አዲስ አበባ/ጥሪ/12/2017/ኢዜአ/ኣብ ቤት ምኽሪ ተወከልቲ ህዝቢ ቐዋሚ ኮሚቴ ጉዳያት ማይ፣ መስኖ፣ ከባቢ ቆላን ልምዓት ከባቢን ኣብ ረቂቕ ኣዋጅ መጣየሺ ላዕለዋይ ቤት ምኽሪ ተፋሰሳት መፈፀሚ ምምሕዳር ዝተዋደደ ሃፍቲ ማይ ምስ ዝተፈላለዩ መዳርግቲ ኣካላት ዘትዩ። ኣብቲ ምይይጥ ኣካቢት ቀዋሚ ኮሚቴ ጉዳያት ማይ፣ መስኖ፣ ከባቢ ቆላን ልምዓት ፈቲያ ኣሕመድ ከምዝተዛረብኦ፤ እቲ ረቂቕ ኣዋጅ ተፀዋዕነቱ ንቐዳማይ ሚኒስትር ኾይኑ ምድላዉ ጉዳይ ማይ ዝደልዮ ልዑል ኣድህቦ ኣብ ግምት ብምእታው ዝተዳለወ ምዃኑ ዘመላኽት 'ዩ። እቲ ኣዋጅ ኢትዮጵያ ዘለዋ ሃፍቲ ማይ ገፀ ምድርን ኸርሰ ምድርን ብፍትሓውነትን ዘላቕነትን ንምጥቃም ንኽትክእል ዝሕግዝ ካብ ምዃኑ ብተወሳኺ ኣብ ጉዳይ ማይ ንዝውስኑ ዝተፈላለዩ ኣካላት ብሓደ ብምውዳብ ውፅኢታዊ ምምሕዳር ሃፍቲ ማይ ንክህልው ዝገብር 'ዩ ክብላ ተዛሪበን። ኣብቲ ኣዋጅ ሰፊሕ ምይይጥ ድሕሪ ምግባር እታዎት ተወሲኽዎ ንኽፀድቕ ናብ ቤት ምኽሪ ተወከልቲ ህዝቢ ከምዝቐርብ ተመላኺቱ።

  አዲስ አበባ/ጥሪ/12/2017/ኢዜአ/ መበል 69 ፎረም ከባቢ ኣየር ቐርኒ ኣፍሪካ “ክፍተታት ቕድመ መጠንቀቕታ ግልጋሎታት ከባቢ ኣየር ብሓባር ምፅባብ” ብዝብል ኣብ ኣዲስ ኣበባ ሎሚ ምስላጥ ጀሚሩ ። ዋና ዳይሬክተር ኢንስቲትዩት ሚቲዎሮሎጂ ኢትዮጵያ ኣይተ ፈጠነ ተሾመ ኣብቲ ፎረም ከምዝተዛረብዎ፤ እቲ ኢንስቲትዩት ኣብ መረዳእታ ዝተመስረተ ውሳነ ንክህብ ዘኽእል ዘተኣማምንን ተበፃሕን መረዳእታ ነባሪ ኣየር ንምቕራብ እናሰርሐ 'ዩ። ነዚ 'ውን ተበፃሕነቱ እናስፍሐ፣ ማእኸላት ክልል እናብቅዐ፣ መሳርሕታት እናዘመነን ዓቕሚ ሰራሕተኛታት እናዕበየን እናጠናኸረን ይርከብ ኢሎም። ለውጢ ከባቢ ኣየር ስሩዕ ዘይኾነ ማይ፣ ድርቅን ልዕሊ መጠን ማይን የስዕብ። ስለዚ ሓደጋታት ለውጢ ነባሪ ኣየር ንምንካይን ፀገማት ናብ ዕድላት ንምቕያርን መረዳእታ ከባቢ ኣየር ኣድላዪ ምዃኑ ተዛሪቦም። እተ ፎረም ሎማዓንቲ ሓዊሱ ንኽልተ መዓልትታት ክሳለጥ 'ዩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ጥሪ /9/2017 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ኣብ ሓምለዋይ ልምዓት ዝነኣድ ስራሕ እናሳለጠት ከምትርከብ ትካል ልምዓት ውድብ ሕቡራት መንግስትታት ኣፍሊጡ። “ሓምለዋይ ጉዕዞ ኢትዮጵያ 2030” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ዓመታዊ ኮንፈረንስ ልምዓት ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይካየድ ኣሎ። ኣብቲ ኮንፈረንስ፤ ተወካሊ ትካል ልምዓት ውድብ ሕቡራት መንግስትታት ኣብ ኢትዮጵያ ሳሙሄል ዶ፣ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ፕላንን ልምዓት