ኣዲስ ኣበባ/መጋቢት/ 22/2017 (ኢዜኣ) ሃፍትታት ባሕርን ዝስተ ማይን ኣፍሪካ ዘለዎ ዞባዊ ምትሕብባር ንምጥንኻር ዝዓለመ ስትራቴጂ ምምሕዳር ባሕሪ ኣፍሪካ ናብ ተግባር ከምዝኣቱ ተገሊጹ። እቲ ስትራቴጂ ንምፅዳቕ ዝተዳለወ ዓውደ መፅናዕቲ ካብ ፅባሕ ጀሚሩ ኣብ ታንዛንያ ዳሬ ሰላም ክካየድ እዩ። እቲ መድረኽ ብምትሕብባር ሕብረት ኣፍሪካን ፕሮግራም ሓለዋ ከባቢ ውድብ ሕቡራት መንግስትታትን ዝተዳለወ እዩ። ስትራቴጂ ምምሕዳር ባሕሪ ኣፍሪካ ሃገራትን ተዋሳእቲ እቲ ዓውድን ኣብ ሃፍትታት ባሕርን ዝስተ ማይን ኣፍሪካ ዘሎ ምትሕብባር ንምጥንኻር ጠመተ ዝገበረ ዘተ ከምዝግበር ኢዜኣ ካብ ሕብረት ኣፍሪካ ዝረኸቦ ሓበሬታ ይሕብር። ትካላዊ ማዕቐፍ፣ስርዓት ክትትልን መርሃ ግብሪ ኣፈፃፅማን እቲ ስትራቴጂ ዘተ ካብ ዝግበረሎም ጉዳያት እዮም። ሃገራት ኣባል ሕብረት ኣፍሪካ እቲ ስትራቴጂ ምስ ብሄራዊ ትልመን ኣጠዓዒመን ተግባራዊ ኣብ ዝገብራሉ ኩነታት እውን ከምዝዝትያ ተገሊፁ። እቲ ስትራቴጂ ምስ ስትራቴጂ ብሉ ኢኮኖሚ ኣፍሪካ፣ዘላቒ ልምዓትን ዓለም ለኸ ሽቶታትን ኣብ ዝህልዎ ምትእስሳር ዘተ ክግበር እዩ። ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2023 ኣብ ኣሜሪካ ኒው ዮርክ ዝተፈረመ ስምምዕ ዘላቒ ኣጠቓቕማ ዓለም ለኸ ብዝሃ ሂወት ባሕሪ (BBNJ Agreement) ኣፈጻፅምኡ እውን ተወሳኺ መዛተዪ ዛዕባ እቲ መፅናዕቲ እዩ። ሃገራት ኣፍሪካ ከም ኣቆጿፅራ ኣውሮፓ ኣብ ወርሒ ሰነ 2025 ኣብ ዝሳለጥ መበል 3ይ ኮንፈረንስ ባሕሪ ውድብ ሕቡራት መንግስትታት ሒዘንኦ ዝቐርባ ሓባራዊ ቅዋም ዕላዊ ከምዝገብራ እውን ሓበሬታ እቲ ሕብረት ይሕብር። እቲ ስትራቴጂ ምምሕዳር ባሕሪ ኣፍሪካ ንምፅዳቕ ዝግበር ዓውደ መፅናዕቲ ክሳብ 26 መጋቢት 2017 ዓ/ም ዝፀንሕ እዩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ መጋቢት/9/ 2017 /ኢዜአ/በዓል መዚ በይነ መንግስታት ልምዓት ምብራቕ ኣፍሪካ (ኢጋድ)ፎረም ፍሉይ ልኡኽ ከይዲ ሰላም ሱዳን ኣኼባኡ ኣብ ኣዲስ ኣበባ እናካየደ ይርከብ፡፡ ዋና ፀሓፊ ኢጋድ ወርቅነህ ገበየሁ (ዶ/ር) ኣብቲ እዋን÷ እቶም ፍሉያት ተወከልቲ ንከይዲ ሰላም ሱዳን ዘለዎም ምውዳድን ምትሕብባርን ከጠናኽሩ ከምዝግባእ ተዛሪቦም፡፡ እቲ ፎረም ኣብ ሱዳን ሰላም ንምምፃእ ዝግበሩ ፃዕሪታት ዝተዋደዱን ዝተናበቡን ክኾኑ ዝስራሕ ስራሕ እንትኸውን÷ ኣብ ሱዳን ዘሎ ጎንፂ ንምፍታሕ ሓበራዊን ግልፂን ኣካይዳ ንምፍጣር ዝዓለመ ከምዝኾነ ኢዜአ ፀብፂቡ። ኢጋድ እቲ ከይዲ ሰላም ብወናንነትን መሪሕነትን ሱዳናውያን ክሳለጥን ብቖራፅነት ከምዝሰርሕን ኣረጋጊፁ።

