nadaafadda magaaladana ilaalisa

Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 12/2017T.I.(ENA): Duqa maamulka magaalada Addis Ababa Adhaanej Abebe ayaa sheegtay in dadaallada lagu nadiifinayo magaalada ay sii socon doonaan. Maanta, olole nadiifadeed ayaa laga sameeyey dhammaan xaafadaha magaalada Addis Ababa.   Ololaha nadaafada ee magaalo hoosaadka Kirkoos, waxaa ka qaybgashay duqa magaalada Adhaanej Abebe, masuuliyiin sar-sare, iyo dadweyne kale duwan oo magaalo hoosaadka ah. Marwo Adhaanej ayaa sheegtay in arrimaha ay dowladdu xoogga saarayso isbedelkii kadib ay tahay nadaafadda magaalada iyo qurxinteeda.   Waxay sidoo kale tilmaantay in lagu guuleystay dadaallada Addis Ababa loogu beddelayo magaalo cusub oo magaceeda u qalanta. Tani waxay ka dhigeysaa magaalada mid tusaale u noqota nadaafadda iyo quruxda.   Marwada ayaa xaqiijisay in shaqadan qurxinta iyi nadaafada ay tahay mid lasii xoojin doono. Ugu dambayntii, waxay bulshada ugu baaqday inay joogteeyaan ololaha nadaafada ee magaalada.

Addis Ababa, Gudba/Hidhaar, 05/2017T.I.(ENA): Heshiiskan ayaa lagu ansixiyey shirkii ay ka qayb galeen dowladaha xubnaha ka ah ururka caalamiga ah ee isbeddelka cimilada. Heshiiskan ayaa tilmaamaya in Itoobiya iyo Ruushka ay si wadajir ah uga shaqeyn doonaan arrimaha isbeddelka cimilada, oo ay ka mid yihiin yareynta heerarka carbon-ka iyo horumarinta farsamooyinka la xiriira hawada iyo tamarta. Heshiisku wuxuu sidoo kale ka kooban yahay mashaariicda la xiriira kor u qaadista waxtarka tamarta iyo horumarinta ilaha tamarta ee waara. Dowladda Itoobiya waxay muujisay in heshiiskan uu muhiim u yahay sidii loo gaari lahaa himilooyinka qaranka ee yareynta carbon-ka, iyadoo sidoo kale lagu xusay in heshiiskani uu yahay tallaabo muhiim ah oo loo qaaday horumarinta deegaanka iyo ilaalinta cimilada. Itoobiya waxay sidoo kale si gaar ah u xustay muhiimadda iskaashiga noocan oo kale ah si loo gaaro natiijooyin waara ee dhinacyada tamarta iyo deegaanka.

Addis Ababa, Naaf/Nahaase, 17/2016T.I.(ENA): Sidaan wada ognahay guud ahaan dalka waxaa ka socday barnaamij dhir-beeris ah oo lagu beerayay 600 oo milyan oo geed. Hadaba waxaa lagu guulaystay in 615.7 milyan oo geed, taasoo ka saraysa qorshihii la dhigtay in la beero. Waxaa la aasaasay gudi xog ururin iyo tirakoob samaynaysay iyagoo shaaciyay in la beeray in kabadan qorshihii maanta yaalay in la beero.

Addis Ababa, Naaf/Nahaase, 17/2016T.I.(ENA): Adeegga Xidhiidhka dawladda ayaa ku dhawaaqay in 594 milyan oo geed la beeray barnaamijka raadka cagaaran ee halkq maalin oo maanta ah tan iyo 12-kii subaxnimo la beerayay. Barnaamijkan oo lagu beerayo 600 oo milyan oo geed hal maalin ayaa guud ahaan dalka laga wado maanta. Wasiiru Dawlaha Adeega Xidhiidhka Dawladda Salaamaawiit Kaasaa ayaa sheegtay in maanta laga soo bilaabo waabarigii ilaa iyo gabal dhaca in guud ahaan la beeray 594 milyan oo geed. Waxaana dhir beeristan laga sameeyey 8 kun, 454 goobood iyadoo ay ka qayb qaateen in kabadan 28 milyan oo qof oo qaybaha kala duwan ee bulshada ah.

Addis Ababa, Naaf/Nahaase, 17/2016T.I.(ENA): Hoggaaminta gobolka Afdheer, maamulka degmada Baarey iyo bulshada ku dhaqan degmada Baarey ayaa dhirbeeris qaybka ah barnaamijka dhaxalreebka cagaaran oo la rabo in si guud deegaanka laga beero 2.5 miyan oo geed ka sameeyay degmada Baarrey.   Maamulka gobolka, kuwa degmooyinka iyo bulshada qaybaheeda kala duwan oo maalmihii u dambeeyay ka waday xarunta gobolka iyo degmooyinkaba dhirbeeris loogu talo'galay dhaxalreebka cagaaran oo qaybka ah maalinta dhirbeerista qaranka oo loo asteeyay 17-ka bisha nahaase oo ku beegan maanta oo jimce ah si duud magaalooyinka degmooyinka iyo xarunta gobolka Afdheer waxaa si wadajira looga beeray 51,850 geed.   Gudoomiyaha gobolka Afdheer Mudane Shugri Xasan Barre oo tilmaamaay in marka laga yimaado in dhirtan looga faa'iidaysan doono dhanka bilicda iyo quruxda deegaanka ay sidoo kale noqon doonto mid anfacda dadka iyo duunyadaba.