ኢኮኖምን በረከት ተስፋጽዮን ሓዊሱ ካልኦት ዝምልከቶም ኣካላት ተረኺቦም። ተወካሊ ትካል ልምዓት ውድብ ሕቡራት መንግስትታት ኣብ ኢትዮጵያ ሳሙሄል ዶ ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኢትዮጵያ ኣብ ሓምለዋይ ልምዓት ብርክት ዝበሉ ስራሕቲ እናሳለጠት እያ ትርከብ። ስለዝኾነ ድማ ኢትዮጵያ ኣብ ዝሓለፉ 5 ዓመታት ኣብ ሓምለዋይ ልምዓት ዝነኣድ ስራሕ ከምዘሳለጠት ተዛሪቦም። ኣብ ፕሮግራም ሓምለዋይ ኣሰር 40 ቢልዮን ፈልሲ ምትካላ ብምንኣድ፤ ስምምዕ ፓሪስ ተግባራዊ ንምግባር ዘርኣየቶ ቆራፅነት እውን ሓቢሮም። ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ፕላንን ልምዓት ኢኮኖምን በረከት ተስፋጽዮን ብግደኦም፤ ኢትዮጵያ ኣብ 2030 ሓምለዋይ ኢኮኖሚ ንምርግጋፅ ብርክት ዝበሉ ስራሕቲ እናሳለጠት ከምትርከብ ገሊፆም። ኣብቲ ኮንፈረንስ፤ ኣብ ሓምለዋይ ልምዓት ኢትዮጵያ መፅናዕታዊ ፅሑፋት ቀሪቦም ከምዝዝተየሎም ተገሊፁ።

 

  ኣዲስ ኣበባ/ ጥሪ/7/ 2017 /ኢዜአ/ኣብ ኢትዮጵያ ንለውጢ ከባብያዊ አየር ዘይብዳህ ኩለመዳይ ስርዓተ ምግቢ ንምፍጣር ይስራሕ ኣሎ ክብሉ ሚኒስትር ሕርሻ ግርማ ኣመንቴ (ዶ/ር) ገሊፆም፡፡ ስርዓተ-ምግቢ ኢትዮጵያ ለውጢ ከባብያዊ አየር ከስዕቦ ዝኽእል ፅዕንቶ ምላሽ ኣብ ምሃብ ትኹረት ዝገበረ መድረኽ ይካየድ ኣሎ። ግርማ ኣመንቴ (ዶ/ር) ኣብቲ መድረኽ÷ ስግኣት ዓለም እናኾነ ዝመፅአ ለውጢ ከባብያዊ አየር ብፍላይ ኣብ ስርዓት ኣመጋግባ ዜጋታት ዝኸፍአ ፅዕንቶ እንተሕድር ኢትዮጵያ ብምውዳድ እናሰርሐት ከምዝኾነት ተዛሪቦም፡፡ በዚ ድማ መንግስቲ ዓለም ለኸ ትካላት፣ ዘፈር ውልቀ ሓዊሱ ብምስታፍ እናሰርሐ ከምዝኾነ እውን እቶም ሚኒስትር ኣመልኪቶም፡፡ ሚኒስትር ጥዕና ዶክተር መቅደስ ዳባ ብግደአን÷ ኣብ ስርዓተ ምግቢ ትኹረት ዝገበረ ስምምዕነት ቃል ኪዳን ሰቆጣ ብዕቱብ እናተሰርሐሉ ከምዝኾነ ተዛሪበን። እቲ መድረኽ ኣብ ዙሪያ ፅዕንቶ ለውጢ ከባብያዊ አየር ዝውገኑ ተግባራት፣ ስግግር ስርዓተ-ምግቢን ኣመጋግባን ንምውዳድ ዝግበሩ ሃገራዊ ፃሪታት ኣብ ምጥዕዓም ልዑል ረብሓ ከምዝህልዎ ተሓቢሩ።

  አዲስ አበባ/ታሕሳስ/22/2017/ኢዜአ/ኣብ ኢትዮጵያ ንፈለማ እዋን ዓለም ለኻዊ ኮንፈረንስ መስኖን ብለውጢ ነባሪ ኣየር ዘይቕልበስ መፍረያይነትን ከምዝካየድ ተገሊፁ። ነቲ ኮንፈረንስ ብዝምልከት መኽፈቲ መደረ ዝገበሩ ሚኒስትር መስኖን ቆላማ ከባብን ኣብርሃም በላይ(ዶ/ር)፤ ኣብ ኢትዮጵያ ንፈለማ እዋን ዓለም ለኻዊ ኮንፈረንስ መስኖን ብለውጢ ነባሪ ኣየር ዘይቕልበስ መፍረያይነትን ክካየድ 'ዩ። እቲ ኮንፈረንስ ሃገርና ኣብ ልምዓት መስኖ እናሰርሐቶ ንትርከብ ስራሕ ንምፍላጥን ንመራሕቲ ሃገራት ኣፍሪካ ንምርኣይን ከምዝጠቅም ተዛሪቦም። ሃገርና ዘለዋ ሃፍቲ ተፈጥሮ ምሉእ ብምሉእ ንምልማዕ ዘኽእል ልምዲ ዝርከበሉ ምዃኑ ገሊፆም። እቲ ኮንፈረንስ ካብ 5 ክሳብ 7 ለካቲት 2017 ዓ.