  ኣዲስ ኣበባ/መጋቢት/ 8/2017 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ስራሕቲ ዝርገሐ ውህደት ኢኮኖሚ ኣፍሪካ ዘቀላጥፉ መሰረተ ልምዓታት ትኹረት ጌራ እናሰርሐት ከምትርከብ ፕሬዝዳንት ፌዴሪኢ ታዬ ኣፅቀሥላሴ ተዛሪቦም። መበል 57 ኣህጉራዊ ጉባኤ ሚኒስትራት ፋይናንስን ምጣነ ሃፍትን ኮሚሽን ኢኮሚክ ኣፍሪካ ብብርኪ ሚኒስትራት እናተሳለጠ እዩ ዝርከብ። ኣብቲ ጉባኤ፤ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ማህሙድ ዓሊ ዩሱፍ፣ዋና ፀሓፊ ኮሚሽን ኢኮኖሚክ ኣፍሪካ ውድብ ሕቡራት መንግስትታት(ውሕመ) ክላቨር ጋቴቴ፣ዋና ፀሓፊ ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ዋምኬሌ ሜኔን ዋና ፀሓፊ ሚኒስቴር ፋይናንስ፣ልምዓት ኢኮኖምን ኢንቨስትመንትን ዚምባብዌ ከምኡ እውን ተሰናባቲ ኣቦ መንበር ቢሮ ሚኒስትራት ፋይናንስ፣ኢኮኖምን ልምዓትን ኣንድሪው ቡቩምቤን ተረኺቦም። ፕሬዝዳንት ፌዴሪኢ ታዬ ፅቀሥላሴ ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኣፍሪካ ሽግግር ዕቤት ኢኮኖሚ ንምግባር ኣብ ወሳኒ ምዕራፍ ታሪኽ ትርከብ። ድሌት ዶብ ኣልቦ ነፃ ዕድጊት ሸቐጥን ኣገልግሎትን ኣፍሪካ ክውን ንምግባር ካብ ባህጊ ዝሓለፈ ስራሕ ምስራሕ ከምዝግባእ ሓቢሮም። ስለዝኾነ እውን ሃገራት ስምምዕ ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ካብ ምፅዳቕ ብተወሳኺ ናብ ተግባር ምቕያርን ዕዉት ኮሚቴ ብሄራዊ ምትሕብባር ብምጥያሽ ብቆራፅነት ምስራሕን ይግባእ ኢሎም። ኣብዚ መዳይ ኢትዮጵያ ንውህደት ንግዲ ኣፍሪካውያን ወሳኒ እጃም ዘለዎም መሰረተ ልምዓታት ኣብ ምዝርጋሕ ትኹረት ከምዝገበረት እውን ገሊፆም። ኢትዮጵያ ዞባዊ ዓቕሚ ኢንቨስትመንትን ኢንዱስትርን ዝኸውን ተመጣጣኒ፣ተሓዳስን ዘተኣማምንን ሓይሊ ኤሌክትሪክ ብምቕራብ ውህደት ኢኮኖሚ ንምስላጥ እናሰርሐት ከምትርከብ ወሲኾም ተዛሪቦም።

  ኣዲስ ኣበባ/መጋቢት/8/ 2017 /ኢዜአ/መበል 57 ኣህጉራዊ ጉባኤ ሚኒስትራት ፋይናንስ፣ ልምዓት ኢኮኖሚን ፕላንን ኮሚሽን ኢኮኖሚክ ኣፍሪካ ሕቡራት መንግስታት ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይሳለጥ ኣሎ። ኣብቲ ጉባኤ፥ ፕሬዚዳንት ታዬ ኣፅቀ ስላሰ፣ ኣቦ ወንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ማሕሙድ ዓሊ ዩሱፍ፣ ዋና ፅሓፊ ኮሚሽን ኢኮኖሚክ ኣፍሪካ ክላቨር ጋቴቴ፣ ዋና ፅሓፊ ኣህጉራዊ ነፃ ቀጣና ንግዲ ኣፍሪካ ዋምኬሌ ሜኔ፣ ሚኒስትራት ፣ ሓለፍቲ ኣህጉራዊን ዓለም ለኻዊን ትካላት ተረኺቦም፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ መጋቢት/4/ 2017 /ኢዜአ/ሓዱሽ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ማህሙድ ዓሊ የሱፍ ሓዊሱ ሓደሽቲ ተመረፅቲ ስልጣኖም ብዕሊ ተረኪቦም። ኣብ ዋና መቐመጢት እቲ ሕብረት ኣዲስ ኣበባ ዝተገበረ ስነ ስርዓት ርኽክብ፥ ፕሬዚዳንት ኣንጎላን ናይዚ እዋን ኣቦ መንበር ሕብረት ኣፍሪካን ጆአዎ ሎሬንሶ፣ ተሰናባቲን ሓዱሽ ኣመራርሓ ኮሚሽን እቲ ሕብረትን ካልኦት ኣጋይሽን ተረኺቦም። 9ን 10ን ለካቲት 2017 ዓ.ም ዝተሳለጠ መበል 38 ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ፥ ናይጂቡቲ ዜግነት ዘለዎም ማህሙድ ዓሊ የሱፍን ሓዱሽ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ፣ ኣልጄሪያዊት ኣምባሳደር ሰልማ ማሊካ ሃዳዲ ምክትል ኣዶ መንበር እቲ ኮሚሽን ንክኾኑ ምምራፁ ይዝከር።

  ኣዲስ ኣበባ/መጋቢት/3/ 2017 /ኢዜአ/ኮሚሽን ኢኮኖሚ ኣፍሪካ ኣካል መበል 57 ጉባኤ ሚኒስትራት ዝኾነ ኣኼባ ሰብ ሞያ ቴክኒክ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ምክያድ ጀሚሩ። ሚኒስትር ዴኤታ ገንዘብ ሰመሪታ ሰዋሰው ኣብቲ መድረኽ ኣብ ዘስመዐኦ መደረ፤ ኢትዮጵያ ንትግበራ ናፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ መርአያ ዝኾኑ ተግባራት ምውጋን ከምዝኸኣለት ገሊፀን። ኢትዮጵያ ኣብቲ ዞባ ብመሰረተ ልምዓትን ቀረብ ሓይሊን ንምትእስሳር እናሰርሐቶም ትርከብ ተግባራት ብምፅራሕ፤ ንትግበራ ስምምዕነት ናፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ንምቅልጣፍ ቅርብቲ ከምዝኾነት ኣረጋጊፀን። እቲ ጉባኤ “ትግበራ ስምምዕነት ናፃ ንግዲ ኣፍሪካ ምቅልጣፍ፤ ኣፈፃፅምኡ ዘደንፍዑ ስትራቴጂካዊ ስጉምቲታት ምሕንፃፅ” ብዝብል መሪሕ ሓሳብ ክሳብ ዝቕፅል ሰኑይ ከምዝካየድ ተገሊፁ። ብቐንዱ ዛዕባታት ልምዓት ኣፍሪካ ኣብ ዝምልከቱ ጉዳያት ዝዝቲ ጉባኤ እንትኸውን÷ ኣብ ዲጂታላይዜሽን፣ ቴክኖሎጂ፣ ጉዳያት ኢነርጂን ውሕስና ምግቢን ከምዝሽፍን እውን ተሓቢሩ።

  አዲስ አበባ/የካቲት /11/2017/ኢዜአ/ መበል ራብዓይ ዓለም ለኸ ኮንፈረንስ ድሕንነት መንገዲ አብ ማራክሽ -ሞሮኮ ሎሚ ብዕሊ ተጀሚሩ ተጀሚሩ።