ም ኣብ ሙዝየም መዘከርታ ዓድዋ ክካየድ 'ዩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ ታሕሳስ/8/ 2017 /ኢዜአ/አብ ክልል ትግራይ ወረዳ ሕንጣሎ ሕብረተሰብ ኣብ ደኒ ዘለዎ ኣራኣእያ ናብ ዝሐሸ ብርኪ ንምምፃእ ጠመተ ሂብካ ምስራሕ ከም ዘድሊ መተሓባበሪ ከይዲ ስራሕ ሃፍቲ ተፈጥሮ እቲ ወረዳ ኣይተ ብርሃኑ ኪሮስ ሓቢሮም። ቤት ፅሕፈት ዘፈር ቁጠባ ወረዳ ሕንጣሎ "ደኒ ተዘይሃልዩ ሰብ ክነብር ኣይኽእልን" ብዝብል ሓሳብ ህዝባዊ ዋዕላ ደኒ ኣካይዱ። ወረዳ 31 ሄክታር ብናይ መንግስቲ ደኒ ዝተኸለለ እንትኸወን፥ ሕብረተሰብ ኣብ ደኒ ዘለዎ ኣራኣእያ ናብ ዝሐሸ ብርኪ ንምምፃእ ጠመተ ሂብካ ምስራሕ ከም ዘድሊ መተሓባበሪ ከይዲ ስራሕ ሃፍቲ ተፈጥሮ ወረዳ ሕንጣሎ ኣይተ ብርሃኑ ኪሮስ ሓቢሮም። ኣብ 2017 ዓ.ም ሽፋን ደኒ ናብ ቅድሚ ኲናት ዝነበሮ ንምምላስ ምስ ክኢላታትን ኣመራርሓን ጣብያታት ኢሉ ’ውን ህዝቢ ብምዃን ክሰርሓሉ ይግባእ ኢሎም። ኣብ ወፍሪ ተኸላ ፈልሲ ዝተተኸሉ ፈልስታት ብምክንኻን፣ ተፈጥራኣዊ ደኒ ብምክልኻልን ብምኽላልን ናብ ዘሐሸ ብርኪ ንምብፃሕ ዝዓበየ ለውጢ ምርኣይ ከምዘድሊ እውን ተዛሪቦም። ብተወሳኺ ኣመራርሓ ዞባ፣ ወረዳ፣ ክኢላታት ሕርሻ ፣ ኣካላት ፀጥታ ወረዳን ጣብያን ብምውዳድ ኣብ ደኒ ዕሙቕ ዝበለ ኣፍልጦ ንክህልዎም ከምዝስራሕ ምግላፆም ኣብ ጉዳያት ኮሚኒኬሽን ግዚያዊ ምምሕዳር ክልል ትግራይ ዝረኸብናዮ ሓበሬታ የረድእ።

  አዲስ አበባ/ህዳር/ 23/2017(ኢዜአ)፦ቤት ምኸሪ ምሕዳር ደኒ ኢትዮጵያ ጊዚያዊ መረጋጊፂ ብርኪ ምሕደራ ልምዓት ምርካቡ ዕላዊ ጌይሩ። ቤት ምኽሪ ምሕዳራ ደኒ ኢትዮጵያ ጊዜያዊ መረጋገፂ ደረጃ ምሕደራ ልምዓት ደኒ ምርካባ ዕላዊ ገይሩ አሎ፡፡ ሎሚ መዓልቲ ዕላዊ ዝተገበረ ስታንዳርድ ምሕደራ ደኒ ዓውዲ ልምዓት ደኒ ኢትዮጵያ ብምጥንኻር ንዕዳጋ ዓለም ዝቐርቡ ፍርያታት ልምዓት ደኒ ፅርየቶምን ተደላይነቶምን ዘበርኸ ኢዩ ተባሂሉ። ብፍላይ ኣብ ስነ ምህዳር ፅዕንቶ ንምንካይ ከም ማይ፣ ካርበን፣ ብዝሃ ህይወትን መሰል ዓውዲታትን ንምሕላው ከምዝሕግዝ ተገሊፁ። ኢትዮጵያ ኣብ ማእኸላይ እቶት ዘለወን ሃገራት ንምስላፍ ዘለዋ ትልሚ ጋህዲ ንምግባር ኣብ 2025 ዓ.ም 15 ሚሊየን ሄክታር ዝባደመ መሬት ብደኒ ንምሽፋን እናሰርሐት ከምትርከብ እውን ተሓቢሩ፡፡ ዋና ዳይሬክተር ልምዓት ደኒ ኢትዮጵያ ከበደ ይማም÷ ሽፋን ደኒ ኢትዮጵያ 23 ነጥቢ 6 ሚኢታዊ ከምዝበፅሐ ብምግላፅ እቲ ደረጃ ምሕደራ ልምዓት ደኒ ዝተጠናኸረ ስርዓት ምሕደራ ብምዝርጋሕ ምብራስ ደኒ ንምክልኸአል ዘኽእል ከምዝኾነ ተዛሪቦም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር/21/ 2017 /ኢዜአ/ኣብ መቐለ ኣብ ቀረባ እዋን ናብ ዕዳጋ ዝኣተዋ ናይ ኤሌክትሪክ ተሽከርከርቲ ብተጠቀምቲ ጠለበን እናወሰኸ ምምፅኡ ኣቕረብቲ ተሸከርከርቲን ተጠቀምቲን እታ ከተማ ገሊፆም። ዓቕሚ ምክልኻል ብኽለት አየርን ድምፂን እተን ተሽከርከርቲ ኣብ ዕዳጋ ተመረፅቲ ንኽኾና ምኽንያት ከምዝኾነ እውን እቶም ኣቕረብቲ ኣመልኪቶም። በዓል መዚ ሓለዋ ከባቢን ለውጢ ከባብያዊ አየርን ግዚያዊ ምምሕዳር ክልል ትግራይ ብግድኡ÷ እተን ተሽከርከርቲ ዝጥቀመኦ ቴክኖሎጂ ብኽለት ድምፂን ኣየርን ዝንክዩ ብምዃኖም ብመንግስቲ ዝተባባዕ ከምዝኾና ምግላፁ ኢዜአ ፀብፂቡ። ኣብቲ በዓል መዚ ዳይሬክተር ክትትልን ትግበራን ኣይተ ሕሉፍ ሓጎስ ከምዝገለፁዎ፤ መንግስቲ ለውጢ ከባብያዊ አየር ዝፃወር ኢኮኖሚ ኣብ ምህናፅ መሰረት ዝገበሩ ዝተፈላለዩ ተግባራት እናወገነ ይርከብ። ሰብ ሃፍቲ ካብ ብኸለት ነፃ ዝኾና ተሽከርከርቲ ናብ ዕዳጋ ኣብ ምቕራብ እናገበሩዎ ዝርከቡ ምንቅስቓስ ከም ክልል ዝድገፍን ክተባባዕ ዝግበኦን ጉዳይ ከምዝኾነ እውን ኣብሪሆም።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/19/ 2017 /ኢዜአ/ኣብ ክልል ትግራይ ዞባ ደቡብ ወረዳ ራያ ጨርጨር ኣብ ልዕሊ ዝራእቲ ሓደጋ የብፅሓ ዘለዋ ዕስለ ኣዕዋፍ ኣብ ሓረስታይ ዝለዓለ ስግኣት ፈጣረን ከምዘለዋ ተገሊፁ። መበገሲአን ካብ ክልል ኣምሓራ ከባቢታት ኮምቦልቻን ሽዋ ሮቢትን ከም ዝኾና ዝንገረለን ብልምዲ “ዑፍ ዋጃ” እናተብሃላ ዝፅውዓ ዕስለ ኣዕዋፍ፥ ኣብቲ ወረዳ ጣብያ ባግኤ ደልዎ ፃዕዳ ሜዳ ኣብ ዝተብሃለ ኸባቢ ኣብ ልዕሊ 1 ሺሕ ሄክታር መሬት ዝነበረ ዝራእቲ መሸላ በሊዐን ሙሊኡ ክዓንው ከምዝገበርኦ ተገሊፁ። እተን ዕስለ ኣዕዋፍ በቲ ሐዚ ዘብፅሕኦ ዘለዋ ሓደጋ እንተቐፂለን ከብፅሕኦ ዝኽእል ሓደጋ ዝኸፈአ እዩ ክኸውን ዝበሉ ሓረስቶት እቲ ኸባቢ፥ መንግስቲ ፌደራልን ክልልን ህፁፅ መፍትሒ ንክገብሩ ፃውዒት ኣቕሪቦም። እተን ባልዓት ኣብቲ ኸባቢ ብምህላወን ኣብዚ ሐዚ እዋን ኣብ ልዕሊ ዝባፅሑ ዝራእቲ ከብፅሕኦ ዝኽእል እዋናዊ ዕንወት እውን ከምዝህሊ ተገሊፁ። ብፍላይ ኣብ ልምዓት መስኖ ንዝካየድ ምንቅስቓስ ከቢድ ስግኣትን ዕንቅፋትን ከም ዝኾና እቶም ሓረስቶት ተዛሪቦም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር /16/2017 (ኢዜኣ) መበል 29 ጉባኤ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ውድብ ሕቡራት መንግስትታት (ኮፕ 29) ንኢትዮጵያን ኣፍሪካን መሸጣ ካርቦን ተግባራዊ ኣብ ምግባር ተስፋ ዘለዎም ስምምዓት ብምፍርራም ከምዝተዛዘመ ሚኒስቴር ፕላንን ልምዓትን ገሊፁ። እቲ ካብ 2 ሕዳር 2017 ዓ/ም ጀሚሩ ክካየድ ዝፀንሐ ጉባኤ ትማሊ ተዛዚሙ። ኣብቲ ጉባኤ ላዕለዋይ ጉጅለ ልኡኽ ኢትዮጵያ ተሳቲፉ እዩ። ብመሰረት