  አዲስ አበባ/የካቲት/10/2017/ኢዜአ/ስምምዕ ፕሪቶርያ ንኣፍሪካ ዘጋጥማ ዘሎ ብድሆታት ንምፍታሕ ከም ትምህርቲ ክውሰድ ይግባእ ክብሉ ኮሚሽነር ፖለቲካዊ ጉዳያት፣ ሰላምን ድሕንነትን ሕብረት ኣፍሪካ ኣምባሳደር ባንኮሌ ኣዶዬ ገሊፆም። ኣብታ ኣህጉር ኣብ ሰላምን ፀጥታን ዝረአ ዘሎ ምዕባለን ኩነታት ዲሞክራስያዊ ስርዓት ኣፍሪካን ብዝምልከት ንማዕከናት ዜና መግለፂ እንትህቡ፣ ኣብ መላእ ኣህጉር ብዛዕባ ሰላምን ፀጥታን ዝተፈላለየ ኣረኣእያ ዘንፀባርቕ እዩ። ኣብ ሪፐብሊክ ኮንጎ፣ሱዳን፣ሳሕል፣ሊብያ፣ ሞዛምቢክን ዘሎ ኩነታት ኣሰካፊ ምዃኑ ገሊፆም። ኣብ ሞንጎ ፌደራል መንግስትን ህወሓትን ዝተገበረ ስምምዕነት ፕሪቶርያ ኣብ ኣፍሪካ ፀገማት ንምፍታሕ ከም ትምህርቲ ክውሰድ ይግባእ ኢሎም። ከም መግለፂ ኣምባሳደር ባንኮሌ ኣዶዬ፤ ባይቶ ፀጥታ ሕቡራት ሃገራትን ባይቶ ሰላምን ፀጥታን ሕብረት ኣፍሪካን ኣብ ሶማልያ ዘሎ ጎንፂ ኣብ ምቅላል ተራኦም ይፃወቱ ኣለዉ። ንዚ ድማ ካብ ፈንድ ሰላም ሕብረት 10 ሚልዮን ዶላር ሓገዝ ተገይሩ ኣሎ ። ኣፍሪካዊ ፍታሕ ንፀገማት ኣፍሪካ ብዝብል ኣምር’ውን ነቲ ፀገም ፍታሕ ክረክብ ክደፍእ እዩ። ፀገማት ኣፍሪካ ዝተዋደደ ስጉምቲ ከምዘድሊ ብምግላፅ፤ ማሕበረሰብ ዓለም ድጋፍ ክገብር ፀዊዖም። ኣብ ሪፐብሊክ ኮንጎን ሱዳንን ዝካየድ ዘሎ ጎንፅታት ብዝምልከት ኣብ ባይቶ ሰላምን ፀጥታን ሕብረት ኣፍሪካ ዘተ ከምዝተኻየደ ኣመልኪቶም። ሕብረት ኣፍሪቃ ኣብ ሪፐብሊክ ኮንጎ ኣብ ዘሎ ጎንፂ ዝተሳተፉ ኩሎም ወገናት ፀገማቶም ብዘተ ክፈትሑ ይፅውዕ ኢሎም። ቅድሚ ዓመታት ብሰንኪ ዘይሕገ መንግስታዊ ለውጢ መንግስቲ ሱዳን ካብ ኣባልነት ሕብረት ኣፍሪካ ከምዝተኣገደት ኣዘኻኺሮም፤ ኣብ መንጎ እቶም ኣብቲ ጎንፂ ዘለዉ ተዋሳእቲ ፖለቲካዊ ዘተ ክህሉ ኣገዳሲ ምዃኑ ሓቢሮም። ኣምባሳደር ባንኮሌ፣ ኣብቲ ዝቕፅል ዘሎ ጎንፂ ቅትለት ንፁሃት ሰባት፣ፃታዊ ዓመፅ፣ ምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት ይዕዘብ ከምዘሎ ሓቢሮም። ነዚ ጉዳይ ንምፍታሕ ብዘይካ ዘተ ካልእ ወተሃደራዊ መፍትሒ ክህሉ ከምዘይክእል ኣመልኪቶም። ብተወሳኺ ሕብረት ኣፍሪካ ኣብ ሞዛምቢክን ሊብያን ዝካየድ ዘሎ ጎንፅታት ንምፍታሕን ኩለመዳያዊ ሰላም ንምምፃእን ምስ መንግስታት እተን ሃገራት ብቐረባ ይሰርሕ ከምዘሎ ሓቢሮም። ኣብ ዝሓለፈ ዓመት ኣብ ጋና፣ ቦትስዋና፣ ሴኔጋልን ሞሪሸስን ብመረፃ ሰላማዊ ፖለቲካዊ ምስግጋር ዝተገበረለን ሃገራት ምዃነን ጠቒሶም። ሕብረት ኣፍሪካ ኣብ መላእ ኣፍሪካ ንዝፍጠሩ ጎንፅታት ንኹሉ ዘካተተ ዘተ ብምክያድ መፍትሒ ክረኽቡ ድሌት ከምዘለዎን ነዚ እውን ፃዕሪ ይግበር ከምዘሎ ገሊፆም።

  አዲስ አበባ/የካቲት/10/2017/ኢዜአ/ኣብ ዝሓለፈ ቀዳምን ሰንበትን "ምምላስ ፍትሒ ንኣፍሪካውያንን ንዘርኣ ኣፍሪካውያንን" ብዝብል ቴማ ዝተኻየደ መበል 38 ጉባኤ ሕብረት ኣፍሪካ ትማሊ ተዛዚሙ። ኣብቲ ዋዕላ መራሕቲ ሃገራት ኣፍሪካ፣ ከምኡ’ውን ዋና ፀሓፊ ሕቡራት ሃገራት ኣንቶንዮ ጉተረዝ ሓዊሱ ሓለፍቲ ዝተፈላለዩ ዓለምለኻውያን ትካላት ተሳቲፎም። እቲ ዋዕላ ኣብ ዝተፈላለዩ ኣጀንዳታት ኣህጉር ዘትዩ ውሳኔታት ኣሕሊፉ። እቲ ዝተኻየደ ዘተ’ውን ኣብ ትካላዊ ፅገናታት ሕብረት ኣፍሪካ፣ ምሕዳስ ፍትሒ፣ ኣፍሪካ ኣብ ባይቶ ፀጥታ ሕቡራት ሃገራት ቀዋሚ ውክልና ንምርካብ እትገብሮ ዘላ ቀፃሊ ፃዕሪ፣ ከምኡ’ውን ኣጀንዳታት ሰላምን ፀጥታን ኣህጉር ዘተኮረ እዩ። ካብ’ቲ ዋዕላ ብተወሳኺ ኣብ ኣተገባብራ ከባቢ ናፃ ንግዲ ኣፍሪካን ኣህጉራዊ ንግድን ቁጠባዊ ውህደትን፡ ሕርሻን ለውጢ ከባቢ ኣየርን ፣ሰብኣዊ መሰላት፣ምብቃዕ ስርዓተ ፆታን መንእሰያትን ከምኡ’ውን ትካላዊ ምድላዋት ተዘትዩሎም። ኣብቲ ዋዕላ ሚኒስትር ጉዳያት ወፃኢ ጅቡቲ ማሕሙድ ዩሱፍ ሓድሽ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ኮይኖም ተመሪፆም፤ ኣቦ መንበር እቲ ኮሚሽን ነበር ሙሳ ፋኪ ማሃማት ናይ ክብሪ ምፍናው ተገይርሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/የካቲት/8/2017 (ኢዜአ)ኣፍሪካ ሰላምን ፀጥታአን ዝነገሰላ ንክትከውን ጎንፅታት ጠጠው ንኸብሉ ክሰርሕ ኢየ ክብሉ ሓዱሽ ኣቦ መንበር ሕብረት ኣፍሪካ ብምኻነ ዝተመረፁ ፕሬዚዳንት ዧው ማኑኤል ጎሳዌስ ሎሬንሶ ገሊፆም። እቶም ፕሬዚዳንት ኣብ ዝገበርዎ መደረ፥ በፍላይ ኣብ ዓውዲ ግብርና፣ ኢኮኖሚ፣ ሰላምን ፀጥታን ከምዝሰርሑ ኢዮም ተዛሪቦም። ዞባዊ ንግዲ ኣፍሪካ ዝፈጠሮ ዕድል ብምጥቃም ኣብታ ኣህጉር ስሉጥ ዘምድና ነግዲ ንክህሊ ጠመተ ብምሃብ ከምዝሰርሑ ሓቢሮም። ሃገሮም ኣብ ኣፍሪካ ንዝካየዱ ዋና ዋና መደባትን ፕሮጀክታትን መፈፀሚ ዝውዕል ፋይናንስ ንምትእኽካብ መስ ሕብረት ኣፍሪካ ብሓባር ከምእትሰርሕ እውን ኣረጋጊፆም። ኣብ ሕቡራት መንግስታት ዝካየዱ ትካላዊ መመሓየሺታት ንረብሓ ኣፍሪካ ቆላሕቲ ንክህቡ ድማ ሓቲቶም።

  ኣዲስ ኣበባ/የካቲት/8/2017 /ኢዜአ/ዋና ፀሓፊ ሕቡራት መንግስታት ኣንቶኒዮ ጉቴሬዝ፥ ኣፍሪካ ኣብ ቤት ምኽሪ ፀጥታ እቲ ሕብረት ቀዋሚ መንበር ክሳብ ትረክብ ፃዕሪ ምግባሮም ከምዝቕፅሉ ገሊፆም። ይካየድ ኣብ ዘሎ መበል 38 ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ መደረ ዘስምዑ እቶም ዋና ፀሓፊ፥ ማሕበረሰብ ዓለም ብባዕዳዊ መግዛእትን ነግዲ ባሪያን ልዑል በደል ዝበፅሓ ኣህጉር ምዃና ክዝንጋዕ አየብሉን ኢሎም። ስለዝኾነ ግቡእ ካሕሳ ክትረክብ ከምዝግበኣ ኣፅንኦት ብምሃብ ተዛሪቦም። ኣፍሪካ ኣብ ቤት ምኽሪ ፀጥታ ቀዋሚ መንበር ዘይምርካባ አልዒሎም ፥ ስለዝኾነ ክሳብ እትረክብ ፃዕሪ ምግባሮም ከምዝቕፅሉ ገሊፆም። ንሰላምን ፀጥታን ብዝግባእ ምስራሕ ከምዝግባእ ብምግላፅ፥ ኣብ ሱዳንን ዴሞክራቲክ ሪፐብሊክ ጎንጎን ዘሎ ኲናት ሕድሕድ ደው ንክብል ኣተሓሳሲቦም። ብዝኾነ ይኹን ኩነታት ዞባዊ መስሕሓብ ክእለ ከምዝግባእ እወን ገሊፆም። ሕቡራት መንግስታት እውን ዘግበር ኩለ መዳያዊ ደገፋት ኣጠናኺሩ ከምዝቕፅል ኣረጋጊፆም። ገብረ ራዕድነት ኣብ ልዕሊ ኣፍሪካ ዘለዎ ፀቕጢ ብቐሊሉ ክረአ ከምዘይግባእ እቶም ዋና ፀሓፊ አመልኪቶም።