ስምምዕ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ፓሪስ ዓንቀፅ 6.2 ከምኡ እውን 6.4 መሸጣ ካርቦን ተግባራዊ ምግባር ኣብ ዝከኣለሉ ኩነታት ኣብ ስምምዕ ተበፂሑ እዩ። እዚ ድማ ንኢትዮጵያን ኣፍሪካን ኣወንታዊ ኣስተዋጽኦ ከምዘለዎ ካብ ሚኒስቴር ፕላንን ልምዓትን ዝተረኸበ ሓበሬታ የመላኽት። ኢትዮጵያ ኣብ ትሕቲ እዚ ስምምዕ ቀዲማ ምትሕብባር ዘላቒ ሓምለዋይ ልምዓት ምጥያሽን ዕድላት መርከቢ ኣማራፂ ኣታውን ከምዘርኣየት እቲ ሚኒስቴር ገሊፁ። እቲ ስምምዕ ኢትዮጵያ መርኣያ ኣብ ዝኾነትሉ ዘፈር ሓምለዋይ ልምዓት ኣብ መንጎ ሃገራት ዘሎ ምትሕብባር ንክጠናኸር በሪ ከምዝኸፍት እውን ሓቢሩ። ነዚ እውን ኢትዮጵያን ኣፍሪካውያንን ዝጀመርዎ ፃዕርታት ብምጥንኻር ዝተረፉ ዕዮ ገዛታት ከሳልጡ ከምዝግባእ ተገሊፁ። ብተወሳኺ እውን ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ንምፅዋር ዝውዕል ስምምዕ ቀረብ ፋይናንስ 300 ቢልዮን ዶላር ኣብቲ ጉባኤ ፀዲቑ። ኣብቲ ጉባኤ ከባቢ 200 ሃገራት ተሳቲፈን። መበል 30 ጉባኤ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ውድብ ሕቡራት መንግስትታት 2025 ኣብ ብራዚል ከተማ ቤሌም ክካየድ እዩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/9/ 2017 /ኢዜአ/ኢትዮጵያ ዓለም ለኸ ጉባኤ ምትሕብባር ሓምለዋይ ልምዓት(P4G) ንክተሰናድእ ተሓሪያ። ሚኒስትር ዴኤታ ሚኒስቴር ፕላንን ልምዓትን ስዩም መኮንን ምስ ዳይሬክተር ዓለም ለኸ ምትሕብባር ሓምለዋይ ልምዓት ሮቢን ማክጉኪን ዘቲዮም። እቲ ዘተ፥ ብድሆታት ለውጢከባብያዊ አየር ንምምካት ኣብ ዝግበር ፃዕሪ ውልቀ ዓውዲ ከበርክቶ ኣብ ዝግባእ ኣስተዋፅኦ ጠመተ ዝገበረ ከምዝኾነ ተገሊፁ። ዓለም ለኸ ምትሕብባር ሓምለዋይ ልምዓት ኣብቲ ዓውዲ ንዝግበር ዘሎ ደገፍ እውን እቶም ሚኒስትር ዴኤታ አመስጊኖም። ኢትዮጵያ ኣብ 2017 ዓ.ም ንዝሳለጥ ዓለም ለኸ ጉባኤ ምትሕብባር ሓምለዋይ ልምዓት(P4G) ንክተሰናድእ ምሕራያ፥ እታ ሃገር ዘላቒ ዓለም ለኸ ምትሕብባር ዓውዲ ሓምለዋይ ልምዓት ንክጎልብት ንእትገብሮ ዘላ ርኡይ ግደ ኣፍልጦ ዝሃበ ኢዩ ኢሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር /9/2017 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ብብርኪ ዓለም ዘላቒ ረብሓን ድሌትን ኣፍሪካ ንምርግጋፅ እጃም መሪሕነት ምውፃኣ ኣጠናኺራ ከምትቕፅለሉ ሚኒስትር ፕላንን ልምዓትን ፍፁም ኣሰፋ(ዶ/ር) ገሊፀን። መበል 29 ጉባኤ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ውድብ ሕቡራት መንግስትታት(ኮፕ 29) ኣብ ኣዘርባጃን ከተማ ባኩ እናተኻየደ እዩ። ጎና ጎኒ እቲ ጉባኤ ኢትዮጵያ ብኣዶ መንበርነት ዝመርሐቶ ጉባኤ ሚኒስትራት ከባቢ ኣፍሪካ ተኻይዱ። ኣብቲ ዘተ፤ ሚኒስትራት ኣፍሪካ፣ተደራደርትን ሰብ ሞያ ከባብያዊ ኣየርን ተሳቲፎም። እቲ ጉባኤ ሚኒስትራት ብኣዶ መንበርነት ዝመርሕኦ ሚኒስትር ፕላንን ልምዓትን ፍፁም ኣሰፋ(ዶ/ር)፤ እቲ ዘተ ኣብ ጉባኤ ካልኣይ ሰሙን ኮፕ 29 ንዝቐርቡ ጉዳያት ድርድር ምኽረ ሓሳባት ከምዝተረኸበሉ ተዛሪበን። ኣብ ኮፕ 29 ዝተናበበን ዝተዋደደን ቅዋም ኣፍሪካ ምንፅብራቕ ዘኽእል ምርድዳእ ከምዝተበፅሐን ኣብ ካልኣይ ሰሙን እቲ ጉባኤ ኣብ ዝግበር ዓለም ለኸ ውድድር ዛዕባታት ኣፍሪካ ምንፅብራቕ ዘኽእል ብቑዕ መሪሕነት ንክዋፅኡ ፃውዒት ከምዝቐረበን ሓቢረን። ኣብ ቀፃሊ ዓመት ንዝግበር መበል 20 ጉባኤ ሚኒስትራት መዓልትን ኣዳላዊት ሃገርን ንምውሳን ዘተ ከምዝተገበረ እውን ገሊፀን። ኢትዮጵያ ብብርኪ ዓለም ዘላቒ ረብሓን ድሌትን ኣፍሪካ ንምርግጋፅ ኣብ ዝግበር ፃዕሪ እጃም መሪሕነታ ንምውፃእ ብትግሃት ምስራሓ ኣጠናኺራ ከምትቕፅለሉ ተዛሪበን። ጉባኤ ሚኒስትራ ከባቢ ኣፍሪካ ብዓወት ከምዝተዛዘመ ካብ ሚኒስቴር ፕላንን ልምዓትን ዝተረኸበ ሓበሬታ የመላኽት።

  ኣዲስ ኣበባ/ ሕዳር/5/ 2017 /ኢዜአ/ኢትዮጵያ ቃል ዝኣተወትሎም ስምምዕነታት ለውጢ ከባብያዊ አየር ቆፂራ እተረክብ ከምዝኾነት ፕሮግራም ልምዓት ውድብ ሕቡራት መንግስታት(ዩኤንዲፒ) ገሊፁ። ካብ ዱባይ ክሳብ ባኩ ኣብ ዝሓለፈ ሓደ ዓመት ኢትዮጵያ ኣብ ለውጢ ከባብያዊ አየር ዝሰርሓቶም ስራሕቲ ዝጠመተ መድረኽ ዘተ ምስ መዳርግቲ ትካላት ፓቪሊዮን ኢትዮጵያ ተኻይዱ። ሚኒስትር ልምዓትን ፕላንን ፍፁም ኣሰፋ(ዶ/ር)፥ ኢትዮጵያ ካብ ለውጢ ፖሊሲ ጀሚሩ ኣብ ሓምለዋይ ኣሰር፣ ተሓዳሲ ሓይሊ ከምኡውን ብኣዝርእቲ ዓርሳ ንምኽኣል ብዙሓት ስራሕቲ ተሳልጥ ከምዘላ ገሊፀን። ኣብ ጉባኤ ኮፕ28 ዝተኣተዉ ስምምዕነታት ለውጢ ከባብያዊ አየር ከምዝፈፀመት እውን ተዛሪበን። መሻርኽቲ ልምዓት ብግደኦም፥ ዓለም ዝዓረቑ ከባቢታት ብደኒ ንምሽፋን ኣማራፅታት ሓይሊ ሙሉእ ንሙሉእ ብተሓዳሲ ሓይሊ ንምትካእ ዝሓዘቶ ትልሚ ኢትዮጵያ ቀዲማ ጀሚራቶ ኢያ ኢሎም። ብፍላይ ኣብ ሓምለዋይ ኣሰር ዝስራሕ ዘሎ ስራሕ ንካልኦት ሃገራት ዓለም ኣብነት ዝኸወን ኢዩ ኢሎም። ስለዝኾነ ኢትዮጵያ ንእትሰርሖ ዘላ ስራሕ ደገፍ ክንገብር ኢና ምባሎም ኣብቲ ሚኒስቴር ዝረኸብናዮ ሓበሬታ የረድእ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 4/2017 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ናይ ስምምዕ ፓሪስን ዝሓለፈ ዓመት ኮፕ 28ን ሓላፍነታ ብሰለስተ ስራሕቲ ተግባራዊ እናገበረት ትርከብ ክብሉ ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) ገሊፆም። እቶም ቀዳማይ ሚኒስትር ኣብ ማሕበራዊ ምትእስሳር ገፆም ኣብ ዘመሓላለፍዎ መልእኽቲ ከምዝበልዎ፤ ኢትዮጵያ ናይ ስምምዕ ፓሪስን ዝሓለፈ ዓመት ኮፕ 28ን ሓላፍነታ ብሰለስተ ስራሕቲ ተግባራዊ እናገበረት እያ። እቲ ቀዳማይ ስራሕ ሓምለዋይ ኣሰር እንትኸውን 40 ቢልዮን ፈልስታት ብምትካል ሽፋን ደኒ ብ6 ሚኢታዊ ንክዓቢ ገይሩ እዩ ኢሎም። እቲ ካልኣይ ድማ ኣብ 2015 ሕፅረት ፍርያት ናብ ትርፊ ፍርያት ዝቐየሮ ብመስኖ ዝለምዐ መርሃ ግብሪ ስርናይ እንትኸውን፤ ብፍልፍል ሓይሊ ዝተሓገዙ መንገድታት አጋር ዘለውዎምን ተሽከርከርቲ ኤሌክትሪክ ዝቐረብሎምን ዘላቕን ሓምለዋይን ከተማታት ዝፈጠሩ ንሓለዋ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ምችዋት ዝኾኑ ፕሮጀክትታት ዘበናዊ ልምዓት ከተማ ድማ እቶም ዝተረፉ ስራሕቲ እዮም ክብሉ ገሊፆም። ኮፕ 29 እናተኻየደሉ ኣብ ዘሎ እዋን ኢትዮጵያ ቅልውላው ለውጢ ከባብያዊ ኣየር መፍትሒ ንክረክብ ዝሳለጡ ስራሕቲ ፋይናንስ ዕላማ ካብ ምግባር ብተወሳኺ ፍትሓዊ ተረባሕነት ዘረጋግፁ ሓባራዊ ግን ድማ ብሕድ ሕድ ዝተፈለዩ ሓላፍነታት ኢሉ እውን ታሪኻዊ ተሓታትነት ዝሓቱ ክኾኑ ከምዘለዎም ኣፅንኦት ሂባ እያ ኢሎም።

    አብ አዘርባጃን ባኩ ይካየድ አብ ዘሎ ምበል 29 ጉባኤ ለውጢ ከባብያዊ አየር ሕቡራት መንግስታት (COP29) ኢትዮጵያ ንተሳልጦ ዘላ ለውጢ ከባብያዊ አየር ዝኸውን እኹል ደገፍ ሓገዝ ገንዘብ ንክቐርብ ሕቶ አቐሪባ ። ሃገርና ንለውጢ ከባብያዊ አየር ንምልዋጥ ዘለዋ ትብዓት ዘርእዩ መፍለይ ዝኾኑ ሓምለዋይ አሰር ፣ፕሮጀክት ታሃዳሲ ሓይሊ፣ ከምኡ እውን ፍርያት ስርናይ ሓጋይ አቐሪባ አላ ። ብሓምለዋይ አሰር አቢሎም ዝተረኸቡ ውፅኢታት ኢትዮጵያ አብ COP29 አብ ርአይ መካነ ኢትዮጵያ ቀሪቦም-ቤት ፅሕፈት ቀዳማይ ሚኒስትር ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር /3/2017 (ኢዜኣ) ኣብ ኣዘርባጃን ከተማ ባኩ እናተኻየደ ኣብ ዘሎ ጉባኤ ኮፕ 29 ኢትዮጵያ ኣብ ሓምለዋይ ኣሰርን ሓለዋ ከባብን ትሰርሖ ዘላ ስራሕ ዘርኢ መካነ ርዕይ(ፓቪሊየን) ብፕሬዚዳንት ታዬ ኣጽቀሥላሴ ተመሪቑ ተኸፊቱ። ሃገራት ለውጢ ከባብያዊ ኣየርን በረኻነትን ንምክልኻል ዝሰርሕኦ ዘለዋ ስራሕ ኣብ ዘቕርባሉ ዓለም ለኸ ጉባኤ፤ ኢትዮጵያ እውን ኣብ ሓምለዋይ ኣሰርን ሓለዋ ከባብን ትሰርሖ ዘላ ስራሕ ዘርኢ መካነ ርዕይ ከፊታ። ፕሬዚዳንት ታዬ ኣጽቀሥላሴ ኣብዚ እዋን፤ ኢትዮጵያ ኣብ ተሓዳሲ ሓይሊ፣ዘላቒ ግብርናን ሓለዋ ከባብን ዘለውዋ ሓደሽቲ ኣቀራርባታት ኣረዲኦም። ስለዝኾነ እውን ብኽለት ጋዝ ንምቕናስን ንለውጢ ከባብዊ ኣየር ዘይቃላዕ ማሕበረሰብ ንምህናፅን ቆራፅ ከምዝኾነት ሓቢሮም። ብተወሳኺ እውን ዓለም ትኹረቱ ኣብ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ብምግባር