  አዲስ አበባ/ የካቲት /8/2017 (ኢዜአ)፡- አንጎላ ናይ 2025 አቦ መንበርነት ሕብረት አፍሪካ ካብ ሞርታንያ ብዕሊ ተረኪባ ፕሬዚዳንት ኣንጎላ ዣዎ ማኑኤል ጎንሳልቬስ ሎሬንስ ኣቦ መንበር ሕብረት ኣፍሪካ ብምዃን ተመሪፆም። መበል 38 ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ “መከሓሓሲ ፍትሒ ንኣፍሪካዊያንን ዘርዓ ኣፍሪካዊያንን” ብዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይካየድ ኣሎ።

  ኣዲስ ኣበባ/የካቲት/8/ 2017 /ኢዜአ/ብስሉጥ ይዓቢ ኣብ ዘሎ ዲጂታል ምህዳር ተወዳደርቲ ተፃወትትቲ ምዃና ንምርግጋፅ ኣፍሪካ ኣብ ዓለም ለኻዊ ውድድር ቴክኖሎጂ ብንቕሓት ክትሳተፍ አለዋ ክብሉ ቀዳማይ ሚኒስትር ኣቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር) ገሊፆም። ቀዳማይ ሚኒስትር ኣቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር) ኣብ መበል 38 ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ መኽፈቲ መደረ ኣስሚዖም። እቶም ቀዳማይ ሚኒስትር ኣብ መደረኦም፥ ብስሉጥ እናዓበየ ዝመፅአ ኣርቴፊሻል ኢንተለጀንስ ኢኮኖሚናን ማሕበረሰብናን ንምብራኸ ልዑል ዓቕሚ ኣለዎ ኢሎም። ዓውዲ ኣርቴፊሻል ኢንተለጀንስ፣ ተሓዳሲ ሓይሊን ሞባይል ቴክኖሎጂን ብምትሕብባር ከም ለውጢ ከባብያዊ አየር፣ ዘይ ሙሉኡ መሰረተ ልምዓትን ፀገም ጥዕና ሕብረተሰበን ዝኣመሰሉ ሓበራዊ ፀገማት ንምፍታሕ ዘኽእል ኢዩ ኢሎም። ብዛዕባ ሓበሬታ ሉእላዊነት፣ ተረባሕነት ሓቓፊ ቴክኖሎጂን ልምዓትን እውን ኣብ መደረኦም ብገፊሑ አቐሪቦም ።

  ኣዲስ ኣበባ/የካቲት/8/ 2017 /ኢዜአ/ፍልስፍና ምድማር ብዙህነትን ሕብረትን ንምጥንኻር ቁልፊ ግደ ምህላዉ ከምዘለዎ ኮይኑ ፓን ኣፍሪካኒዝም ንምጥንኻር ዝሕግዝ ኢዩ ክብሉ ቀዳማይ ሚኒስትር ኣቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር) ገሊፆም። መበል 38 ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ “መከሓሓሲ ፍትሒ ንኣፍሪካዊያንን ዘርዓ ኣፍሪካዊያንን” ብዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይካየድ ኣሎ። ኣብቲ ጉባኤ መኽፈቲ መደረ ዝገበሩ ቀዳማይ ሚኒስትር ኣቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር)፥ ብብዕዳዊ መግዛእቲ ዝመፅአና ስምብራት ባዕልኻ ብምኽኣልን ድኽነት ብምስዓርን ክነሕውዮ ይግበአና ኢሎም። ነዚ እውን ዝተፈላለዩ ምዕቡላት ተልሚታት ግብርና ተግባራዊ ብምግባር፣ ብምግቢ ዓርስና ብምኽኣልን ድኽነት ብምስዓርን ክኸውን ከምዝግባእ ገሊፆም። ኢትዮጵያ በዚ መዳይ ዝተፈላለዩ ነዚ ዘበን ዝምጥኑ ተልሚታት ግብርና ብምጥቃም ካብ ኣፍሪካ ቀዳመይቲ ኣፍራይት ስርናይ ሃገር ምዃን ከምዝኸኣለት ኣብሪሆም። ንቐፃሊ ትውልዲ አውን ዘበን ተሳጋሪ ሰረት ንምንባር ኣፍሪካዊ ዲያስፖራ ምንቕቓሕን ምስታፍን ይግባእ ኢሎም። ኣብ ኣፍሪካ ዘላቒ ሰላምን ምዕባለን ንምርግጋፅ ብሓባር ብምድማር ኣፍሪካዊያን እንደሊያ ዝማዕበለት ኣህጉር መፍጣር ንኽእል ኢና ብምባል፥ ቀዳማይ ሚኒስትር ኣቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር) ናይ ባዕዳዊ መግዛእቲ ስምብራትና በዚ ኢና እነሕውዮ ከብሉ ኣፅንኦት ሂቦም። ናይ ኣፍሪካ ናይ ካሕሳ ሕቶ ካብ ቃል ብዝዘለለ ፍትሒ ናይ ምንጋስ ሕቶ ኢዩ እወን ኢሎም። ዝኾነ ይኹን ዘርኢ ሰብ ብማዕርነት ተኸቢሩ መእንታ ክነብር ፍትሒ ምንጋስ ወሳኒ ከምዝኾነ እውን ኣፅንኦት ሂቦም ተዛሪቦም።

  ኣዲስ ኣበባ/የካቲት/8/ 2017 /ኢዜአ/መበል 29ጉባኤ ትካል ልምዓት ቀዳማዊት እመቤት ኣፍሪካ ይሳለጥ ኣሎ። ኣብቲ ጉባኤ፥ ቀዳማዊት እመቤት ዝናሽ ታያቸው ይሳተፋ ኣለዋ።

  ኣዲስ ኣበባ/የካቲት/8/ 2017 /ኢዜአ/መበል 38 ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ ይካየድ ኣሎ። እቲ ጉባኤ፥ “መከሓሓሲ ፈትሒ ንኣፍሪካውያንን ዘርዓ ኣፍሪካዊያንን” ብዝብል መሪሕ ሓሳብ ከምዝካየድ ተገሊፁ። ኣብቲ ጉባኤ ንምስታፍ መራሕቲ ዝተፈላለያ ሃገራት፣ ዋና ፀሓፊ ሕቡራት መንግስታት ኣንቶኒዮ ጉተሬዝ ሓዊሱ ዝተፈላለዩ ሓላፍቲ ዓለም ለኸ ትካላት ኣዲስ ኣበባ ኣቲዮም። እቲ ጉባኤ፥ አብዝተፈላለዩ ኣህጉራዊ ኣጀንዳታት ብምምካር ውሳነታት ከማሓላልፍ ኢዩ ዝብል ትፅቢት ኣሎ። ኣጀንዳታት ትካላዊ መመሓየሺ ሕብረት ኣፍሪካ፣ ናይ መከሓሓሲ ፍትሒ፣ ኣፍሪካ ኣብ ቤት ምኽሪ ፀጥታ ሕቡራት መንግስታት ቀዋሚ ውክልና ንምርካብ ዝግበሩ ዘለዉ ምንቅስቓሳት፣ ኣህጉራዊ ሰላምን ድሕንነትን ዘተ ከምዝግበረሎም ተሓቢሩ። ብተወሳኺ ኣፈፃፅማን ኣህጉራዊ ዝምድናታት ንግዲን ኢኮኖሚን ነፃ ዞባ ነግዲ ኣፍሪካ፣ ገብርናን ለውጢ ከባብያዊ አየርን፣ ሰብኣዊ መሰላት፣ ሰርዓተ ፆታን መናእሰይ ምብቃዕን ከምኡውን ኣወዳድባ ትካላት ዝጠመተ ኣጀንዳታት እቲ ጉባኤ ክዛተ ኢዩ ዝበል ትፅቢት ኣሎ። 5ን 6ን ለካቲት 2017 ዓ.ም ዝተሳለጠ መበል 46 ስሩዕ ኣኼባ ቤት ምኽሪ ኣፈፃሚ ስራሕ ሕብረት ኣፍሪካ እቶም መራሕቲ ዝዛተይሉ ኣጀንዳታት ምፅዳቑ ይፍለጥ።

  አዲስ አበባ/የካቲት/6/2017/ኢዜአ/ኣፍሪካ ምስ በዝሒ ህዝባ ዝመጣጠን ቐፃልነት ዘለዎ ውሕስነት ምግቢ ክተረጋግፅ ከምዘለዋ ኮሚሽነር ኣምባሳደር ጆሴፋ ሳኮ ገሊፀን። መበል 46 ስሩዕ ጉባኤ ቤት ምኽሪ ፈፃሚ ስራሕ ሕብረት ኣፍሪካ ካብ ትማሊ ጀሚሩ ኣብ ኣዲስ ኣበባ እናተሳለጠ ይርከብ። ኮሚሽነር ግብርና፣ ልምዓት ገጠር፣ ብሉ ኢኮኖሚን ዘላቒ ከባቢ ኣየርን ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ኣምባሳደር ጆሴፋ ሳኮ ኣብ ዙርያ ስርዓተ ምግቢ ኣፍሪካ ንመራኸብቲ ሓፋሽ መግለፂ ሂበን። ኣብ መግለፂአን ከምዝበልኦ፤ ኣፍሪካ ኣብዚ ሕዚ እዋን ብሰንኪ ለበዳ፣ ለውጢ ኸባቢ ኣየር፣ ጎንፂ ዩክሬንን ሩስያን ዝኣመሰሉ ኣህጉር ለኻውን ዓለም ለኻውን ፀቕጥታት ኢኮኖሚኣ ኣዝዩ ተጎዲኡ 'ዩ። ከም መብሪሂ እተን ኣምባሳደር፤ ብኣቆፃፅራ ኣውሮፓውያን ኣብ 2050 ህዝቢ ኣፍሪካ ኽልተ ነጥቢ ሓሙሽተ ቢሊዮን ክበፅሕ 'ዩ ተባሂሉ ትፅቢት ይግበር። ብምዃኑ 'ውን ምስ በዝሒ ህዝባ ዝመጣጠን ቐፃልነት ዘለዎ ውሕስነት ምግቢ ምርግጋፅ ትፅቢት ይግበረላ ኢለን። 70 ሚኢታዊ ዝኸውን ህዝቢ ኣፍሪካ ኣብ ትሕት ብርኪ መነባብሮን ኣብ ገጠርን ከምዝነብር ሓቢረን። “ኣፍሪካውያን ለማዓንቲ ዘይኾኑስ ሰብ ዋና ብርክት ዝበለ ተፈጥሮኣዊ ሃፍቲ 'ዮም ብምባል፤ ብምዃኑ 'ውን ኣፍሪካ ዘለዋ ተፈጥሮኣዊ ሃፍቲ ብኣግባቡ ብምልማዕ ናብ ምህርቲ ምቕያር ይግባእ ክብላ ተዛሪበን።

  አዲስ አበባ/ጥሪ/22/2017/ኢዜአ/ኣብ ልዕሊ ኢትዮጵያ ፀቕጢ ንኽግበር ረብሓ ግብፂ ንምሕላው ጉቦ ዝተቐበሉ ነበር ሴናተር ኒው ጀርዚ ቦብ ሜኔንዴዝ ናይ 11 ዓመት ማእሰርቲ ተፈሪድዎም። ንኻልእ ሃገር ብምሕጋዝ 16 ኽስታት ዝቐረብዎም ሜንዴዝ፤ እንተንኣሰ 15 ዓመታት ክፍረደሎም ከምዝግባእ ተገሊፁ። ብፍላይ ካብ መንግስቲ ግብፂ ዝተቐበሉዎም ብርክት ዝበሉ ወርቅታት፣ ጥረ ገንዘብን መርሴዲስ ቤንዝ መኪናን ንገበኖም መረጋገፂ ተገይሮም ንቤት ፍርዲ ከም መረዳእታ ምቕራቦም ፀብፃብ ሮይተርስ የመላኽት። ሜንዴዝ ብጠበቕኦም ኣቢሎም ቕልል ዝበለ መቕፃዕቲ ማሕበራዊ ግልጋሎት እንተሓተቱ 'ውን እቲ ቤት ፍርዲ ሕቶኦም ኣይተቐበሎን።

  አዲስ አበባ/ታሕሳስ/3/2017/ኢዜአ/ መራሒ ተቓዋሚ ፓርቲ ዋዳኒን ነበር ኣፈ ጉባኤ ቤት ምኽሪ ሶማሊላንድን ዝነበሩ ኣብዲራህማን 6ይ ፕሬዝዳንት ርእሰ ምምሕዳር ሶማሊላንድ ኾይኖም ንምስራሕ ቓለ ማሕላ ፈፂሞም። ኣብደልራህማን ሞሃመድ ኣብዱላሂ ካብ ሙሴ ቢሂ ኣብዲ ንስልጣን ፕሬዝዳንትነት ሶማሊላንድ ሎማዓንቲ ተረኪቦም። እቶም ሓዱሽ ፕሬዝዳንት ምስ ኢትዮጵያ ንዘሎ ርክብ ኣጠናኺሮም ከምዝቕፅሉ ኣመላኺቶም። ፕሬዝዳንት ኣብዲራህማን ሞሃመድ ኣብ መኽፈቲ መደረኦም፤ ንሃገራዊ ሓድነት፣ ኢኮኖሚያዊ ልምዓትን ዞባዊ ምትእስሳርን ቐዳምነት ንምሃብ ቓል ኣትዮም። ጉልቡትን ንኹሉ ዘካተተ ሶማሊላንድን ንምህናፅ ጉዕዞ ጀሚርና። ጉዳይ ፖለቲካ ዝኾነ ይኹን ንሕድሕድ ዜጋ ብሩህ ተስፋ ንክህልዎ ብሓባር ክንሰርሕ ኢና ኢሎም።