ብፍላይ ድማ ኣብ ምዕባይ ንዝርከባ ሃገራት ርኡይ ደገፍ ክገብር ከምዘለዎ ገሊፆም። ዓለም ለኸ ምትሕብባር ብምግባር ፀገማት ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ምፍታሕ ከምዝግባእ እውን ፀሪሖም። ሚኒስትር ፕላንን ልምዓትን ፍፁም ኣሰፋ(ዶ/ር) ብግደአን፤ ኢትዮጵያ ቀረብ ተሓዳሲ ሓይሊ፣ውሕስና ምግብን ስፍራታት መባፅሕታት ቱሪዝምን ከምኡ እውን ስራሕቲ ተኸላ ፈልስን ሓምለዋይ ኣሰርን ዘቐደመ ስራሕ እናሳለጠት ከምዝኾነት ተዛሪበን። ኣብ ኣዘርባጃን ከተማ ባኩ ኣብ ዝካየድ ዘሎ ጉባኤ ኮፕ 29 ዝሳተፍ ዘሎ ጉጅለ ልኡኽ ኢትዮጵያ፤ ቁልፊ ዘተታት ብምግባር ተሞኩሮ ሓምለዋይ ኣሰርን ሓለዋ ከባብን ኢትዮጵያ ከምዘካፍል ትፅቢ ከምዝግበር ካብ ሚኒስቴር ፕላንን ልምዓትን ዝተረኸበ ሓበሬታ የመላኽት።

  አዲስ አበባ/ሕዳር/2/2017/ኢዜአ/መንደር ቤኑና ኣብ ወሰን ቃላይ በሰቃ ብጣዕሚ ዘበናዊ መደቀሲ ክፍልታት፣መኣከቢ ኣዳራሻት፣መዘናግዒ፣ስፓ ከምኡ እውን ልምዓት ፍራምረን ትሩፋት ሌማትን ሓቚፉ ብምሓዝ ከምዝተመረቐ ዝፍለጥ እዩ። መንደር ቤኑና ሰሓቢ ስፍራ መስሕብ ቱሪዝም እዩ። ኣብቲ ከባቢ ዝተፈጠረ ፍልፍል ሓጎስ ንምክፋል ኣብ ቀፃሊ ምስ ስድራና ብምዃን ኣብቲ ከባቢ ንምዝንጋዕ ከምዝመፃእ እውን ገሊፆም። እቲ ከባቢ ንመፍረያይነት ግብርና ምችው ምዃኑ ምዐዛቦ ሓቢሮም። ስለዝኾነ እውን ፍልፍል ኣታዊ ዜጋታት ብምስፋሕ ንዕቤት ሃገር ዝጠቕሙ ስራሕቲ ልምዓት እናተሳለጡ ከምዝርከቡ ኣረዲኦም። መንደር ቤኑና ንመስሕብ ቱሪዝም ዓብይ ዓቕሚ ብምፍጣር ታሪኻዊ ስራሕ ዝተሰርሐሉ ከባቢ እዩ ኢሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር /2/2017 (ኢዜኣ) መንደር ቤኑና ቱሪዝም ኢትዮጵያ ንምንቕቓሕ ዓቕሚ ዝፈጥር ሰሓቢ ስፍራ ከምዝኾነ ኣብ ባንኪ ዓለም ዋና ዳሬክተር ኤርትራ፣ኢትዮጵያ፣ደቡብ ሱዳንን ሱዳንን መርየም ሳሊም ገሊፀን። መንደር ቤኑና ኣብ ወሰን ቃላይ በሰቃ ብጣዕሚ ዘበናዊ መደቀሲ ክፍልታት፣መኣከቢ ኣዳራሻት፣መዘናግዒ፣ስፓ ከምኡ እውን ልምዓት ፍራምረን ትሩፋት ሌማትን ሓቚፉ ብምሓዝ ከምዝተመረቐ ዝፍለጥ እዩ። ኣብ ባንኪ ዓለም ዋና ዳሬክተር ኤርትራ፣ኢትዮጵያ፣ደቡብ ሱዳንን ሱዳንን መርየም ሳሊም ኣብዚ እዋን ከምዝበልኦ፤ መንደር ቤኑና ሰሓቢ ስፍራ መስሕብ ቱሪዝም እዩ። ኣብቲ ከባቢ ዝተፈጠረ ፍልፍል ሓጎስ ንምክፋል ኣብ ቀፃሊ ምስ ቤተሰበን ብምዃን ኣብቲ ከባቢ ንምዝንናይ ከምዝመፃ እውን ገሊፀን። እቲ ከባቢ ንመፍረያይነት ግብርና ምችው ምዃኑ ምዐዛበን ሓቢረን። ስለዝኾነ እውን ፍልፍል ኣታዊ ዜጋታት ብምስፋሕ ንዕቤት ሃገር ዝጠቕሙ ስራሕቲ ልምዓት እናተሳለጡ ከምዝርከቡ ኣረዲአን። መንደር ቤኑና ንመስሕብ ቱሪዝም ዓብይ ዓቕሚ ብምፍጣር ታሪኻዊ ስራሕ ዝተሰርሐሉ ከባቢ እዩ ኢለን።